απο Musipedia
(Σπήλι Ρεθύμνου 1933) Εκλεκτός σύγχρονος Κρητικός αρχιμουσικός, καθηγητής θεωρητικών και συνθέτης. Τελείωσε το Δημοτικό και το Γυμνάσιο στο Ρέθυμνο, μετέχοντας παράλληλα στην τοπική Φιλαρμονική ως εκτελεστής πνευστών αλλά και εγχόρδων (μαντολίνο και βιολί). Το 1954 πήρε πτυχίο ενοργάνωσης και διεύθυνσης μπάντας από το Ελληνικό Ωδείο (τάξη Επ.Φασιανού) και προσλήφθηκε στο Ωδείο Ρεθύμνου για τη διδασκαλία του ακκορντεόν και των θεωρητικών. Τότε έγραψε τα πρώτα του έργα: «Ωδή στο Αρκάδι» και «Σονάτα για πιάνο».
Πνεύμα ανήσυχο και δημιουργικό, κατάφερε να σχηματίσει ορχ., που πρωτοεμφανίστηκε στο κοινό στις 12.6.1955 υπό τη διεύθυνσή του και έδρασε με διακοπές ώς τον Αύγουστο του 1962. (Παραθέτουμε για την Ιστορία τα μέλη αυτής της Ορχ. πιάνο: Κοκώ Λιονή και Έλντα Μαραγκάκη· βιολιά: Ειρήνη Γρηγοριάδου, Αντιγόνη Βαρούχα, Δημ. Δαφέρνος, Λευτέρης Δαφέρμος, Χάρης Σαριδάκης, Κοσμάς Κορωνάκης· πνευστά: Νίκος Πιρπιράκης, Αντώνης Μαρκάκης, Ανέστης Καραολάνης, Γεώργιος Δαφέρμος, Δημ. Τσομπανάκης, Γεώργιος
Τσαούλης, Στέλιος Κοκκινάκης· κρουστά: Αχιλλέας Τσομπανάκης, Στελ. Κουμνιώτης, Αθαν. Κρούσκος. Με την Ορχ. συνέπραξαν ως σολίστ οι πιανίστριες Ελένη Μανουσέλη και Μαρίτα Γρηγοριάδου, ο βιολιστής Χαράλ. Μαρκογιαννάκης και η τραγουδίστρια Γεωργία Αποστόλου).
Το 1962 ο Πραματευτάκης πήγε στη Γερμανία για να ακολουθήσει σπουδές στο Πολυτεχνείο,αλλά και ανώτερες μουσικές σπουδές. Γράφτηκε στη Μουσική Ακαδημία του Μονάχου,κάνοντας παράλληλα σπουδές και στο εκεί Πολυτεχνείο, από το οποίο πήρε πτυχίο πολιτικούμηχανικού. Το 1965 ανέλαβε στη Βαυαρική Ραδιοφωνία τη μουσική ώρα για τους Έλληνες της Γερμανίας. Έγραψε μουσική για θέατρο και για το Ραδιόφωνο. Όσο διήρκεσε η Δικτατορία των συνταγματαρχών, φρόντισε να δημιουργήσει μια ελεύθερη γωνιά έκφρασης των Ελλήνων, γράφοντας συγχρόνως και μουσική. Τότε συνέθεσε το «Λάκα Σούλι» (έργο του Β. Βασιλικού),ενώ με τον αείμνηστο Π. Μπακογιάννη έγραψαν τραγούδια της Αντίστασης, όπως αυτά με τον τίτλο «Χαράματα χτυπούν την πόρτα». Μετά την πτώση της Δικτατορίας επέστρεψε στην
Ελλάδα και ασχολήθηκε με τη δισκογραφία (ηχογραφώντας έργα σε στίχους Κρητών και Κυπρίων ποιητών) καθώς και με τη χορωδιακή μουσική. Για μικρό διάστημα διετέλεσε προϊστάμενος μουσικών εκπομπών του Γ΄ Προγράμματος, για να παραιτηθεί, μόλις ο ανθρώπινος παράγοντας και οι πολιτικές σκοπιμότητες άρχισαν πάλι να πολιορκούν το οχυρό της ελεύθερης έκφρασης και οι υποσχέσεις ότι οι εκπρόσωποι αντιλήψεων χαλεπών εποχών θα μείνουν στο περιθώριο απέβησαν μεγαλοστομίες κενές περιεχομένου… Διατήρησε την αρμοδιότητα που του έδωσε το υπουργείο Προεδρίας για την αξιολόγηση των τραγουδιών που έπαιρναν τον δρόμο της δισκογραφίας και συνέχισε να γράφει μουσική, ζώντας από το επάγγελμα του πολιτικού μηχανικού. Όμως το Ρέθυμνο τον καλούσε επιτακτικά. Έτσι το 1976 επέστρεψε στον τόπο του και ανέλαβε τη διεύθυνση της Χορωδίας Ρεθύμνου (με ανιδιοτελείς βοηθούς τις καθηγήτριες πιάνου του Ωδείου Ρεθύμνου Δανάη Μαραγκουδάκη και Ρίτα Καρνιωτάκη). Εξακολουθεί να διευθύνει τη Χορωδία (που έχει γίνει πλέον Δημοτική) ενώ είναι καλλιτεχνικός δ/ντής του Ελληνικού Ωδείου Ρεθύμνου. Διευθύνει επίσης τη Δημοτική Πειραματική ΣΟ. Στο μεταξύ ανέλαβε δ/ντής και του Ελληνικού Ωδείου Ηρακλείου. Άλλα έργα του, πλην των προαναφερθέντων: «Αντίλαλοι από την Ελλάδα», «Θερμοπύλες», Οι Ρωμιοί», «Ωδή στη Μάχη της Κρήτης», «Κρητική Φαντασία», «Ο Θεός αγάπη εστί» (Ορατόριο), «Θάλασσα», «Οδύνη της Αφροδίτης», «Ραψωδία της αδελφοσύνης», «Αρκαδίου έπος», «Ποίηση Γυναικών του Ρεθύμνου», «Ειρήνη», «Μαρμαρυγές» « Κέντρους Εγκώμιον»κ.λπ. Έχει γράψει μουσική και τραγούδια για θεατρικά έργα, όπως: «Κατά φαντασίαν ασθενής» του Μολιέρου, «Φρίξος και Έλλη» του Τηλέμαχου Μουδατσάκη. Έχει επίσης γράψει μουσική για παιδικό θέατρο, ενισχύοντας γηγενείς δημιουργούς.
Γράφουν για τον Μπάμπη Πραματευτάκη
Κυριακή, 21 Μαρτίου 2010
Η Ρεθεμνιώτικη ποίηση οφείλει ευγνωμοσύνη στη μουσική του Μπάμπη Πραματευτάκη,
Στα μονοπάτια της Ρεθεμνιώτικης ποίησης θα συναντήσεις αμέτρητα ονόματα.
Στην πόλη των Γραμμάτων και των Τεχνών πολλοί είναι εκείνοι που ασχολήθηκαν
συστηματικά, με το στίχο, έστω κι αν δεν ευτύχησαν να φτάσουν οι συλλογές τους μέχρι το τυπογραφείο.
Αναφερόμαστε βέβαια στους ποιητές γιατί οι στιχοπλόκοι και οι μαντιναδολόγοι είναι ακόμα περισσότεροι. Και είναι το σημείωμά μας αυτό ένα αφιέρωμα στην παγκόσμια ημέρα ποίησης. Μέχρι και τη μεταπολίτευση είναι συγκεκριμένοι οι ποιητές του Ρεθύμνου. Εκτός από τον Παντελή Πρεβελάκη και το Μανόλη Αναγνωστάκη, τον αρχιεπίσκοπο Αυστραλίας Στυλιανό και το Δημήτρη Αετουδάκη, τη Στέλλα Ροζίτα Κωνσταντίνου και τον Κώστα Απανωμεριτάκη ,την Ειρήνη Μπριλλάκη Καβακοπούλου και τον Αντώνη Σανουδάκη που κατοικούσε τότε στο Ρέθυμνο, το Μιχάλη Παπαδάκη (Δάνδολο) και τη Λίτσα Πατρελάκη Κουγιουμουτζή, την Αναστασία Φρυγανάκη και τον Αιμίλιο Γάσπαρη, τον Κώστα Πετρίδη και τον Ζήνωνα Ζαννέτο, αρχίζουν δειλά δειλά να εμφανίζονται και νέοι ποιητές Η αναφορά μας είναι εντελώς τυχαία και ας μη μας χρεωθεί σκοπιμότητα. Άλλωστε σύντομα θα γίνει στην ιστοσελίδα του Πολιτιστικού Οργανισμού Ρεθύμνου μια πλήρης αναφορά σε όλους τους λογοτέχνες του τόπου μας, με χαρακτηριστικά αποσπάσματα από το έργο τους και κριτικές που ακολούθησαν, έτσι που να διαδοθεί το έργο τους με τις δυνατότητες που δίνει η σύγχρονη τεχνολογία στον τομέα της πληροφορικής. Ήταν ένα παλιό μου απωθημένο από τότε που συνειδητοποίησα ότι και στην Τέχνη γίνονται διακρίσεις. Όταν στα εφηβικά μου χρόνια μου κρατούσε συντροφιά η μεγάλη ανθολογία του Μιχάλη Περάνθη, είχα την αίσθηση ότι γνώρισα όλο τον πλούτο της νεότερης λογοτεχνίας. Μέχρι που όταν ξαστέρωσε ο ουρανός στην πολιτική ζωή της χώρας διαπίστωσα ότι υπάρχει και η ανθολογία του Μάρκου Αυγέρη με τους… άλλους.Εκείνους τους μάρτυρες της ιδεολογίας τους, εκείνους τους απαγορευμένους.Βέβαια ο χρόνος που πέρασε χωρίς να τους γνωρίσω αναπληρώθηκε αμέσως καθώςδιάβαζα και ξαναδιάβαζα στίχους τους με την αίσθηση κάθε φορά ότι δεν μπορείςνα μιλάς για ποίηση χωρίς να αναφέρεσαι και σ’ αυτούς τους… απαγορευμένους. Οι διακρίσεις όμως δεν έπαψαν να γίνονται. Αρκεί να είχε ο ενδιαφερόμενος ένα κοινωνικό κύκλο, ή μια πολιτική συμπάθεια.
Μόνο σε μια περίπτωση έζησα την ανάδειξη της ποίησης Ρεθεμνιωτών, ανεξαρτήτως θέσης, ιδιότητας και ευχέρειας στην επικοινωνία. Ένας ακούραστος και εμπνευσμένος δημιουργός ο Μπάμπης Πραματευτάκης, από την ευλογημένη ώρα που ήρθε στο
Ρέθυμνο, μας έχει δώσει αναρίθμητα τραγούδια σε ποίηση Ρεθεμνιωτών.
Είναι γεγονός ότι η Μουσική είναι η καλή μοίρα της Ποίησης. Πόσοι θα μιλούσαν για Σεφέρη, Ελύτη, Ρίτσο, Γκάτσο, Βιζυηνό, Καββαδία αν δεν είχαν μελοποιηθεί ποιήματά τους από κορυφαίους σύγχρονους συνθέτες. Μια κίνηση που ξεκίνησε τη δεκαετία του 60 και κορυφώθηκε την εποχή των μπουάτ.Ο Μπάμπης Πραματευτάκης έκανε τη διαφορά, όταν μετά τον Πρεβελάκη, τον Καλομενόπουλο, τον Αετουδάκη και το Σανουδάκη, έσκυψε με σεβασμό πάνω σε ποίηση νέων ανθρώπων, που δεν είχαν καμιά προοπτική να διακριθούν. Κι είμαι σε θέση να γνωρίζω πόσες φορές έδωσε εκείνος τις αφορμές για να γίνει μια συλλογική παρουσία Ρεθεμνιωτών ποιητών.
Όταν επέτρεψε στο Ρέθυμνο ο κορυφαίος αλλά τόσο σεμνός δημιουργός, παράλληλα με την καλλιτεχνική διεύθυνση του τοπικού παραρτήματος του Ελληνικού Ωδείου, που συνεχίζει αμισθί, όπως το συνηθίζει, την ανασυγκρότηση της χορωδίας Ρεθύμνου, τη συμφωνική ορχήστρα και όλες τις άλλες του δραστηριότητες, συναντήθηκε αμέσως με τα μέλη του Συλλόγου Συγγραφέων Λογοτεχνών που με πρωτεργάτες τον Μιχάλη Παπαδάκη (Δάνδολο) τον Χρίστο Λιονή, την Λίτσα Πατρελάκη Κουγιουμτζή κ.α είχαν ξεκινήσει να παρουσιάζουν το έργο των νέων δημιουργών. Ένα βήμα του συλλόγουήταν και το περιοδικό ΡΕΘΕΜΝΙΩΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ που εξέδιδαν ο Δημήτρης Κορωνάκης, ο Χρίστος Λιονής και η γράφουσα, με σπουδαίες εκδηλώσεις. Ίσως κάποιοι να θυμούνται τον επιτυχημένο ποιητικό διαγωνισμό με επιτροπή κρίσης το Νάσο Βαγενά, το Χρίστο Μακρή και άλλους σημαντικούς του πνεύματος, που είχε μάλιστα αναδείξει μια δεκάχρονη τότε ποιήτρια τη σημερινή δικηγόρο Αγάπη Μουνδριανάκη.
