Ο Νίκος Ντακάκης αποτελεί μια έκπληξη για το χώρο της λογοτεχνίας. Ενώ έχει καταξιωθει σαν επαγγελματίας τιμώντας την επιστήμη του και του αναγνωρίζεται μια ενεργός δράση στα κοινά, τρόπος ζωής κάθε συνειδητοποιημένου πολίτη, ο εκλεκτός συμπολίτης έχει αναδειχθεί σε ένα μάστορα του έντεχνου λόγου, ένα γοητευτικό μυθοπλάστη που δεν μπορεί να μη σε πείσει καθώς αντλεί την έμπνευσή του από πραγματικά γεγονότα.
Το πρώτο του βιβλίο «Όπως τ’ όνειρο», μας είχε κερδίσει από την εισαγωγική του παράγραφο ακόμα, έτσι όπως πραγματευόταν περίτεχνα τις ανθρώπινες σχέσεις, εντρυφώντας στα άδυτα του είναι.
Ακολούθησε «Η αδελφότητα των στεναγμών». Επίσης ένα εξαιρετικό βιβλίο, που θίγει υπαρξιακά θέματα και την ανάγκη των ανθρώπων να επιβιώσουν έστω κι αν ένοχα μυστικά θα στοιχειώσουν τη ζωή τους και θα τους καταδικάσουν να ακολουθήσουν την τραγική τους μοίρα.
Και σήμερα κρατάμε γοητευμένοι το τρίτο του βιβλίο με τον ευρηματικό τίτλο «Ψυχαρίδα» που ειλικρινά δεν μπορεί να αφεθεί σε μια θέση στη βιβλιοθήκη πριν ολοκληρωθεί η ανάγνωση. Μεθυστικός μαρουβάς αυτή η αφηγηματική ικανότητα του Νίκου Ντακάκη. Σε παρασύρει κι ας έχεις έγνοιες. Ξέρει να αιχμαλωτίσει τον αναγνώστη του ο συγγραφέας ακολουθώντας την αλάνθαστη συνταγή του μυστηρίου.
Αυτό το μυστήριο που περιβάλλει τον ήρωά του αποτελεί και το κλειδί της επιτυχίας. Μιας ακόμα επιτυχίας για τον βραβευμένο συμπολίτη μας, ιεροφάντη του λόγου.
Μέχρι να αποκαλυφθεί το πραγματικό πρόσωπο ενός ανθρώπου τόσο παράξενου και ακοινώνητου δεν βλέπεις την ώρα να φτάσεις στην επόμενη σελίδα. Κι έτσι τερματίζεις χωρίς να το καταλάβεις στην τελευταία σελίδα για ν’ απορήσεις πόσο εύκολα κύλισαν οι εξελίξεις μιας μυθοπλασίας, υποστηριζόμενης όμως από μια τόσο ρεαλιστική βάση, που απλώνεται σε 473 σελίδες.
Από την προσωπική μας αυτή εμπειρία έχουμε πάρει, από καιρό, την απάντηση γιατί ο οίκος Λιβάνη συνεχίζει να εκδίδει τα βιβλία του Νίκου Ντακάκη όταν όλοι γνωρίζουμε με πόσο αυστηρά κριτήρια κάνει τις επιλογές των συνεργατών του. Απλούστατα. Γιατί ο συμπολίτης οικονομολόγος θεωρείται και «εκτός των τειχών» ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς της τελευταίας δεκαετίας όπως άλλωστε αποκαλύπτει και η πορεία κάθε βιβλίου του.
Αναφερθήκαμε ήδη στον ευρηματικό τίτλο του. Οι ντόπιοι μάλιστα ξέρουν αμέσως να μας εξηγήσουν τι σημαίνει «ψυχαρίδα». Και ακολουθώντας τη ροή του λόγου επιβεβαιώνεται απόλυτα ο τίτλος.
