Αρκάδι! Τόπος Ιερός!
Είναι έργο ιδιαίτερα δύσκολο η μετάδωση της ιστορίας από γενεά εις γενεάν. Η οικογένειά μου και ο αείμνηστος πατέρας μου με καταγωγή από την Αμνάτο, πρόλαβαν να μου εμφυσίσουν το δέος και το σεβασμό για τον τόπο αυτό. Την ιερά Μονή Αρκαδίου.
Ήταν πάντοτε ιδιαίτερη η ημέρα μετάβασης στο Αρκάδι. Πρόλαβα να ακούσω την φωνήν του Διονύσιου, να γνωρίσω τον Τίτο, τον Γαβριήλ… έμαθα τη συγγένειά μου με τον επί σειρά ετών Ηγούμενο της Μονής Αμβρόσιο Ζαχαράκη (πρώτος εξάδελφος της γιαγιάς μου Ζαφείρας συζ. Βασιλείου Τσάκωνα, το γένος Λαγγουβάρδου).
Έμαθα ότι το Αρκάδι είναι τόπος Ιερός.
Ότι το Αρκάδι είναι σύμβολο.
Ότι στο Αρκάδι θυσιάστηκαν με το θέλημά Τους.
Σήμερα 130 ολόκληρα χρόνια από την εθελοθυσία εκλείπει ο σεβασμός όταν οι συζητήσεις, αλλά και τα άρθρα του τοπικού και Αθηναϊκού τύπου περιστρέφονται γύρω από το πρόσωπο του πυρπολητή.
Και είναι εντυπωσιακό και απορίας άξιον ότι ελάχιστοι παίρνουν το θάρρος για να πουν ότι το Αρκάδι είναι τόπος Ιερός, ότι όλοι ήσαν Ήρωες και ότι το πρόσωπο του πυρπολητή δεν είναι έργο Δημοτικών αρχόντων, αλλά της Ιστορίας που γράφτηκε με το αίμα Εκείνων που θυσιάστηκαν και μεταδόθηκε από τις διηγήσεις εκείνων που σώθηκαν.
Και τι άραγε πιο αληθινό από τη μετάδοση της ιστορίας από γενεά εις γενεάν;
Για να γίνει όμως αυτό απαιτείται σεβασμός και πίστη για την ημέρα εκείνη της Ελευθερίας.
Ήσαν όλοι Ήρωες και καθήκον κάθε Αρχής, Δημοτικής και μη είναι να εναποθέσει δάφνινο στεφάνι σε Εκείνους όπως –καθήκον όλων μας είναι να τηρήσουμε ενός λεπτού σιγή, για να σκεφτούμε Εκείνους.
Όχι τα λόγια.
Ας διδάξουμε την Ιστορία. Θυσιάστηκαν χίλια άτομα.
Όχι ένας.
Λίγη σιωπή!
Και ο λόγος που παραθέτω επιστολή του πατέρα μου Φώτη Β. Τσάκωνα προς τον Επίτιμο Πρόεδρο Εφετών Εμμανουήλ Μ. Βροντάκη το έτος 1971 σχετικά με το θέμα του πυρπολητή, είναι για να μεταφέρω μια ακόμη εικόνα μιας εποχής η οποία στις μέρες μας ολοένα και χάνεται.
Μιας εποχής διηγήσεων και διδασκαλίας της Ιστορίας.
Η επιστολή έχει ως εξής:
Εν Αθήναις τη 8 Ιουνίου 1971 Αγαπητέ κύριε Βροντάκη
Εν συνεχεία προφορικής συζητήσεώς μας σχετικώς με το πρόσωπον του πυρπολητού της πυριτιδαποθήκης της Ιεράς Μονής Αρκαδίου κατά την επανάστασιν του 1866 επιβεβαιώ και δια της παρούσης μου τα όσα προφορικώς σας είπον.
Ως γνωστόν ο αείμνηστος Πατήρ μου είχε κτηματικήν περιουσίαν και εγκατασταθή είς Αμνάτον όπου και επέρασα τα πρώτα παιδικά μου χρόνια, εις εποχήν κατά την οποίαν ευρίσκοντο ακόμη εν ζωή πρόσωπα αιχμαλωτισθέντα εις Αρκάδι και καταγόμενα Εξ Αμνάτου και μάλιστα κατοικούντα εις την δυτικήν πλευράν του χωρίου πέριξ της οικίας του Πατρός μου, όπως αι οικογένειαι των Κανακάκηδων και των Πιατούληδων, από το στόμα των οποίων ήκουσα και διατηρώ ζωηροτάτας τας αφηγήσεις της φοβεράς περιπέτειάς των ότε ήμην εις ηλικίαν 8-10 ετών.
Άριστα είχα εντυπωθή και ενθυμούμαι την αφήγησιν του Κανάκη Κανακάκη και του αδερφού του Ανδρέα Κανακάκη ή Κανακανδρέα, του Κωστή και της Χρυσής Πιατούλη, οίτινες μετά των γονέων των είχον καταφύγει εις την μονήν και ευρέθησαν κατά την ανατίναξιν της πυριτιδαποθήκης εις κελλίον της νοτίας πλευράς, της λεγομένης «Μεσοκούμια», και ως αφηγούντο άτομον φέρον φανάρι τους επεσκέφθη και είπε: «Κατ’ εντολήν του Ηγουμένου Γαβριήλ ο Αδελιανός Κωστής Γιαμπουδάκης θα θέση φωτιά εις το «λαγούμι» (μπαρουταποθήκη) και όσοι θέλουνε να μην πέσουνε εις τα χέρια των Τούρκων να έρθουνε να μπούνε στο λαγούμι».
Όπως δε εν συνεχεία αφηγούντο πριν ο «Αδελιανός» (έτσι ωνόμαζον τον Κωστή Γιαμπουδάκη) θέσει φωτιά εφώναξε «όσοι θέλουνε να βγούνε έξω, όπως μου είπεν ο Γούμενος να σας πω, γιατί δεν θέλει να έχη το κρίμα σας στο λαιμό του».
Αυτά και όλα εν γένει τα γεγονότα της μάχης του Αρκαδίου και της ολοκαυτώσεως αυτού διηγούντο και εντυπωσιαζόμουνα ακούοντάς τα τα χειμωνιάτικα βράδυα γύρω στο μαγγάλι ή τις σεληνοφώτιστες καλοκαιρινές βραδυές στις «αποσπερίδες» που συνήθιζαν να κάνουν στη γειτονιά έξω από τα σπίτια τους και γύρω στην οικίαν του Πατρός μου, αφηγήσεις που έμειναν ολοζώντανες στη μνήμη μου, εναργέστατα δε έχω συγκρατήσει ότι πάντες οι ανωτέρω επωνύμως αναφερόμενοι Αμνατσανοί ωνόμαζον τον θέσαντα τη φωτιά στο μπαρούτι «Αδελιανό» εννοούντες τον Κωστή Γιαμπουδάκη, ως καταγόμενον εκ του Χωρίου Άδελε.
Της παρούσης μου δύνασθε να κάμετε χρήσιν και δια το αναμφισβήτητον της υπογραφής μου υπογράφω ενώπιον της Αστυνομικής Αρχής.
Μετά πλείστης αγάπης
Και υπολήψεως
Φώτης Τσάκωνας
Συνταξιούχος Τμηματάρχης Α.Τ.Ε.
Ευχαριστώ διαίτερα για την φιλοξενία
Μάνος Φ. Τσάκωνας
Αρχιτέκτων