Σ’ αυτή την προσπάθεια του συλλόγου ο Μπάμπης Πραματευτάκης έδωσε φτερά σε μια και μόνη εκδήλωση.Ήταν το 1987 που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά σε μια εκδήλωση που έγινεεπί νομαρχίας Βασιλικής Μόσιαλου, στο πανεπιστήμιο Κρήτης, (στα Περιβόλια λειτουργούσε τότε) έργο Ρεθεμνιωτών ποιητών μελοποιημένων από το Μπάμπη Πραματευτάκη. Συμμετείχε η χορωδία Ρεθύμνου με τον ίδιο το συνθέτη στο πιάνο.Το εγχείρημα άρχισε να ενδιαφέρει και άλλους φορείς. Ακολούθησε μια πρόσκληση στην Αθήνα από το σωματείο ΚΡΗΤΙΚΗ ΜΟΥΣΑ και τόσες άλλες στη συνέχεια.Τον επόμενο χρόνο προκηρύχτηκε ο διαγωνισμός ποίησης για να τιμηθεί η επέτειος του Ολοκαυτώματος της Ιεράς Μονής Αρκαδίου. Ο Μπάμπης Πραματευτάκης πήρε την πρωτοβουλία να μελοποιήσει εκτός από τα βραβευμένα και όλα όσα έφεραν υπογραφή Ρεθεμνιώτη δημιουργού, όπως εκείνο το περίφημο σε ποίηση Μιχάλη Καυκαλά. Στην παρουσίαση που έγινε στην αίθουσα του λυκείου Ελληνίδων εκείνο το Νοέμβριο του 1988, την κυβέρνηση εκπροσωπούσε ο τότε υπουργός Τουρισμού Νίκος Σκουλάς.Φαίνεται ότι εντυπωσιάστηκε γιατί στο τέλος πρότεινε στον Μπάμπη Πραματευτάκη να έρθει σ’ επαφή με τον υπεύθυνο του φεστιβάλ Αθηνών για μια συναυλία στο Λυκαβηττό. Κι εκείνος δέχτηκε με χαρά. Γιατί θα έδινε την ευκαιρία στα παιδιά της φιλαρμονικής να αποκτήσουν μια μοναδική εμπειρία. Είναι ενδεικτικό της σεμνότητας του ότι ενώ η συναυλία ήταν με δικά του έργα, στην αφίσα επέμενε και μάλιστα συγκρούστηκε με τους στενούς συνεργάτες του για να φαίνεται η φιλαρμονική και κάπου εκεί ανάμεσα ο ίδιος και οι ερμηνευτές. Αυτός ήταν και παραμένει ο Μπάμπης Πραματευτάκης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα τραγούδια που έχουν γραφτεί για το ΑΡΚΑΔΙ είχαν εντυπωσιάσει και στη συναυλία που είχε δοθεί στην αίθουσα του κολλεγίου Αθηνών,στις εκδηλώσεις Ελευθερίας και Πνεύματος που είχε οργανώσει η ΔΕΗ με πρωτοβουλία του Βαγγέλη Κιαγιαδάκη.
Στα τέλη του 1989, σε συνεργασία με το Σύλλογο Συγγραφέων Λογοτεχνών και αφού παραιτήθηκε εγγράφως παντός δικαιώματος με υπεύθυνη δήλωση στην ΑΕΠΙ της οποίας είναι μέλος, κυκλοφορεί ο δίσκος ΜΑΡΜΑΡΥΓΕΣ που αναδεικνύει ποίηση Ρεθεμνιωτών και Κυπρίων δημιουργών.
Επί δημαρχίας Χρίστου Σκουλούδη και με υπεύθυνο αντιδήμαρχο πολιτισμού το Γιώργο Τσαούλη, προκηρύσσεται νέος διαγωνισμός με πρόταση του Μπάμπη Πραματευτάκη, στο πλαίσιο της αδελφοποίησης με το Καστενάζο. Μια νέα σειρά δημιουργιών με Ρεθεμνιώτικες υπογραφές γίνεται ο πυρήνας του συμφωνικού έργου «Ραψωδία της Αδελφοσύνης» που μεταφράστηκε και στα Ιταλικά από την κυρία Άννα Μαρία Παπαδάκη. Με ποια στήριξη όμως όλα αυτά να προβληθούν όπως τους άξιζε όταν στον τομέα αυτό το Ρέθυμνο πάσχει κι όταν αρκετές φορές προσωπικές και άλλες σκοπιμότητες έγιναν τροχοπέδη σε ωραίες προσπάθειες. Ο Πολιτιστικός Οργανισμός Ρεθύμνου ξεκινά δειλά δειλά και αυτή την προσπάθεια. Τραγούδια του Μπάμπη Πραματευτάκη σε ποίηση Ρεθεμνιωτών με τις έξοχες φωνές
της Φερενίκης Βαλαρή, του Νίκου Μαρκαντώνη, του Σάκη Σακελλαρίδη, του Βασίλη Δραμουντάνη, της Ελένης Βεργαδή και άλλων καλλιτεχνών θα υπάρχουν στη διάθεση εκείνου που θα ήθελε να τα ακούσει και να τα συμπεριλάβει στη δισκοθήκη του. Κάπου θα πρέπει να διατηρηθεί όλη αυτή η μακρόχρονη προσπάθεια και οι ίδιοι οι δημιουργοί να έχουν την ικανοποίηση ότι ένας συνθέτης ασχολήθηκε με το έργο τους και το τραγούδησε. Αν βέβαια αυτή η πρωτοβουλία γινόταν στο Ηράκλειο, στα Χανιά ή και στ’ Ανώγεια, θα είχε καλύτερη τύχη. Από τη στιγμή όμως που δεν τη χαρακτηρίζει εμπορικός στόχος, ας υπάρχει έστω και σε μια γωνιά στο αρχείο ενός φορέα. Για να έχουν κάτι να βλέπουν και οι επόμενοι. Μια πέτρα δημιουργίας για να μη βαλτώνουν τα νερά της έμπνευσης. Ο Μπάμπης Πραματευτάκης, μακριά από τα φώτα της προσωπικής προβολής συνεχίζει να στηρίζει τους Ρεθεμνιώτες δημιουργούς. Κι έχει μελοποιήσει μέχρι σήμερα ποίηση των: Παντελή Πρεβελάκη, Μανόλη Αναγνωστάκη, Γιώργη Καλομενόπουλου, Δημήτρη Δαφέρμου, Σπύρου Λίτινα, Στυλιανού Χαρκιανάκη (αρχιεπισκόπου Αυστραλίας),Στέλλας Ροζίτας Κωνσταντίνου, Ζήνωνα Ζαννέτου, Μαρίας Πλουτινάκη, Εύας Λίτινα, Δημήτρη Αετουδάκη, Κώστα Απανωμεριτάκη, Θανάση Απανωμεριτάκη, Φερενίκης Βαλαρή, Χρυσούλας Δημητρακάκη, Κώστα Πολιουδάκη, Μιχάλη Καυκαλά, Κώστα Πετρίδη, Χρίστου Λιονή, Λιάνας Παναγιωτάκη, Αντρης Ξεζωνάκη, Εύας Λαδιά, Νανάς Παναγιωτάκη, Μαριάννας Κουγιτάκη, Μιχάλη Κασιμάτη, Χρυσούλας Ματθαιουδάκη, Κώστα Καλοκύρη, Ειρήνης Μπριλλάκη Καβακοπούλου, Γιάννη Δαλέντζα, Σταύρου Κατζουράκη, Σπύρου Μαρνιέρου, Αντώνη Σανουδάκη, Μαρίας Χουρδάκη, Όλγας Πλαΐτη, Αννίτας Πιτσιδιανάκη, Βαγγέλη Κιαγιαδάκη (Φτερόλακα) Εύας Χαλκιαδάκη κ.π.α.Ένα ευχαριστώ είναι λίγο για την προσφορά του. Άλλωστε έχει αποδείξει ότι δεν τοπεριμένει, δεν το χρειάζεται. Η δική του χαρά είναι να αναδεικνύει ένα στίχο σε κάθεευκαιρία και ακόμα μεγαλύτερη να βλέπει τις ποιητικές συλλογές και τα χειρόγραφανέων δημιουργών να δημιουργούν το αδιαχώρητο στη γωνιά του, που εργάζεταιακατάπαυστα με αστείρευτη έμπνευση πάντα.
Εύα Λαδιά
ΒΗΜΑ
Πέμπτη 11 Νοεμβρίου 1954
Η ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΑΣ
ΑΡΚΑΔΙ..
Ο Μαέστρος Χαραλ. Πραματευτάκις ήρθε να δικαιώσει τη ξεχωριστή φήμη του με τον πιο υπέροχο και πραχτικό τρόπο, δίνοντας μπροστά στο Ρεθεμνιώτικο κοινό δείγμα της σπουδαίας τέχνης του και της σπάνιας ιδιοφυίας του.
Τ΄ Αρκάδι είναι μια αστείρευτη πηγή εμπνεύσεων για όλους του τομείς της τέχνης. Έτσι και στη Μουσική για πρώτη φορά έδωσε μια σοβαρή έμπνευση που η σύλληψη, η σύνθεση και εκτέλεσή της ήταν αριστουργηματική.
Ηρωισμοί, δάκρυα και άσμα – δράμα ενός Λαού κι ενός τόπου – χαρά και ικανοποίηση του πόθου του – της Λευτεριάς του από τον Τούρκο Καταχτητή, αποδόθηκαν στη σύνθεση του Μαέστρου θαυμάσια. Και στις τρεις Μουσικές εικόνες ξεπηδούσε μ΄ όλη την ορμή, την τραγικότητα και τη περηφάνια, το ξεχωριστό Κρητικό στοιχείο, αυτό που ξέρει να μεγαλουργεί σαν βρεθεί σκλαβωμένο και να δημιουργεί εποποιϊες και κατορθώματα που ξεπερνάνε το ανθρώπινο, μαζί και τους ορίζοντες και φτάνουν στα πέρατα της Γης,, αφυπνηστήριο σάλπισμα, για όλους τους τυρρανισμένους τόπους.
Όλο αυτό το Κρητικό Μεγαλείο πυκνώθηκε στη σύνθεση του Μαέστρου και ξεχύθηκε στην αίθουσα ΡΕΞ σε ηλεκτρικούς κυματισμούς που συνεπήρε το ακροατήριο καθώς έβλεπε τον εμπνευστή να διευθύνει τη μπάντα του και να κατορθώνει να πειθαρχεί και ρυθμίζει τα παιδιά της μπάντας – που τα κατάφεραν περίφημα. Παραμερίστηκαν οι ατέλειες και οι μικρές εκτροπές κάτω απ΄ τη λυγερή μπαγκέτα του Χαρ. Πραματευτάκι. Συνολικά απόδωσαν μια υπέροχη σύνθεση με το καλλίτερο τρόπο.
Το εμβατήριο του καθηγητή Δημήτρη Δαφέρμου στην αρχή της συναυλίας εκτελέστηκε με πολύ επιτυχία, κι αυτό το κομμάτι ήταν θαυμάσιο και πρωτότυπο γραμμένο από τον ίδιο τον καθηγητή.
Η εισηγητική ομιλία του Δαφέρμου ήταν απαραίτητη και κατατόπισε το κοινό. Σαν πρόλογος και ερμηνεία των έργων.
Το ξεκινημα του Μαέστρου Πραμματευτάκι από τον τόπο του είναι πολύ συγκινητικό και τον τιμώ ιδιαίτερα.
Το μεγάλο του ταλέντο, η εργασία και το ευγενικό του ήθος θα τον ανεβάσουν ψηλά, για τιμή και καύχημα του Ρεθύμνου.
Σφίγγω με αγάπη το δημιουργικό χέρι του Καλλιτέχνη και νοιώθω ιδιαίτερη ικανοποίηση γιατί πρώτος μίλησα γιαυτόν – κι ας σφύριζαν γύρω μου τα μίση και ο φθόνος. Οι αληθινές αξίες δεν έχουν να φοβηθούν τίποτε.
Αβάντι Μαέστρο
Ι.Μ.Α.