Εξαιρετικά ελκυστική για τον αναγνώστη είναι η προσπάθεια να λύσει το γρίφο ενός προβληματικού ανθρώπου που είναι ο ήρωας του έργου. Ένας γέρος, παράξενος, ιδιόρρυθμος, βάρβαρος αφού τυραννά και τα ζώα του. Από τις πρώτες σελίδες τον μισείς. Η μανία του με την καθαριότητα παρά τη φτώχια του και η στοργική περιποίηση του κήπου του μπορεί να μας ικανοποιεί από πλευράς αισθητικής, αλλά δεν μας αφήνει κανένα περιθώριο συμπάθειας.
Και πώς να γίνει διαφορετικά αφού: «Σε κανέναν δε μιλούσε, κανέναν δεν πείραζε, και δεν έμαθε κανείς από πού ήρθε κι από πού κρατούσε η σκούφια του. Και το πιο περίεργο;
Ουδείς νοιάστηκε ποτέ γι’ αυτόν, ούτε και τον αναζήτησε ποτέ κανένας. Ένας αδύναμος γεροντάκος, φτωχοντυμένος, που έζησε σαν ασκητής. Ήταν τρελός; Ούτε αυτό είναι εύκολο να απαντηθεί. Πάντως, πάσχιζε να κρατήσει μέχρι τέλους το φοβερό, ένοχο μυστικό του…», όπως ενημερώνει ο Νίκος Ντακάκης τον υποψήφιο αναγνώστη του στο εξώφυλλο.
Μόνο όταν φθάσει η ώρα του απολογισμού ξαφνικά συνειδητοποιείς πως ο «στριμμένος» ήρωας του Νίκου μπορεί να είναι μια τραγική μορφή που αξίζει τη συμπάθειά μας. Και που αξίζει να του την προσφέρουμε τελικά σαν λύτρωση της ψυχής που δοκιμάζεται τόσο πολύ.
Από τις καλές στιγμές του βιβλίου η αποτύπωση ηθών και εθίμων σ’ ένα χώρο ανατολικά του Ρεθύμνου, ένα μικρό χωριό στο διάστημα 1960-1983.
Η επιτυχία του νέου βιβλίου δεν θα πρέπει να παραξενεύει το συγγραφέα. Από ένα μικρό απόσπασμα κιόλας ήρθε, πριν από καιρό, ο έπαινος από την Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών. Και τον ώθησε να το αναπτύξει αυτό το τόσο δυνατό, ανθρώπινο θέμα του και να μας το δώσει στο τρίτο του βιβλίο. Αρχικά μέσα από τη ματιά ενός αθώου παιδιού και μετά με την ωριμότητα ενός νέου που πατά στην πρώτη εικοσαετία της ζωής του.
Ο Νίκος Ντακάκης διατηρεί πάντα ένα λογοτεχνικό ύφος αξιοπρόσεκτο. Χωρίς να παγιδεύεται μέσα σε μεγαλοστομίες και απεραντολογίες, συνοψίζει το νόημα σε πανέμορφες εικόνες που με λίγη φαντασία σε οδηγούν σε ειδυλλιακά σημεία, νομίζεις ότι απολαμβάνεις το καθάριο άρωμα της κρητικής γης ή ότι χάνεσαι σ’ ένα υπέροχο ηλιοβασίλεμα.
Εμείς δεν έχουμε πρόθεση να στερήσουμε από τον αναγνώστη το στοιχείο της έκπληξης γι’ αυτό και είμαστε τόσο φειδωλοί στη σημερινή μας πρώτη αναφορά. Περιορίζουμε τον ενθουσιασμό μας για να μπορέσει στην εκδήλωση της Παρασκευής στον μοναδικό παραδοσιακό χώρο του Πωλιού στο Αστέρι να παρακολουθήσει την παρουσίαση του βιβλίου, από εκλεκτούς ομιλητές.
Προκαταβολικά μόνο προσυπογράφουμε τα πρώτα σχόλια, από την κυκλοφορία του βιβλίου που ξεπερνούν κάθε προσδοκία δίνοντας ακριβώς το στίγμα ενός νέου βιβλίου του Νίκου Ντακάκη που ευχόμαστε να είναι καλοτάξιδο όπως και τα δύο προηγούμενα.