=======================================================================================================
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ
16 Ιανουαρίου 1967
«Αγαπητοί ακροαταί, καλησπέρα σας…»
ΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΒΑΥΑΡΙΑΣ
Και στην Τηλεόρασι να δούλευαν, πάλι δεν θα τους βλέπατε. Δεν θα βλέπατε τον καθημερινό τους πυρετό πάνω στη δουλειά. Τα πέρα – δώθε, τα πάνω – κάτω, τα τηλέφωνα να χτυπάνε, τα γράμματα να φθάνουν κατά εκατοντάδες κάθε μέρα στα χέρια τους, μια δουλειά γεμάτη ευθύνες και αγωνίες, ως την στιγμή που θα βγουν στον αέρα. «Αγαπητοί ακροαταί, καλησπέρα σας…»
Μ΄ αυτό το «Αγαπητοί ακροαταί», καταλάβατε για ποιους μιλάμε. Ναι, ακριβώς για τους μετρημένους στα δάχτυλα του χεριού συνεργάτες του Ελληνικού Προγράμματος της Ραδιοφωνίας της Βαυαρίας, που τους ακούμε κάθε βράδυ από τις 20.15΄ μέχρι τις 21.00΄.
Τους ακούμε, αλλά κανείς δεν μπορεί να φαντασθή τι ακούνε οι ίδιοι κάθε μέρα. Οι εκατοντάδες τα γράμματα, που παίρνουν, όπως αναφέραμε, είναι γεμάτα από απαιτήσεις, από απαιτήσεις, που ξεκινάνε από τα ατομικά γούστα, από δυσαρέσκειες, που εκφράζονται ευτυχώς τις λιγώτερες φορές με άσχημα λόγια, από απαιτήσεις για απάντησι σε θέματα που απασχολούν τους ακροατές, αλλά που δεν έχουν καμμιά σχέση με το ραδιοφωνικό πρόγραμμα και, τέλος, από γράμματα – κι αυτά είναι η παρηγοριά τους, γιατί είναι τα περισσότερα – που εκφράζουν την ικανοποίησι των ακροατών, για τις εκπομπές που τους προσφέρουν.
Το πρόγραμμα
Τρία τέταρτα της ώρας, για μια καθημερινή εκπομπή, δεν καλύπτονται εύκολα, όχι γιατί λείπει το υλικό, που συμβαίνει κι αυτό πολλές φορές να λείπη, αλλά κυρίως για το πώς θα ταξινομηθή, πως θα αξιοποιηθή και με ποιο μέτρο θα μεταδοθή αυτό στους ακροατές.
Το Ελληνικό Πρόγραμμα της Ραδιοφωνίας της Βαυαρίας, όπως έχει διαρθρωθή σήμερα, αποτελεί μια μικρογραφία ενός μεγάλου Ραδιοφωνικού Προγράμματος. Και λέμε μικρογραφία, γιατί μέσα στα τρία τέταρτα της ώρας που διαθέτει, υπάρχει το δελτίο ειδήσεων, το σχόλιο, το ρεπορτάζ, οι συνεντεύξεις, τα αθλητικά νέα, που καλύπτουν όλα μαζί την καθημερινή επικαιρότητα και ύστερα το μορφωτικό και ψυχαγωγικό μέρος, με τις ποικίλες ιστορικές, λαογραφικές εκπομπές και ομιλίες, το μουσικό πρόγραμμα και τα εύθυμα πεντάλεπτα.
Όσα, δηλαδή, προσφέρει ένα πλήρες ραδιοφωνικό συγκρότημα που διαθέτει για τον σκοπό αυτό, πέρα από τα καθαρά διοικητικό προσωπικό, και ένα πολυάριθμο επιτελείο συντακτών, ρεπόρτερ, συγγραφέων, καλλιτεχνών, μουσικών, εκφωνητών, που δουλεύουν με κάποια άλλη άνεσι για την προετοιμασία ενός ραδιοφωνικού προγράμματος, άγνωστη στους δικούς μας.
Αυτούς παρουσιάζει σήμερα στους αναγνώστες της η «Ελληνική». Κρίνει πως το αξίζουν, όπως θα κρίνετε και σεις. Γιατί, στο κάτω – κάτω, τους ακούμε και δεν τους βλέπουμε, τους ακούμε και δεν τους ξέρουμε. Οι Εγγλέζοι ρωτάνε για τους ανθρώπους που τους ενδιαφέρουν και θέλουν να τους μάθουν «WHO IS WHO», που σημείανει «Ποιος είναι ποιος».
Ο υπεύθυνος
«WHO IS WHO», λοιπόν. Και σας παρουσιάζουμε τον υπεύθυνο, που σημαίνει πως όσο φροντίζει και σκοτώνεται για να βελτιώση, να κάνη δηλαδή καλύτερα και πιο ευχάριστα για όλους τα προγράμματα, τόσο ακούει και τα περισσότερα…παράπονα των ακροατών.
Το όνομα το έχετε ακούσει όλοι. Παύλος Μπακογιάννης. Ο Παύλος Μπακογιάννης γεννήθηκε στο Καρπενήσι το 1935. Σπούδασε στην Αθήνα Πολιτικές Επιστήμες. Ήρθε στην Γερμανία το 1960.
Ο Μπακογιάννης συντάσσει σχεδόν καθημερινά το Δελτίο Ειδήσεων, γράφει το σχόλιο της εβδομάδος, εκφωνεί πολλά προγράμματα, ραδιοσκηνοθετεί πολλές και ποικίλες εκπομπές και, πάνω σ΄ όλες αυτές τις δουλειές, τον κυνηγάνε τα άπειρα τηλεφωνήματα της ημέρας, τα τόσα έγγραφα, που θέλουν την υπογραφή του, και ακόμα τα γράμματα, ων ουκ έστι αριθμός, που ζητάνε την υπεύθυνη απάντησι. Αποτέλεσμα, να κοιμάται λίγο και να τρώη στο πόδι. Αντοχή; Χτυπάτε ξύλο. Όση μαζί θα είχαν οι άνθρωποι που θα χρειάζονταν για να κάνουν όλες αυτές τις δουλειές που κάνει μόνος. Υπομονή; Ας μη την χαρακτηρίσουμε.
Ο «δικαστής»
Την ευθύνη για την σύνταξι του δελτίου ειδήσεων μοιράζεται πολλές φορές κι οι Μιχάλης Σταθόπουλος. Ο Μιχάλης, που σπούδασε και πήρε δίπλωμα δικηγόρου, παρά τις καθαρά επαγγελματικές του φροντίδες και σκοτούρες της επιστήμης του, αφήνει, όσες φορές χρειασθή, τα νομικά του βιβλία και τρέχει να προσφέρη τις υπηρεσίες του στο Ραδιόφωνο. Τρέχει και προλαμβάνει πάντα να είναι στην ώρα του. Όμως, για να λέμε την καθαρή αλήθεια, ασπροπρόσωπο στο ραντεβωού του αυτό τον βγάζει το από τρίτο χέρι κόκκινο Φολκς – Βάγκεν, που αγόρασε τελευταία. Και ενώ το κόκκινο Φολκς – Βάγκεν βγάζει ασπροπρόσωπο τον Μιχάλη, αλλοίμονο σ΄ εκείνον από τους συνεργάτες που διαθέτοντας μόνο τραμ και τα δυο του πόδια, δεν είναι στην ώρα του. Τότε ξυπνάει μέσα του ο δικαστής, ο σκληρός, ο άτεγκτος στην άσκησι του καθήκοντος για την επιβολή της ποινής. Και βγάζει αμέσως την απόφασι: ο κατηγορούμενος .. αθώος! Θόρυβος στο ακροατήριο, μα ο Μιχάλης, που δεν έχει κανένα κουδούνι από εκείνα που χρησιμοποιούν οι δικασταί για την επιβολή της ησυχίας, διαλύει την συνεδρίασι με το πλατύ, γεμάτο καλωσύνη, χαμόγελό του.
Παιδί της Κρήτης
Στην σειρά έρχεται τώρα ο μαέστρος του Ελληνικού Προγράμματος, ο Μπάμπης Πραματευτάκης. Σπουδαστής ο Μπάμπης, τελειώνει εφέτος την Σχολή των Πολιτικών Μηχανικών του Μονάχου. Τώρα θα πήτε πως γίνεται και δεν μπλέκει την Άλγεβρα με τις νότες;
Αυτό πια είναι το ταλέντο του. Ο Μπάμπης Πραματευτάκης φροντίζει κάθε μέρα για τα μουσικά προγράμματα που ακούτε. Θα πήτε: «Μεγάλη δουλειά». Κι όμως, είναι η μεγαλύτερη και πιο δύσκολη δουλειά, γιατί καθημερινά έχει τη σπαζοκεφαλιά για να διαλέξη τα τραγούδια, όχι αυτά που αρέσουν σ΄ αυτόν, αλλά αυτά που αρέσουν στους ακροατές. Και είπαμε πόσα είναι τα γούστα και οι απαιτήσεις των ακροατών. Πρέπει γι΄ αυτό να παριστάνη τον δίκαιο Αριστέιδη. Ο Πραματευτάκης είναι γνήσιο παιδί της Κρήτης. Γεννήθηκε το 1933. Σπούδασε στο Ελληνικό Ωδείο των Αθηνών, απ΄ όπου πήρε το δίπλωμα Αρμονίας, Διευθύνσεως και Ενορχηστρώσεως. Έχει γράψει πολλά τραγούδια και συμφωνικά έργα κι ενώ σχεδιάζει και άλλα έχει στο νου του και κάτι άλλα σχέδια για μεγάλες οικοδομές, που σκέφτεται να χτίση σαν πάρη το δίπλωμα του Πολιτικού Μηχανικού. Αγαπάει το κινηματογράφο. Τον καλό κινηματογράφο. Και ένα φιλμ που έχει δη πολλές φορές, είναι ο «Ζορμπάς» του Κακογιάννη, μόνο που κάθε φορά που βλέπει αυτό το φιλμ, η επιθυμία του είναι να συναντούσε τον σκηνοθέτη για να καθαρίση μαζί του τους λογαριασμούς του σαν Κρητικός, μια και πιστεύει πως του δυσφήμισε την πατρίδα.
Γεμάτος δράσι
Σπουδαστής είναι και ο Ασημάκης Χατζηνικολάου. Είναι αυτός που περιμένετε να τον ακούσετε κάθε Δευτέρα, Πέμπτη και Κυριακή στα αθλητικά νέα. Ο Ασημάκης είναι γεμάτος δράσι, που την μοιράζει στα γραφεία της Συντάξεως, στα γήπεδα, στα στούντιο και στο Πανεπιστήμιο. Σπουδάζει Οικονομικές Επιστήμες και σαν να μην του φτάνουν όλες οι σκοτούρες, που έχει, είναι και παντρεμένος. Γεννήθηκε στην Μυτιλήνη, το 1941. Στην Γερμανία ήρθε το 1960. Με τις αναβολές που πήρε λόγω σπουδών, ακόμη δεν υπηρέτησε στον στρατό. Όμως δεν βλέπει την ώρα που θα φορέση το χακί, μόνο που τρέμει από τώρα τον επιλοχία, που θα του τύχη.
Το παιδί του δρόμου
Αφήσαμε τελευταίον στην σειρά τον Χρήστο Λαθουρόπουλο, μια και ο συντάκτης αυτός είναι και ο τελευταίος που απέκτησε το Ελληνικό Πρόγραμμα. Πολλοί, ίσως, τον γνωρίζετε από τα «Χρονικά της ημέρας» του ΕΙΡ, όταν πριν τρεις μήνες ακόμη εργαζόταν σ΄ αυτό. Τώρα τον ακούτε στην εκπομπή: «Από Δευτέρα σε Δευτέρα», που γράφει και παρουσιάζει ο ίδιος και σαν εκφωνητή στις εκπομπές: «Το δημοτικό μας τραγούδι» και «Ειδήσεις από την Ελληνική Επαρχία».
Εκτός από αυτά, έχει αναλάβει και κάθε εξωτερικό ρεπορτάζ και συνεντεύξεις. Φορτώνεται, λοιπόν, το μαγνητόφωνο και με το μικρόφωνο στο χέρι τρέχει κυνηγώντας της επικαιρότητα στα εργοστάσια, στους δρόμους και όπου αλλού τον καλεί το καθήκον. Γι΄ αυτό και του κόλλησαν το παρατσούκλι «Το παιδί του δρόμου». Μόνο που δεν είναι πια παιδί, γιατί γεννήθηκε στα 1926. Πατρίδα του, το Αίγιο.
Σπούδασε σκηνοθέτης του κινηματογράφου και γύρισε την ταινία «Έγκλημα στην Ομόνοια». Από τότε μεταμελήθηκε και δεν επανέλαβε κανένα άλλο κακό, γι΄ αυτό και η δημοσιογραφική οικογένεια και το ραδιόφωνο τον δέχθηκαν μ΄ αγάπη.
Νεοφερμένος, όπως είναι, στην Γερμανία, δεν τα καταφέρνει με την γλώσσα και όταν καμμιά φορά βρίσκεται μόνος στο γραφείο συντάξεως και τύχει να χτυπήσει το τηλέφωνο, βγαίνει στους διαδρόμους του ραδιοφωνικού μεγάρου, για να έχει την συνείδησί του πως το γραφείο είναι άδειο και γι΄ αυτό κανείς δεν απαντά στο κάλεσμα του τηλεφώνου.
Σπουδή και εργασία
Αυτά είναι τα βασικά στελέχη της Συντάξεως του Ελληνικού Προγράμματος της Ραδιοφωνίας της Βαυαρίας. Θα μπορούσαμε σ΄ αυτούς να προσθέσουμε τους εξωτερικούς συνεργάτες του προγράμματος, τον Ανδρέα Κουλόπουλο και τον Βασίλη Μαθιόπουλο. Τους συγγραφείς Κώστα Πρετεντέρη, Παύλο Πρόγια και Γιάννη Καιροφύλα, τον Τάκη Μηλιάδη, που γράφει την εκπομπή: «Κάθε γράμμα και τραγούδι», την Νίκη Αναστασιάδη, που γράφει την εκπομπή: «Το Δημοτικό μας Τραγούδι» και άλλους έκτακτους συνεργάτες. Αλλά, εκτός από τους δυο πρώτους, που αναφέραμε, οι άλλοι βρίσκονται στην Ελλάδα, γι΄ αυτό και αποτελούν άλλο κεφάλαιο.
Πριν κλείσουμε το ρεπορτάζ αυτό, αξίζει να αναφέρουμε και τους εκφωνητές του Ελληνικού Προγράμματος: την Βάγια Καφάση, την Βασιλική Ζαΐρη, τον Χρήστο Χατζόπουλο και τον Δημήτρη Χαρίτωνος. Η Βάγια σπουδάζει γιατρός, ο Χαρίτωνος Πολιτικός Μηχανικός και ο Χατζόπουλος παρακολουθεί Τηλεόρασι. Παιδιά όλα, που σπουδάζουν και εργάζονται. Παιδιά απλά, που αν καμμιά φορά κάνουν κανένα λάθος, σ΄ αυτά που μας λένε, μη τους παρεξηγήτε. Αρκεί να σας πούμε πως εκφωνητές με πείρα κάνουν λάθη τερατώδη. Γλώσσα είναι αυτή και καμμιά φορά μπερδεύεται.
Λ.
=================================================================================
ΒΗΜΑ
Τρίτη 6 Σεπτεμβρίου 1955
Καλλιτεχνικά
Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΣΥΝΑΥΛΙΑ
Α.Ν.
Αυτό το σημείωμα δεν έχει μουσικοκριτικές αξιώσεις. Απλώς αναφέρωμε μερικές εντυπώσεις μας από την Β΄ Συναυλία της Συμφωνικής του Ωδείου της περασμένης Κυριακής , η οποία χάρις εις τον Σύνδεσμο Τεχνών μας έχει παρουσιάσει αρκετά έργα ξένων συνθετών και νέα ταλέντα – νέους και νέες – για τους οποίους ολόκληρο το Ρέθυμνο πρέπει ν υπερηφανεύεται.
Είναι ευτύχημα πραγματικά για τη πόλη μας και μόνον η ύπαρξη αυτού του συλλόγου.
Νομίζομε πως όλοι κατανοούν την σπουδαιότητα του ρόλου αυτών των οργανώσεων και η προχθεσινή απουσία από την συναυλία πολλών, «μεμυημένων και μη» μόνον οι εποχιακοί λόγοι τους δικαιολογούν.
Κατά την γνώμη μας ο σύλλογος έπρεπε να οργανώνη συχνότερα και σε πλατύτερη βάση συναυλίες. Ακόμη και συναυλίες στο ύπαιθρο – Στον Δημοτικό κήπο π.χ. – με έργα που προσφέρονται στην ακουστική ανοιχτών χώρων. Η επιτυχία αυτών των τολμημάτων αποδείχτηκε εξησφαλισμένη από κάθε πλευρά και τα μυνήματα για τις επιτυχίες αυτών των παραστάσεων και των συναυλιών έρχονται από παντού.
Ο πολύς κόσμος διψά για αληθινή μουσική. Είναι χαρακτηριστική η επιτυχία των μουσικών κέντρων της παραλίας με την αμφιβόλου ποιότητας μουσική που παρουσιάζουν.
Πιστεύομε πως το Ρέθυμνο έχει κοινό αρκετά ανεπτυγμένο και που δύσκολα ικανοποιείται. Οι μεμψιμοιρίες και οι αλληλοοικτιρμοί παρουσιάζονται – και ίσως είναι Ρεθυμνιακό χαρακτηριστικό _ αλλά η ερμηνεία τους είναι υπέρ της αισθητικής ανωτερότητος του Ρεθεμνιώτη. Είναι γνωστό πως στους θεατρικούς κύκλους της πρωτεύουσας και σε γενόμενη ανεπίσημη βαθμολόγηση, το Ρέθυμνο κατατάσσεται στη πρώτη γραμμή των επαρχιακών πόλεων από απόψεως απαιτήσεων και μορφώσεως κοινού.
Νομίζομε λοιπόν πως είναι εξησφαλισμένη η επιτυχία, εκ των προτέρων μιας σειράς συναυλιών, σε πλατύτερα επίπεδα. Για την τελευταία συναυλία άξιοι συγχαρητηρίων, εκτός από τους οργανωτάς, είναι οι εκτελεσταί – νέοι Ρεθεμνιώτες και ιδιαίτερα ο νεαρός συνθέτης Χ. Πραματευτάκης. Οι δίδες Κ.Λιονή, Σ. Μπερνιδάκη πιάνο, η δις Α. Βαρούχα και οι κ.κ. Δημήτρ. Και Ελευθέριος Δαφέρμος, Σ. Βυθούλκας, Κ. Κορωνάκις, Α. Στεφανάκης Βιολιά. Α. Καραολάνης φλάουτο, Γ. Τσαούλης κλαρίνο, Α. Κρούσκος τρίγωνο.
Μια φράση του προγράμματος χαρακτηριστική για την αλήθεια που περιέχει, λέγει ότι «στο έργο αυτό διακρίνουμε καθαρά την ενότητα την οποία κατώρθωσε να πραγματοποιήση ο συνθέτης μεταξύ του εγώ του και του κόσμου».
Πρόκειται για το ΚΟΡΙΟΛΑΝΟ του Μπετόβεν, εις τον οποίον δεν αποτελούν αντιθέσεις ο κόσμος και το εγώ του συνθέτη.
Εμείς προσωπικά, όπως φανταζόμαστε και όλοι όσοι παρηκολούθησαν την συναυλία, θα παρατήρησαν πως το πνεύμα αυτό διέπει και το συμφωνικό ποίημα (Στων καιρών την ανέμη) του Χ. Πραματευτάκη, εις το οποίον και μόνον οφείλεται η πραγματικά ειλικρινής ικανοποίησης των ακροατών.
Είταν ένας γνώριμος τόνος μιας μουσικής που κρύβονταν μέσα μας και που μας την αποκάλυψε ο συνθέτης με μια λυρικότητα που επροκάλεσε ενθουσιώδη χειροκροτήματα.
Στο «Νυχτερινό θρήνο» εξ αντιθέτου – αντίθετα ακόμη και προς τον «Προμηθέα Δεσμώτη» του οποίου η θυσία για τον άνθρωπο παραλληλίζεται με τη κατάλυση «των νόμων και των γραφών του Ιησού Χριστού» – ο συνθέτης έχει επηρεαστεί από το ομώνυμο διήγημα του Μ. Παπαδαντωνάκη που το χαρακτηρίζει ένα πεσσιμίστικο πνεύμα και μια εγωπάθεια το ολιγώτερον αντιπαθής.
Η σύνθεση είναι φανερό πως είναι ένα καθαρό εγκεφαλικό επίτευγμα.
Πολλές φορές «ο Πόνος και η Απελπισία» οδηγούν στον εγωκεντρισμό και χρειάζεται δύναμη Προμηθέα για να δεχτεί κανείς, με «στωικότητα» και με απέραντη αγάπη για τον πλησίον το μαρτύριο.
Θα είναι ευχής έργον αν ο Σύλλογος Δ.Κ.Τ. μαζύ με τους εκλεκτούς νέους που απαρτίζουν την Συμφωνική ευρύνουν το κύκλο της δράσεως των. Το Ρέθυμνο τους έχει ανάγκη.
===================================================================================================
ΚΗΡΥΞ
Κυριακή 24 Ιανουαρίου 1993
ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΟΛΗ ΤΗΝ ΚΡΗΤΗ
«Ειρήνη»
Το έργο του Ρεθυμνιώτη Μουσικοσυνθέτη κ. Μπάμπη Πραματευτάκη «ΕΙΡΗΝΗ» θα παρουσιάσουν σε κοινή εμφάνιση οι δημοτικές χορωδίες της Κρήτης τον Μάρτιο στο Ηράκλειο.
Στην πρώτη κοινή συναυλία με το έργο του κ. Πραματετυάκη κάθε δημοτική χορωδία θα ερμηνεύει και ένα δικό της μουσικό έργο.
Για τον καταρτισμό του προγράμματος της Πολιτιστικής συνεργασίας των μουσικών φορέων ολόκληρης της Κρήτης θα πραγματοποιηθεί αύριο στην αίθουσα συνεδριάσεων «Ελευθέριος Βενιζέλος» στην Λότζια του Ηρακλείου δεύτερη κοινή σύσκεψη των παραπάνω φορέων.
ΚΗΡΥΞ??
Παρασκευή 29 Ιουνίου 1990
ΑΥΡΙΟ ΣΤΟ ΡΕΘΥΜΝΟ
Συναυλία νέου έργου
του Μπ. Πραματευτάκη
Αποσπάσματα από το νέο έργο του Μπάμπη Πραματευτάκη «ΘΑΛΑΣΣΑ» θ΄ ακουστούν σε πρώτη εκτέλεση στα πλαίσια της Ναυτικής Εβδομάδος στο Ρέθυμνο.
Η συναυλία θα δοθεί το Σάββατο, 30-6-90 στις 9 μ.μ. στη αίθουσα του Λυκείου των Ελληνίδων Ρεθύμνου.
Θα τραγουδήσουν η Φερενίκη Βαλαρή Σκουμπουρδή και ο Βαγγέλης Αραμπατζόγλου.
Τα τραγούδια είναι σε ποίηση Φ. Βαλαρή, Ζήνωνα Ζανέτου, Εύας Λαδιά, Σταύρου Κατζουράκη, Δημήτρη Μαρνιεράκη και Αντώνη Σανουδάκη.
Συμμετέχει κλιμάκιο της Δημοτικής Φιλαρμονικής Ρεθύμνου, υπό τη διεύθυνση του Μπάμπη Πραματευτάκη.
Η εκδήλωση είναι ένα αφιέρωμα του συλλόγου Συγγραφέων Λογοτεχνών στη Θάλασσα.
=================================================================================================
Με δύο συναυλίες του Μπάμπη Πραματευτάκη κορυφώνονται οι εκδηλώσεις για τη Μάχη της Κρήτης, που για πρώτη φορά έγιναν στην Κύπρο.
«Ο καλλιτέχνης οφείλει να μιλά με το έργο του, να ξυπνά συνειδήσεις, να τιμά τους νεκρούς, να θυμίζει τις πατρίδες που περιμένουν ξανά τους ανθρώπους τους για να συνεχίσουν την πορεία τους στο χρόνο. Κλείσαμε στην Τέχνη την αγάπη μας και το ενδιαφέρον μας για τα θέματα της Κύπρου μας της αδελφής μας και ήρθαμε να δώσουμε το δικό μας μήνυμα στο λαό της.
Θέλουμε με το τραγούδι, με το στίχο, με το χορό να εκδηλώσουμε της έμπρακτη συμπαράστασή μας στον αδελφό Κυπριακό Λαό. Επιδιώκεται με τις αδελφοποιήσεις Δήμων της Κρήτης με Δήμους κατεχομένων περιοχών της Κύπρου να φανεί η πίστη του Κρητικού Λαού για την τελική δικαίωση». Αυτά τόνισε σε συνέντευξη Τύπου ο συνθέτης Μπάμπης Πραματευτάκης, παρουσιάζοντας το πρόγραμμα των συναυλιών του.
«Το έργο ΩΔΗ ΣΤΗ ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ», συνέχισε, θα μπορούσε να αναφέρεται στη Κύπρο. Πρόκειται για ένα συμφωνικό έργο σε ποίηση Δημήτρη Αετουδάκη, που ερμηνεύεται ιδανικά από την χορωδία του ΑΡΗ Λεμεσού, με την συνεργασία εκτελεστών των Φιλαρμονικών Αστυνομίας και Εθνικής Φρουράς, τη συμμετοχή άλλων μουσικών από διάφορους φορείς που προσφέρθηκαν να ενισχύσουν την προσπάθειά μας αυτή.
Το γνήσιο κρητικό χρώμα στην εκδήλωση δίνει η ερμηνεία του Μάνου Μουντάκη, που είναι πραγματικά ένας μεγάλος καλλιτέχνης»
ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΣΥΝΑΥΛΙΑΣ
ΝΑ ΔΩΣΟΥΜΕ ΤΑ ΧΕΡΙΑ (ποίηση ΚΛΑΙΡΗΣ ΑΓΓΕΛΙΔΟΥ)
ΩΔΗ ΣΤΗ ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ (ποίηση ΔΗΜΗΤΡΗ ΑΕΤΟΥΔΑΚΗ)
ΚΡΗΤΙΚΗ ΦΑΝΤΑΣΙΑ
ΕΙΡΗΝΗ (ποίηση ΜΑΡΙΑΣ ΧΟΥΡΔΑΚΗ)
Η συναυλία της Κυριακής 30 Μαΐου θα δοθεί στην αίθουσα του FALCON SCHOOL στις 9 μ.μ.
Την οργανώνουν ο Δήμος Λευκόνικου, η Παγκύπρια Ένωση Κρητών και ο Πολιτιστικός Οργανισμός Κρήτης.
Η συναυλία στη Λεμεσό οργανώνεται από το Δήμο της πόλης και θα γίνει την Δευτέρα 31 Μαΐου. Και στις δύο συναυλίες η είσοδος θα είναι ελεύθερη.
========================================================================================================
ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ
ΣΑΒΒΑΤΟ 1 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1958
ΤΟ ΕΜΒΑΤΗΡΙΟ ΤΩΝ 4 ΜΑΡΤΥΡΩΝ
ΠΟΔ. ΤΣΑΚΩΝΑΣ
Δικηγόρος
Τη περασμένη Κυριακή, επιστήσαμε τη προσοχή του Ρεθεμνιακού κοινού, για μια δημιουργία του εξαιρετικού μας μουσικο – συνθέτου κ. Μπάμπη Πραματευτάκη.
Περιμέναμε να διαβάσουμε, μια κριτική, ένα σχόλιο αν θέλετε, από ένα ή μια, των πολλών που ασχολούνται με τη μουσική στη πόλη μας.
Δυστυχώς δεν κοπίασε κανένας τους.
Μια όμως, που στο συλλογισμό «Σε ποιόν απευθύνεται το έργο Τέχνης, στο κοινό ή στους λίγους τους ειδικουμένου;» δίδεται αδίστακτα η απάντηση «Στο κοινό αναμφισβήτητα», νομίζουμε ότι έχουμε το δικαίωμα να ασχοληθούμε με το θέμα.
Υπάρχει ένα αξίωμα «Αυτό που αρέσει στον περισσότερο κόσμο αυτό είναι και το καλό».
Ε! λοιπόν το Εμβατήριο των 4 Μαρτύρων άρεσε στους πολλούς, όπως συμπεραίνουμε από τις σχετικές ομιλίες.
Η σύνθεση στέρεη, καλοφτιαγμένου έργου που πραγματικά ανταποκρίνεται στη πρόθεση του συνθέτη, όπως μας την εξέθεσε από των στηλών τούτων, πέτυχε δε σύγχρονα να δημιουργήση τα συναισθήματα, που σκοπός της συνθέσεως ήταν να διεγείρη.
Ένα μεγάλο ευχαριστώ στον εξαίρετο μυσταγωγό.
========================================================================================================
ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ
Τετάρτη 4 Φεβρουαρίου 1981
ΘΡΙΑΜΒΕΥΣΕ Η ΧΟΡΩΔΙΑ ΜΑΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΠΕΙΡΑΩΣ
Έναν ακόμα θρίαμβο σημείωσε στο ενεργητικό της η Ρεθεμνιώτικη χορωδία, στο βράδυ της π. Κυριακής στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιώς.
Όπως είναι γνωστό η χορωδία μας μαζί με τις χορωδίες Αταλάντης και Νικαίας, άνοιξαν την σειρά των εκδηλώσεων ΕΚΦΡΑΣΗ 80-81 που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα του Φεβρουαρίου. Γνωστό είναι πως τις εκδηλώσεις αυτές οργανώνει το υπουργείο Πολιτισμού και Επιστημών.
Πριν από την εμφάνιση της χορωδίας μας μίλησε για λίγο ο κ. Μάνος Αστρινάκης ο οποίος είπε τα εξής:
Η ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΗ
ΤΟΥ Κ. ΑΣΤΡΙΝΟΥ
«Κυρίες, Δεσποινίδες και Κύριοι,
Ο Μαέστρος και η Ρεθεμνιώτικη χορωδία σας καλησπερίζουν και σας καλωσωρίζουν στην αποψινή εκδήλωση που ωργάνωσε το υπουργείο Πολιτισμού και Επιστημών.
Σας ευχαριστούμε από καρδιάς που υποβληθήκατε στην ταλαιπωρία του κρύου και των αποστάσεων να έρθετε να μας ακούσετε.
Και θα είμαστε ευτυχείς αν αυτή την ταλαιπωρία σας αντισταθμίσουμε λίγο με τα τραγούδια μας και τη χαρά που εκφράζεται στα πρόσωπα μας ανταμώνοντας τόσο πολλά και τόσο αγαπημένα πρόσωπα».
Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΗΣ ΧΟΡΩΔΙΑΣ
Έπειτα η Ρεθεμνιώτικη χορωδία με διευθυντή τον κ. Χ.Πραματευτάκη παρουσίασε το εξής πρόγραμμα:
«Στερνή ώρα» (Πραματευτάκη – Αντωνοπούλου), «Νυκτερινό» (Πραματευτάκη, Λίτινα), «Με το λύχνο του άστρου» (Μ. Θεοδωράκη), «Είμαστε δυό» (Μ.Θεοδωράκη), «Άμα λευτερωθεί η Κρήτη» (Μ.Χατζηδάκη), «Ριζίτικα», «Μαντινάδες», «Στο Ρέθεμνος» (Πραματευτάκη – Λίτνα), «Μπαλλάντα στο θλιβερό χαμόγελο» (Πραματευτάκη – Σανουδάκη). Εκτός από το δικό της πρόγραμμα η χορωδία μας ερμήνευσε με τις άλλες δύο μαζί τα έργα «Χορός των σκλάβων» (Βέρντι) και «Νεότητα» (Δ.Ροδίου).
Βέβαια και οι χορωδίες Νικαίας και Αταλάντης ήταν αξιόλογες όμως η δικιά μας κατά γενική ομολογία ξεχώρισε.
Ίσως γιατί τα μέλη της κατέβαλαν κάθε προσπάθεια για να διακριθούν. Ίσως γιατί το πρόγραμμα που παρουσίασαν άρεσε πιο πολύ για την ποικιλία του ρεπερτορίου του. Ίσως γιατί το ρεθεμνιώτικο φιλότιμο έπρεπε ακόμα μια φορά να θριαμβεύσει. Συγχαίρομε τη χορωδία μας για την καινούργια της αυτή επιτυχία. Και την ευχαριστούμε που τίμησε τον τόπο μας ακόμα μια φορά.
==================================================================================================
ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ
Σάββατο 15 Οκτωβρίου 1977
Η Μικτή Ρεθεμνιώτικη χορωδία εμφανίζεται στις 23 του Οκτώβρη στο «Παλλάς» της Αθήνας
ΜΙΑ ΣΟΒΑΡΗ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ
Γράφει ο κ. ΜΑΝΩΛΗΣ ΚΟΥΝΟΥΠΑΣ
Όπου στέκαν καλυβόσπιτα
Χτίζεται παλάτι
Δος την πλάτη δος τα χέρια σου,
Γύφτε ανώφελε, ακαμάτη
Πα το αδούλευτο και τ΄ άπλαστο
Να το μάρμαρο καλεί σε
Γύφτε ανέγνοιαστε κουβάλησε
Και πελέκησε και χτίσε.
………………………….
Παιγνιδίσματα…πετάματα….ο ασύγκριτος…
Μην το παινευτής!
Σίμωσε άπλωσε το χέρι, βοήθα,
Γίνε δουλευτής.
Ταίριαζε, άκουε, φρόντιζε και ρώτα
Γύρε, αν θέλεις να υψωθείς
Νίκη σου, ανυπόταχτε σ΄ εμέ να πεις
«υποτάξου πρώτα»!
Δείθε εσύ πως πρώτα είσ΄ ο άρχοντας
Κι ο εξουσιαστής
Του θυμού σου της βουλής σου της ψυχής σου
Γίνε δουλευτής!…
(Κ. ΠΑΛΑΜΑΣ Από το «Δεκάλογο του Γύφτου»)
Ύστερα από μια εντατική αμφισβήτηση είναι εξάλλου η και αδιάκοπη δοκιμασία που βάστηξε πάνω από ένα χρόνο, ένα μεγαλόπνοο έργο της πόλης μας ένα κλλιτεχνικό συγκρότημα που χθες μόλις γεννήθηκε και ανδρώθηκε με αυταπάρνηση, αφοσίωση και επιμονή, σήμερα ξεφεύγει από τα πρώτα διστακτικά του βήματα, από τα μικρά δειλά του ξεπετάγματα, απλώνει πια τα φτερά του και ξεκινά για τον Ελληνικό χώρο, που βρίσκεται κάτω από την Ακρόπολη.
Η Χορωδία μας φέρνει μαζί της ένα ευοδιασμένο Ρεθεμιώτικο αέρα και δίδει τη μοναδική ευκαιρία μιας συνάντησης των Ρεθεμιωτών της Αθήνας, που θα ζήσουν μια έντονη συγκίνηση, εξάλλου κάνει το ντεμπούτο της για πρώτη φορά μπροστά σε ένα ευρύτατο ακροατήριο, στην αίθουσα του «Παλλάς».
Το Ρεθεμιώτικο καλλιτεχνικό συγκρότημα εκπροσωπόντας ακόμα ολόκληρη την Κρήτη αφού δεν έχει δηλώσει κανένα άλλο συμμετοχή στο μεγάλο Πανελλήνιο διαγωνισμό του «Χίλτον» θα διεκδικήσει μια τιμητική θέση ανάμεσα σε τριάντα χορωδίες από όλη τη Χώρα!..
Η αφοσίωσις κι ο σεβασμός όλων των μελών η πιστή συμμόρφωση κι η ευλαβική υπακοή σε όλη τη διάρκεια της διδασκαλίας των δύο εξαίρετων καθηγητριών του Ωδείου Δανάης Μαραγκουδάκη και Ρίτσας Καρνιωτάκη, που με την εθελοντική, ανιδιοτελή προσφορά τους έχουν συγκινήσει, δείχνει αποφασιστικότητα και τόλμη, για να συγκροτηθεί μια χορωδία αξιώσεων και διαστάσεων, που να μπορέσει να σταθεί και να διεκδικήσει αυτή την τιμητική διάκριση. Η επίγνωση μιας τόσο σοβαρής αποστολής και η συναίσθηση της ευθύνης όλων για την επιτυχία του επιδιωκόμενου σκοπού.
Η Ρεθεμιώτική χορωδία ιδρύθηκε το 1974 αλλά τελευταία εξελίχθηκε σε ένα αξιόλογο μουσικό συγκρότημα.
Όταν πέρισυ ανάλαβε ο Μπάμπης Πραμματευτάκης τη διεύθυνσή της, που ξεκίνησε με καινούρια φτερά, κανένας δεν μπορούσε να προβλέψει, πως τα πράγματα θα έφταναν τόσο σύντομα σε μια τέτια εξέλιξη, ώστε σήμερα να συναγωνίζεται χορωδίες γνωστές όχι μόνο στο Πανελλήνιο αλλά κι έξω από την Ελλάδα.
Τόσο η γόνιμη φαντασία του μαέστρου, όσο και η αυτοκυριαρχία του και η αυτοπεποίθησή του βοήθησαν – ώστε να ξεπεράσει η χορωδία όλες τις αδυναμίες της και να πετύχει η αρμονική σύνδεση των φωνών, ο χρωματισμός τους, το ύφος.
Αλλά και σαν συμμετοχή πενήντα ανθρώπων μέσα από μια μικρή επαρχιακή πόλη, η χορωδία είναι πέρα για πέρα πετυχημένη.
Πενήντα άνθρωποι διαφορετικών ηλικιών και επαγγελματικών απασχολήσεων, άνδρες και γυναίκες, επρόσφεραν τον ελάχιστο ελεύθερο χρόνο τους, πέρα απ΄ τα προβλήματα της καθημερινής βιοπάλης με σκοπό ν΄ αγγαλιάσουν τον ψυχικό τους κόσμο ώστε να τους κάμει ν΄ νοιώσουν πιο ευτυχισμένοι, να νοιώσουν τη χαρά, τη λύπη, τη νοσταλγία, την πραγματική ομορφιά της ζωής. Σήμερα πρεσβευτές της «Πόλης των Γραμμάτων» ξεκινούν για να δώσουν την ειρηνική μάχη στον πολιτιστικό στίβο ανάμεσα σε τριάντα άλλες χορωδίες. Ιδιαίτερα μελετημένο το πρόγραμμα, Από τα έργα του ίδιου του μαέστρου και συνθέτη οι «Μνήμες» είναι μια ιδιόμορφη νοσταλγική μουσική, γεμάτη μια απαλή νυκτερινή δροσιά μέσα σε μια γαλήνη του φθινοπώρου, σε στίχους Γ.Καλομενόπουλου.
Από την ποιητική συλλογή του συμπολίτη Παντελή Πρεβελάκη «Γυμνή ποίηση» ο συνθέτης έχει διαλέξει το ποίημα «Την πρώτη φορά που τη φίλησα» και έχει συνθέσει ένα αληθινά μεγαλόπνοο έργο με απαλές μουσικές αποχρώσεις. Εδώ θα μπορούσαμε ν΄ ακούσωμε τον ήχο των κυμάτων, το κελάδημα των πουλιών, τον ψίθυρο των φύλλων.
Το «Ρέθεμνος» είναι το γνωστό ποίημα του Γιώργη Καλομενόπουλου, που έχει δεθεί τόσο σφιχτά και τόσο αρμονικά μουσική και στίχος προορίζονται γιαυτήν ακριβώς τη μουσική αφού ακούγοντας την ζει κανένας και αναπνέει μέσα σε γνήσια Ρεθεμνιώτικη ατμόσφαιρα.
Τα στενά σοκάκια κι οι μιναρέδες, η Φορτέτζα κι ο Κιουλούμπασης, ζωγραφίζονται τόσο ανάγλυφα σε στίχο και μουσική ώστε αύριο στην Αθήνα, θα κάμει οπωσδήποτε να δακρύσουν τα μάτια πολλών παληών Ρεθεμνιωτών.
Στα «Νεκρά δέντρα» που είναι από την ποιητική συλλογή του Γ.Μανουσάκη πλανιέται μια τραγική νύχτα, ακούγεται το σφύριγμα του αέρα, ενώ οι σκελετοί των πεθαμένων δέντρων υψώνονται σαν απειλητικοί ίσκοι, σύμβολα της τυφλής και άγριας συμφοράς που χτυπάει την ανθρωπότητα. Στο τέλος η μουσική συνοδεύει το στίχο απαλά, για να κλείσει μ΄ έναν ύμνο που ψάλλει το θρίαμβο της Ελευθερίας και της Δικαιοσύνης μπροστά στον τρόμο και τον θάνατο.
Η «Στερνή ώρα» σε στίχους Αντωνόπουλου είναι ένας αληθινός ύμνος στο μόχθο του αγρότη. Εδώ ακόμα μια φορά η μελωδία και ο ρυθμός συνοδεύουν το στίχο, η χρήση όλων των ταχυτήτων της βραδείας, της μέσης και της πολύ γρήγορης, η μεταβολή της δύναμης του ήχου και τους υψηλούς στους χαμηλούς τόνους και αντίθετα προξενούν μια βαθειά και δυνατή εντύπωση.
Για τη «Μπαλάντα στο θλιβερό χαμόγελο» έχομε ασχοληθή και άλλη φορά. Είναι ένα ρωμαλέο έργο, ένας υπέροχος χορωδιακός ύμνος σε στίχους παρμένους από την ποιητική συλλογή Α. Σανουδάκη «Τα επιφάνεια».
Στίχοι και μουσική δεν περιέχουν μυνήματα που σβύνουν εύκολα οι βροχές αλλά μοιάζουν μ΄ εσπερινούς Αγίων, με ταπεινά καντήλια και εικόνες σβυσμένες από το χρόνο. Μέσα στο σκοτάδι ξεχωρίζει με κραυγή απόγνωσης που βγαίνει μέσα από το χωνευτήρι της καταπίεσης και του καταναγκασμού. Ακολουθεί η τελευταία εικόνα που σμίγει με τις προηγούμενες σε ένα ενιαίο σύνολο, σε μια αποθέωση που είναι η προσπάθεια του ανθρώπου που πρέπει κάποτε να δικαιωθεί. Το έργο απευθύνεται στην πιο τρυφερή ευαισθησία των ανθρώπων και όχι στους εφήμερους ερεθισμούς των.
Επιτυχημένη και επιμελημένη η επιλογή των τραγουδιών των υπολοίπων συνθετών.
Η «Κρήτη» του Καζαντζάκη σε μουσική Χατζηδάκη περιέχει λεπτότατες αποχρώσεις. Προηγείται σκοτάδι κι απόγνωση, βροντές οχλοβοή και τουφεκίδι του ανειρήνευτου αγώνα των Κρητικών επαναστάσεων, ακολουθεί μια τρικημισμένη ατμόσφαιρα, που αποπνέει τον αέρα της αγάπης προς την ελευθερία.
Την ίδια αγάπη προς την ελευθερία αποδίδδουν τα δύο Κρητικά ριζίτικα αλλά δείχνουν και σεβασμό στην παράδοση «Ταγρίμι στέκι στο τσουγκρί κι οι σκύλοι στσαλυσίδες» είναι ο στίχος που αρχίζει το ένα και είανι από τους πιο αληθινούς, από τους πιο ζωντανούς τους πιο περήφανους που έχουνε γραφεί που έχουν ακουστεί ποτέ.
Από τις συνθέσεις του Μίκη Θεοδωράκη έχουν επιλεγεί δύο από τις καλύτερες όπως είναι «Η προδομένη αγάπη» και το χιλιοτραγουδησμένο «Στον άλλο κόσμο που θα πας».
Από τις παραδοσιακές καντάδες του μεσοπόλεμου μπήκαν στο πρόγραμμα δύο που χρησιμοποιούν όλες τις κλίμακες των τεσσάρων φωνών.
Στη λαϊκή «Ρωσσική μελωδία» η αρμονική συνήχηση των φωνών που μπαίνουν σε αλλεπάλληλα κύματα, πλουτίζει τη μουσική μορφή, εισάγοντας στη μελωδία νέες εκφραστικές αποχρώσεις με ανοιχτά ή σκούρα χρώματα.
Η ίδια μελωδία επαναλαμβάνεται πολλές φορές με διαφορετική όμως αρμονική συνοδεία. Τέλος το πρόγραμμα περιλαμβάνει το «Τραγούδι των σκλάβων» από την περίφημη όπερα του Βέρντ «NABOUCO» που γράφτηκε από το συνθέτη το 1842 και στο οποίο απεικονίζονται τα μαρτύρια του υπόδουλου στους Βαβυλωνίους Εβραϊκού Λαού, είναι μουσική που φέρνει στη μνήμη τα μαρτύρια του δικού μας Λαού, που πέρασε από το καμίνι των υποδουλώσεων και των εξευτελισμών. Είναι ένα τραγούδι που εκφράζει το πάθος για την ελευθερία. Είναι μια αγανάκτηση για τη σκλαβιά που βγαίνει από τα πικραμένα χείλη των σκλάβων και μοιάζει με επαναστατικό εμβατήριο. Το τραγούδι αυτό το τραγουδούσαν πάντοτε οι πατριώτες, όσοι εναντιώθηκαν στη βία και στην καταπίεση.
Η συμβολή του Διοικητικού συμβουλίου του Ωδείου, που δίνει πάντοτε ειρηνικές μάχες στον εκπολιτιστικό τομέα, αυτή τη φορά ήταν περισσότερο από κάθε άλλη σημαντική.
Προσφορές σαν αυτή θα στέκουν σαν τις πηγές μέσα στην έρημο, που θα δροσίζουν το κουρασμένο και ταλαιπωρημένο το διψασμένο για λίγη ψυχική εκτόνωση άνθρωπο του καιρού μας.
Όσο για το μαέστρο και συνθέτη τόσο χάρη στην ωριμότητα όσο και στη μουσική ραγδαία εξέλιξη που παίρνει αναμφισβήτητα μια ξεχωριστή θέση στην ιστορία της Ελληνικής μουσικής!…
=================================================================================================
ΕΠΙΤΥΧΙΑ
Ήταν μια καλλιτεχνική βραδιά γεμάτη μουσική και ποίηση. Ο συνθέτης Μπάμπης Πραματευτάκης προχθές στο κηποθέατρο Καζαντζάκη μέσα από την εφευρετικότητά της δημιουργίας εντυπωσίασε το ακροατήριο τους συνεργάτες και τους φίλους του που συγκινημένοι έτρεξαν να τον συνεχαρούν.
Εκπληκτική ήταν η ερμηνευτική ικανότητα των τραγουδιστών κ.κ. Φερενίκης Βαλαρή και Βαγγέλη Αραμπατζόγλου και η εμφάνιση της φιλαρμονικής ορχήστρας Ρεθύμνου ήταν άψογη.
Η μουσική του Μπάμπη Πραματευτάκη σε συνδυασμό με την ποίηση των Κρητών λογοτεχνών δυο από τους οποίους ήταν παρόντες, ο φιλόλογος Αντώνης Σανουδάκης και η δημοσιογράφος Εύα Λαδιά, όλοι τους εξαίρετοι και προικισμένοι εισβάλλουν σαν νέος άνεμος αισιοδοξίας στα καλλιτεχνικά μας πράγματα και μας υπενθυμίζουν ότι η ελληνική επαρχία υφαίνει νέους ιστούς ανάπτυξης
==============================================================================================
ΡΕΘΕΜΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ
Τετάρτη 4 Φεβρουαρίου 1981
Η ΜΙΚΤΗ ΧΟΡΩΔΙΑ ΡΕΘΥΜΝΟΥ
Στις εκδηλώσεις «ΕΚΦΡΑΣΗ 80-81»
Άριστες εντυπώσεις άφησε η Μικτή Χορωδία Ρεθύμνου κατά την εμφάνισή της την περασμένη Κυριακή στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιώς.
Η εμφάνιση της Μικτής Χορωδίας του Ρεθύμνου, υπό την διεύθυνση του κ. Μπάμπη Πραματευτάκη, έγινε στα πλαίσια των εκδηλώσεων «ΕΚΦΡΑΣΗ 80-81» που διοργάνωσε το υπουργείο Πολιτισμού και Επιστημών.
Οι εκδηλώσεις αυτές θα διαρκέσουν μέχρι τις 22 Φεβρουαρίου.
Ενθουσιασμένη γύρισε από την Αθήνα η Μικτή Ρεθεμνιώτικη Χορωδία που τραγούδησε στη Σκάλα του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιώς την Κυριακή το βράδυ στα πλαίσια των εκδηλώσεων «ΕΚΦΡΑΣΗ 80-81» που οργανώνει το Υπουργείο Πολιτισμού.
Συμπληρώνω ακόμη μερικές ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες.
Στην εκδήλωση της Κυριακής πήραν μέρος τρείς χορωδίες από τις οποίες οι δυό (Αταλάντης και Νίκαιας) ήταν ανδρικές και η μία – η Ρεθεμνιώτικη – ήταν μικτή.
Αν κρίνω από τα χειροκροτήματα που απόσπασε η κάθε χορωδία στην εμφάνισή της, η δική μας κέρδισε τη διάκριση, χωρίς να μπορώ να προσδιορίσω τους λόγους.
Είναι πάντως γεγονός ότι συνέβαλαν θετικά.
- Η σωστή δουλειά που έκανε ο μαέστρος Μπάμπης Πραματευτάκης.
- Η ζεστή προσλαλιά του Μάνου Αστρινού
- Οι Κρητικές μαντινάδες και ο …Μηριολής που περιείχε το πρόγραμμα και
- Η οπτική και φωνητική ικανοποίηση που πρόσφεραν στο ακροατήριο τα γυναικεία μέλη της Ρεθεμνιώτικης Χορωδίας.
Που εκτός των άλλων κατέκτησε τον τίτλο της…μοντέρνας.
================================================================================================
ΡΕΘΕΜΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ
Μεγάλη Τρίτη 9 Απριλίου 1996
ΤΟ ΓΝΩΣΤΟ ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΤΗΣ ΚΑΣΣΙΑΝΗΣ
Πηγή έμπνευσης και για Ρεθύμνους δημιουργούς
- Μνημειώδης η μελέτη του μακαριστού Θεοδώρου
- Σταθμός το ορατόριο του Μπάμπη Πραματευτάκη
«Κύριε η εν πολλαίς αμαρτίαις..»
Το τροπάριο που θ΄ ακουστεί απόψε σε όλους τους ναούς, φέρνει ξανά στην επικαιρότητα τη δημιουργό του. Την Κασσιανή τη μελωδό. Μια γυναίκα, τη μοναδική υμνογράφο που πλούτισε την εκκλησιαστική ποίηση με τους τόνους της θερμής γυναικείας ευαισθησίας της. Πολλοί θρύλοι περιβάλλουν τη μορφή της, επινοήματα των μεταγενεστέρων ασφαλώς. Το βέβαιο είανι πως η Κασσιανή (ή Κασσία ή Εικασία) ήταν μια λόγια μοναχή, προικισμένη με ποιητικό ταλέντο. Σώζονται αρκετά ποιήματά της, όπου ο λυρισμός συνταιριάζεται μ΄ ένα λεπτό και καλλιεργημένο πνεύμα.
Για την Κασσιανή έγραψε μια αληθινή πραγματεία, μνημειώδη στο είδος της, ο μακαριστός Ιεράρχης μας Κυρός Θεόδωρος, πληρέστατη και μονδική πηγή για τους μελετητές. Εκεί μπορεί ν΄ ανατρέξει κι όποιος ενδιαφέρεται για περισσότερες πληροφορίες γύρω από τη ζωή της μελωδού.
Περιγράφονται ακόμα και οι λεπτομέρειες που έθεσαν εκτός θρόνου την Κασσιανή, την επικρατέστερη στα καλλιστεία που είχαν γίενι, για την επιλογή της συζύγου του Θεοφίλου.
Αξίζει όμως να σταθεί κανείς περισσότερο στο έργο της. Γιατί δεν είναι μόνο το «Κύριε η εν πολλαίς αμαρτίαις» που την καταξίωσε και που τόσο λογοτεχνικά μετέφεραν στη νέα ελληνική ο Κωστής Παλαμάς και ο Θεόφιλος Βορέας.
Η Κασσιανή συνέθεσε και τους τέσσερις πρώτους ειρμούς του κανόνος του Μ. Σαββάτου όπως και το περίφημο α΄ δοξαστικό του εσπερινού των Χριστουγέννων.
Όπως σημείωσε χαρακτηριστικά ο μακαριστός Ποιμενάρχης μας Θεόδωρος, υπάρχει κι ένα πλήθος άλλων εκκλησιαστικών ύμνων και τροπαρίων που σε ιαμβικό μέτρο τεχνολόγησε η Κασσιανή.
Αξιομνημόνευτο είναι ότι η Βυζαντινή λογία δεν υπήρξε απλώς μια υμνωδός αλλά και μελωδός. Η μουσική της προκαλεί βαθύτατη κατάνυξη. Δυστυχώς όμως η εσφαλμένη άποψη ότι η χρησιμοποίηση γυναικείων ύμνων αποτελεί εκτροπή, οδήγησε στην απόφαση ν΄ ανατεθεί σε άνδρες η δημιουργία σύμφωνα με το μέλος αυτής νέων τροπαρίων.
Έτσι έγινε και με τον κανόνα της μελωδού κατά το Μ. Σάββατο, από τους ειρμούς και τη μουσική του οποίου συνετέθη ο νέος και εν χρήσει σήμερον κανόνας του Μάρκου επισκόπου Υδρούντος σε συμπλήρωση του Κοσμά του Μαϊουμά.
ΑΣΤΕΙΡΕΥΤΗ ΠΗΓΗ ΕΜΠΝΕΥΣΗΣ
Η Κασσιανή όμως δεν στάθηκε αφορμή μόνο για τη συγγραφή μιας πραγματείας που τιμά τα Ελληνικά Γράμματα καταξιώνοντας και τον δημιουργό της, μακαριστό Ιεράρχη Θεόδωρο Τζεδάκη, αλλά το τροπάριό της έγινε πυρήνας για τη δημιουργία ενός ορατορίου, σταθμού στην Ελληνική Μουσική, που έγραψε ο Ρεθύμνιος συνθέτης Μπάμπης Πραματευτάκης.
Πρόκειται για το έργο «Ο Θεός αγάπη εστί» που ανέβηκε για πρώτη φορά, στις 23 Αυγούστου 1994, στο φρούριο της Φορτέτζας με τη χορωδία του Άρη Λεμεσού και την Πειραματική Συμφωνική Ορχήστρα Ρεθύμνου.
Σολίστες ήταν ο Γιώργος Ψαρουδάκης, η Φερενίκη Βαλαρή – Σκουμπουρδή, η Τζένη Φραγκούλη και ο Ρομάν Μαϊγιορόντα. Αναγνώστες ήταν ο Βαγγέλης Στεφανάκης και ο Κώστας Ανδρουλιδάκης.
Το έργο είχε αφιερωθεί στον Επίσκοπο Θεόδωρο, σαν μια ελάχιστη συμβολή, όπως τόνιζε ο δημιουργός του Μπάμπης Πραματευτάκης, στην προσπάθεια αναβάθμισης της μουσικής παιδείας από τον μακαριστό Μητροπολίτη μας. Αξίζει ν΄ αναφερθεί ότι εκείνη την πρώτη συναυλία, τίμησε με την παρουσία της και η υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου κα. Κλαίρη Αγγελίδου, που για το σκοπό αυτό είχε έρθει στο Ρέθυμνο.
Το ορατόριο «Ο Θεός αγάπη εστί», παρουσιάστηκε μ΄ επιτυχία και στο Ηράκλειο. Οι προοπτικές που δημιουργήθηκαν έκτοτε ήταν σημαντικές. Έτσι, εκτός από το στούντιο ηχογραφήσεων εκκρεμεί και η παρουσίασή του στο Μέγαρο Μουσικής, πιθανότατα το ερχόμενο Πάσχα.
Αξίζει πέρα από τα αισθήματα υπερηφάνειας που δημιουργεί αυτή η καταγραφή να τονιστεί και ο συμβολισμός των προσπαθειών. Να υπομνηστεί πόσο σημαντική είανι για την πνευματική ζωή ενός τόπου η αγαστή συνεργασία Εκκλησίας και Τέχνης γιατί ανοίγει νέους ορίζοντες δημιουργίας και δίνει φωτεινά παραδείγματα για τους μεταγενέστερους.
==================================================================================================
ΡΕΘΕΜΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ
29-1-1998
Η «Αγιά Σοφιά» του Ρεθέμνους
Αλεξάνδρα Πολυχρονάκη
Πολλά εκφραστικά ονόματα σου χάρισαν, Παναγιά του Μασταμπά, οι Ρεθεμνιώτες. Σε είπαν ομορφοκελαρούσα, ζεστή χελιδονοφωλιά, φωτοβολούσα, ονειροκρατούσα κι ελπιδογεννούσα. Μα κάποιου η καρδιά σ΄ ονόμασε τόπο των οραμάτων κι όταν αντίκρισε το λυγερό κορμί σου σε φώναξε Αγιά Σοφιά της πόλης του Ρεθέμνους.
Έτσι το θέλησε να γίνεις η λαχτάρα του π. Νικόλα Πολάκη. Τιτάνιος πραγματικά ο αγώνας του. Μαστορικά σε ζύμωσε. Κι ο μόχθος της ασίγαστης προσπάθειάς του έστησε μάνι μάνι την ουρανοφόρα σου ύπαρξη! Ακόμη και το αρχιτεκτονικό δαιμόνιο του μηχανικού κ. Χαρ. Πραματευτάκη βασανίστηκε σ΄ ένα μικρό χώρο «μολυβδοπελεκηή» αρχόντισσα να σε σκιαγραφήσει!
Και σαν ήρθες στο φως με περίσσια χάρη κράζεις το μαρμαρένιο σου κατώφλι να διαβούμε για να απλωθεί τριγύρω η χαρά. Τα βάσανα κι οι καημοί να σκορπιστούν κι ευεργετική βροχή να κατακλύσει τα χωράφια μας.
Κάτω από τον επιβλητικό σου θόλο ο Σεβασμιώτατος κ.κ. Άνθιμος βάφτισε την παιδούλα της Β. Ηπείρου και πειστικά διαλάλησε: Εδώ αληθινή συνάντηση με τη μεγάλη Μάνα μου θα κάνουμε κι απαλά τα χέρια μας τα δάκρυα τ΄ ανθρώπου θα στεγνώνουν. Την ταραγμένη του ζωή θα γαληνεύομεν. Σ΄ άγονους τόπους τη νιότη δε θα αφήνουμε να πηγαίνει κι άφθονο θερισμό στις καρδιές θα φέρνουμε!
Γι΄ αυτή την κιβωτό της έμπρακτης αγάπης θερμά ευγνωμονούμεν εκείνους που πολλαπλά βοήθησαν. Την κυβέρνηση, το βουλευτή κ. Γιάννη Κεφαλογιάννη για τη σημαντική επιχορήγηση, μα κι όλους τους ανώνυμους που το υστέρημά τους πρόθυμα προσέφεραν.
Και να, πλάι σε ένα ναό της μόρφωσης το λάβαρο της αγιοσύνης ανεμίζει κι η πλημμυρισμένη μας ψυχή ομολογεί: Ω, σύγχρονη Ρεθεμνιώτική Αγιά Σοφιά, σε κάθε βαρυχειμωνιά κάτω από τα ζεστά φτερά σου θα κουρνιάζουμε. Και στις καυτές τις μέρες τη δική σου τη δροσιά θα αποζητούμε!!!
=========================================================================
ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΙΣ
Πέμπτη 29 Ιουλίου 1954
ΕΝΑ ΜΕΓΑΛΟ ΤΑΛΕΝΤΟ
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΠΡΑΜΜΑΤΕΥΤΑΚΙΣ
Ο νέος Μαέστρος
Ι.Μ.Δ.
Χαρά και περηφάνια ένιωσα όταν πριν λίγες μέρες άκουσα το διάσημο μαέστρο και εμπνευσμένο συνθέτη Καθηγητή του Ελληνικού Ωδείου Αθηνών Αντίοχο Ευαγγελάτο, να μιλεί με ενθουσιασμό, συγκινημένος πολύ, για το Ρεθεμνιώτη Μαθητή του Χαράλαμπο Μ. Πραματευτάκι.
Είναι χαρά που πλημμυρίζει την καρδιά κάθε ανθρώπου φίλου της τέχνης και που τον ενδιαφέρουν τα πνευματικά θέματα και τα Καλλιτεχνικά ζητήματα. Χαρά αληθινή, καθάρια, αυθόρμητη και περηφάνεια γιατί ο νέος αυτός είναι Κρητικός και ιδιαίτερα Ρεθεμνιώτης.
«Είναι ένα μεγάλο και σπάνιο ταλέντο, εξελίσσεται σε μεγάλο Μαέστρο πρέπει να είστε περήφανοι για το ταλέντο του που τιμά τον τόπο σας».
Ο Μαέστρος Ευαγγελάτος μιλούσε με τη στοργή και την αγάπη του Καθηγητή για τον αγαπημένο, διαλεχτό μαθητή του και πρόσθεσε:
«Θα δώσει εξετάσεις διπλωματικές διευθύνοντας τη φιλαρμονική του Δήμου Αθηναίων» έτσι και έγινε.
Κάτω από τη ζεστασιά της μπαγκέτας του νέου Μαέστρου η φιλαρμονική του Δήμου Αθηναίων εκτέλεσε ένα πρόγραμμα διαλεχτών έργων με εξαιρετική επιτυχία. Όλοι οι ακροατές έμειναν εκστατικοί, βλέποντες ένα νέο μαέστρο να διευθύνει και ξέσπασαν σε θερμά και εγκάρδια χειροκροτήματα.
Ρεθεμνιώτες που βρέθηκαν εκεί διηγούνται ενθουσιασμένοι το γεγονός αυτό. Πήρε δυο διπλώματα, Μαέστρου και ωδικής με Άριστα. Ο σεμνός και απλός νέος γεμάτος ψυχική ωμορφιά, μετριόφρονας, καλόκαρδος και ευγενικός, είναι ένας αληθινός πνευματικός άνθρωπος και μια μεγάλη μουσική αξία αναγνωρισμένη από διάσημους Πανευρωπαϊκής φήμης Καθηγητές.
Μπροστά του ανοίγονται διάπλατοι οι ορίζοντες της ωραίας και δυνατής τέχνης κι όλα προλέγουν το Λαμπρό ανέβασμα του διαλεχτού νέου. Το Ρέθεμνος πρέπει αληθινά να είναι περήφανο για το εξαιρετικό παιδί του. Δίκαιη αναγνώριση ταιριάζει στην ευγενέστατη και μεγάλης μόρφωσης πρώτη του Δασκάλα της Μουσικής κυρία Αθηνά Π. Τσάκωνα, που πρώτη ξεχώρισε το μεγάλο ταλέντο του νεαρού Μαθητή της – και πρώτη έπλασε και πότισε με τους ζωντανούς χυμούς του πνεύματος και της Μουσικής την ψυχή του νέου – και επίμονα ωδήγησε τα βήματά του στον προορισμόν που θεϊκή χάρι έταξε. Σφίγγω με θερμή αγάπη το χέρι όλων και του Νέου Μαέστρου ευχόμενος να κρατήσει στα άξια χέρια του τιμημένη τη Μπαγκέτα και οδηγηικά να τραβήξει στην κατάκτηση των μεγάλων επιτυχιών της Μεγάλης Τέχνης.
Η τιμή για το Ρέθεμνος είναι ξεχωριστή. Τα δάκρυα της συγκίνησης και της χαράς που κύλησαν απ΄τα μάτια των αγαθών και απλών γονέων του είναι το καλλίτερο και ευγενικότερο στόλισμα στο στεφάνι της Αξιότης του καλού παιδιού των.
Ι.Μ.Δ.
===============================================================
ΧΑΡ.ΜΙΧ. ΠΡΑΜΑΤΕΥΤΑΚΗΣ
Του Αρχιμανδρίτου Θεολόγου Χρυσ. Μακρυγιαννάκη Γενικού Αρχιερατικού Επιτρόπου
Το άκουσα κι εγώ, και το ήκουσαν και πολλοί άλλοι από το στόμα του μεγάλου μας μουσουργού και Διευθυντού της κρατικής Ορχήστρας Αθηνών κ. Αντιόχου Ευαγγελάτου, όταν προ καιρού επεσκέφθη την πόλιν μας, δια ν΄ απονήμη τα διπλώματα εις τους μαθητάς του Ωδείου Ρεθύμνης. «Στο παιδί αυτό, βλέπω μια μέρα μια μεγάλη μουσική προσωπικότητα, μια νέα δόξα της Ελλάδος, ένα μεγάλο μουσικοσυνθέτη και δημιουργό». Λόγια βγαλμένα από το πλέον επίσημο στόμα, την αλάνθαστη μουσική πηγή της σημερινής Ελλάδος. Μόνο τ ΄όνομά του είναι αρκετόν να μας κάνη να πιστεύομαι ακράδαντα ότι όλα όσα είπε μια μέρα θα επαληθεύσουν. Και αυτό το πιστεύομαι απόλυτα. Και ο κ. Αντίοχος Ευαγγελάτος δεν τα είπε τα λόγια αυτά ούτε για μένα, αλλά ούτε και για σένα φίλε αναγνώστα. Τα είπε τη στιγμή που έβλεπε το πρόσωπον του Μπάμπη Πραματευτάκη. Μια μεγάλη μουσική ιδιοφυία της εποχής μας το νέο παιδί φαινόμενον κατά τον κ. Ευαγγελάτον. Και προσέθεσεν χαρακτηριστικά για το Ρέθυμνον «Μια μέρα το Ρέθυμνον δεν θα καυχάται μόνον ως πόλις των γραμμάτων, αλλά και ως πόλις των μεγάλων μουσουργών και συνθετών¨.
Και ερωτώ. Ημπορεί κανείς να μην σταθή ευλαβικά μπροστά στις μεγάλες αυτές νεανικές μορφές, τα ηθικά αυτά αναστήματα της εποχής μας! Μορφές που κάθε 100 χρόνια μας παρουσιάζει ο πλανήτης μας. Μορφές νεανικές, αγνές, παρθένες.
Αλήθεια βουρκώνουν τα μάτια μου τη στιγμή αυτή τολμώντας να σκιαγραφήσω τον νέον αυτόν με τον αδαμάντινον χαρακτήρα και την ατσαλένια θέληση. Παιδιά που με συγκινούν διότι τα γνώρισα από την παιδικήν των ηλικίαν. Απο το πρώτο ξεκίνημά των, μόνοι των χωρίς κανείς να τους προσφέρη την παραμικρή βοήθειαν.
Κι ο Μπάμπης Πραματευτάκης ξεκίνησε με την θέλησιν και την βεβαιότητα να γίνη ένας μεγάλος μύστης της μουσικής τέχνης. Ξεκίνησεν ως μόνον όπλον έχον την ευχή του καλού του πατέρα της καλής του μάννας που τόσο τους λατρεύει.
Αν και πτωχό παιδί, σαν και πολλούς άλλους, κατώρθωσεν να εξυψώση την μουσικήν στον τόπον μας, όσον ουδείς άλλος. Ο Μπάμπης μας έφυγε προχθές για ανώτερες σπουδές στη Γερμανία. Άφησε πίσω του παιδιά μαθητάς του που σήμερα που τον έχασαν στο άκουσμα του ονόματός του δακρύζουν. Ουδέποτε θα λησμονήσουν την αγγελικήν μορφήν μου έλεγεν ένας του μαθητής, την άγια αυτή μορφή με την απέραντη καλωσύνη που με το χαμόγελο στα χείλη μας μιλούσε, έπεζε πιάνο, ακορντεόν, μας δίδασκε. Ουδέποτε η κοινωνία της Ρεθύμνης τον είδε θυμωμένο, νευριασμένο ή κατσουφιασμένο. Θα φεύγαμαι από τη μουσική αν δεν μας συγκρατούσε ο Μπάμπης λένε οι μαθηταί του. Ότι διδαχθήκαμε από τον Πραματευτάκη δεν ήτο δυνατόν να το διδαχθούμαι από κανένα άλλο. Κι όμως το παιδί ούτο πόσες φορές δεν επικράθηκε δεν ηδικήθηκε. Κι όλα αυτά τα εδέχετο καρτερικά, χαμογελώντας. Τούτο οφείλεται εις την ανατροφήν και αγωγήν που πήρε απ΄ τους καλούς γονείς του. Αξίζει μα την αλήθεια ένας μεγάλος έπαινος και τιμητική διάκρισις στους γονείς αυτούς.
Διότι αν και πτωχοί και απλωϊκοί άνθρωποι χωρίς μεγάλες γραμ/κές γνώσεις κατώρθωσαν με τα μέσα που διέθεταν να αναθρέψουν, να μεγαλώσουν και να παραδόσουν στην κοινωνίαν μας ένα παιδί, ένα λεβέντη στο ήθος και στην ψυχή, μια μεγάλη μουσική ιδιοφυϊα ένα διαμάντι ηθικής που τιμά όλως ιδιαιτέρως το Ρέθυμνο και αυτούς. Στους καλούς και εναρέτους αυτούς γονείς του Μπάμπη Πραματευτάκη χαρίζω εις λίγες αυτές γραμμές, εις ένδειξιν ευγνωμοσύνης και αναγνωρίσεως των κόπων, θυσιών και φροντίδων που κατέβαλον δια το μεγάλο μουσικό αστέρι που μας παρέδωσαν.
Αι ευχαί τις Εκκλησίας θα συνοδεύουν τον νεαρόν Πραματευτάκη στη νέα του πνευματική κατάκτηση στους μουσικού φθόγγους. Όλοι μας του ευχόμεθα ολόψυχα να επαληθεύσουν όλα όσα είπεν για αυτόν, ο μεγάλος μας μουσουργός κ. Αντίοχος Ευαγγελάτος, και να τον καμαρώσωμεν στην θέσιν ενός Μπετόβεν, ενός Τοσκανίνι, ενός Σούμπερτ, ενός Μπαχ.
Αρχιμανδρίτης
ΧΡ. ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΑΚΗΣ
===============================================================
ΒΗΜΑ
18 Σεπτεμβρίου 1960
Ο κ. Χ. ΠΡΑΜΜΑΤΕΥΤΑΚΙΣ
Μανώλης Κούνουπας
Φίλε κ. Διευθυντά,
Θα μου επιτρέψη να μη συμφωνήσω ο προχθεσινός επιστολογράφος σας, που έγραψε με ψευδώνυμο (διατί;) σχετικά με την αναχώρησι του μαέστρου κ. Μπάμπη Πραμματευτάκη.
Νομίζω πως οι παρατηρήσεις και σκέψεις του δεν είναι ορθές και να γιατί:
Ο Πραμματευτάκης από την ίδια του τη φύση και ψυχοσύνθεση αγαπά με πάθος την αλήθεια. Σιχαινόταν κάθε τι το ψεύτικο και τιποτένιο. Τις τυμπανοκρουσίες και επισημότητες δεν τις ήθελε για τον εαυτό του.
Σαν καλλιεργημένος άνθρωπος σέβεται την ανθρώπινη προσωπικότητα. Γιαυτό ήταν πάντοτε προσηνής, συγκαταβατικός, γελαστός, ευγενικός, υποχρεωτικός. Δεχόταν με καλωσύνη τα χωρατά των απλών ανθρώπων. Δεν έπαιρνε πόζα. Δεν είπε ποτέ αυτό που λένε συνήθως οι ξιπασμένοι: «εμένα κανείς δεν με καταλαβαίνει». Δεν έπαιζε με τις ευαίσθητες χορδές της ψυχής των άλλων για να κερδίση συμπόνιες ή αναστεναγμούς. Ούτε ζητούσε φτηνές εντυπώσεις, γιατί δεν ήταν ματαιόδοξος. Οι γνωριμίες με εξοχότητες δεν τον απασχολούσαν ποτέ. Θυσίασε τα πάντα στην τέχνη του, την ησυχία του και την κοσμική ματαιότητα, γιατί είχε συναίσθηση της αποστολής του. Είχε δαμάσει και εξευγενίσει το ερωτικό ένστικτο.
Αυτός ήταν ο Μπάμπης. Γιαυτό και έτσι όπως τον κατευόδωσαν οι φίλοι και συγγενείς του, έτσι ήθελε.
Εκείνη τη στιγμή που απομακρυνόταν η βάρκα πολλά μαντήλια στην αποβάθρα σηκώθησαν σαν ένα σύννεφο στον αέρα και πολλά μάτια δάκρυζαν. Εκείνη τη στιγμή μιλούσαν οι καρδιές των απλών ανθρώπων, που αγάπησε και τον αγάπησαν. Ήταν εκεί και τα τεχνιτάκια, που άφησαν το σφυρί και το κατσαβίδι κι έχασαν το μισό μεροκάματο για ν΄ αποχαιρετήσουν το δάσκαλό τους. Ήταν υπάλληλοι, κληρικοί, επιστήμονες, βιοτέχνες. Ήταν ολόκληρο το Ρέθυμνος, που επήγε να του ευχηθή καλή επιτυχία στη μεγάλη του προσπάθεια.
ΜΑΝΩΛΗΣ ΚΟΥΝΟΥΠΑΣ
====================================================================================
ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ
Σάββατο 30 Μαΐου – Κυριακή 31 Μαΐου 1987
Η ΡΕΘΥΜΝΙΩΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ
Η Ρεθυμνιώτικη ποίηση αναδείχτηκε μέσα από την μουσική ου Μπάμπη Πραματευτάκη, στην εκδήλωση που έγινε στο Ρέθυμνο στα πλαίσια του εορτασμού της «ΜΑΧΗΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ».
Το ποιητικό – μουσικό αυτό πρόγραμμα οργανώθηκε από τη Νομαρχία σε συνεργασία με το Σύνδεσμο για τη Διάδοση Καλών Τεχνών Ρεθύμνης και το Σύλλογο Λογοτεχνών του νομού και πραγματοποιήθηκε στο Αμφιθέατρο του Πανεπιστημίου Κρήτης παρουσία των αρχών και πνευματικού κόσμου απ΄ όλη την Κρήτη.
Ο Μπάμπης Πραματευτάκης παρουσίασε μια σειρά τραγουδιών του πάνω σε ποίηση παντελή Πρεβελάκη, Γιώργη Καλομενόπουλου, Σπύρου Λίτινα, Στυλιανού Χαρκιανάκη (αρχιεπισκόπου Αυστραλίας), Κώστα και Θανάση Απανωμεριτάκη, Εύας Λαδιά, Στέλλας Ροζίτας Κωνσταντίνου, Εύας Λίτινα, Χρήστου Λιονή, Μανώλη Καλοκύρη, Αντώνη Σανουδάκη, Ζήνωνα Ζαννέτου και Δημήτρη Αετουδάκη.
Τα τραγούδια ερμήνευσαν η Μικτή Ρεθεμνιώτικη Χορωδία, η Φέφη Βαλαρή – Σκουμπουρδή και ο Βαγγέλης Αραμαπτζόγλου. Κατατόπισε για τη ζωή και το έργο των ποιητών ο φιλόλογος Μαρίνος Βενετάκης.
Η ίδια εκδήλωση θα επαναληφθεί στα Χανιά τη Δευτέρα 1η Ιουνίου, ώρα 8.30, στο Κηποθέατρο με την οργανωτική φροντίδα του δήμου και του Συλλόγου των Ρεθυμνίων που μένουν στα Χανιά ΤΟ ΑΡΚΑΔΙ.
