Μυσταγωγική ατμόσφαιρα κυριάρχησε στη βιβλιοπαρουσίαση
του Γιώργη Σμπώκου
Οδεύοντας στ’ Ανώγεια ένα ερώτημα κυριαρχεί στους ανθρώπους
που δεν έχουν σχέση καταγωγής με την περιοχή.
Γιατί στ’ αλήθεια να υπάρχει αυτή η αίσθηση της εκούσιας
ομηρείας μιας αδιόρατης γοητείας; Φυσικό κάλλος και ιστορικό παρελθόν, μουσική παράδοση και τεράστια συμβολή στην τέχνη ευρύτερα θα συναντήσεις παντού.
Γιατί τ’ Ανώγεια ξεχωρίζουν;
Απάντηση στην προσωπική μου απορία έδωσε η χαρά τηςτιμητικής πρόσκλησης για τη βιβλιοπαρουσίαση του πεντάτομου
μνημειώδους έργου του Γιώργη Σμπώκου που θα γινόταν στο
Αρμί το βράδυ της Κυριακής. Οι άνθρωποι είναι αυτοί που σε κερδίζουν στ’ Ανώγεια. Και καθένας μας θα μπορούσε αμέτρητους ν’ αναφέρει….Γιάννης
Κεφαλογιάννης,Βασίλης Σκουλάς,Γιάννης Φασουλάς, Γιάννα
Κεφαλογιάννη, Γιάννης Σμπώκος,η μάνα του η σεβαστή Ελένη,
η Αμαλία Σμπώκου που με τον αγώνα της βοήθησε τον άντρα της
να προχωρήσει αυτό το μεγάλο τόλμημα καταγραφής της τοπικής
παράδοσης είναι μερικοί που μας έχουν προσωπικά κερδίσει .
Και φυσικά ο εκλεκτός και ακριβός φίλος Γιώργης Σμπώκος. Γιατί
τάχα σε ξεχωριστή θέση αυτός; Ήταν πρόεδρος της ΤΕΔΚ όταν έγινε πρώτη φορά κουβέντα για μια συνένωση δυνάμεων των δήμων και των φορέων προκειμένου
να προχωρήσουμε σε μια σωστή διαχείριση των πολιτιστικών
θεμάτων με οικονομία και προοπτικές διεθνούς προβολής.
Εκείνος έφερε την πρόταση στο τραπέζι με σεβασμό για να
τον διακόψει μέλος της ΤΕΔΚ (καλή του ώρα κι ας ήταν
οδοστρωτήρας ονείρων) ότι υπάρχουν πιο σπουδαία θέματα να
συζητηθούν. Συμφώνησαν κι άλλοι. Ο πολιτισμός στο απόσπασμα.
Και μόνο ο πρόεδρος ,αν και πειθάρχησε στις διαδικασίες ,αφου
δεν μπορούσε να κάνει διαφορετικά, άφησε περιθώρια για
ατομικές προσπάθειες.
Έτσι ξεκίνησαν οι ανταλλαγές με την Κύπρο. Είχε αρχίσει ο
Ζήνων ο Ζανέτος κάποια αδελφοποίηση με σχολειά αλλά η
πρώτη επίσημη επαφή με κρατικούς φορείς που έδωσε αφορμή
για τη λαμπρή συνέχεια ήταν η πρωτοβουλία με τον Γιώργη
Σμπώκο, τον Ηλία Δρετουλάκη, τότε Αντιδήμαρχο, το Μπάμπη
Πραματευτάκη κ.α που για μεγάλο διάστημα δημιούργησε άριστες
προυποθέσεις πολιτιστικών ανταλλαγών. Ο Παναγιώτης Κλάδος
έδωσε συνέχεια κι έγιναν μεγάλα γεγονότα όσο κι αν καλοθελητές
και από Ρέθυμνο και από Κύπρο έβαλαν το χεράκι τους για να τα
γκρεμίσουν.
Έτσι στέριωσε η φιλία με τον ανεκτίμητο αυτό άνθρωπο το
Γιώργη Σμπώκο που εκτός των άλλων απέδειξε ότι έχει και το
μεγάλο προτέρημα να βλέπει μια εικοσαετία πιο πέρα, να ξέρει να
ονειρεύεται και κυρίως να έχει την καλή διάθεση να κατανοεί τους
οραματισμούς των άλλων. Αυτό είναι ίσως και το πιο βασικό γιατί
σπάνια θα βρεις σήμερα ανθρώπους να συμμερίζονται αυτά που
ίσως ακούγονται ρομαντικά και ανέφικτα.
Με τις ονειροπολήσεις αυτές φθάσαμε ωστόσο στην ιστορική
κωμόπολη ,αλλά μέχρι να ξεκινήσει η εκδήλωση άνθρωποι και
γωνιές μας ξυπνούσαν το δημοσιογραφικό ενδιαφέρον. Είχαμε
βλέπετε την τύχη να μας συνοδεύει ο καλός συνάδελφος Γιάννης
Φασουλάς.
ΑΡΙΣΤΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ
Όταν ξεκίνησε η εκδήλωση , προσέχαμε από το πάνελ με πόση
μεθοδικότητα είχαν εργαστεί οι άνθρωποι του δήμου. Κι εκείνη η
Ζαχαρένια η Κεφαλογιάννη μας άφηνε έκπληκτους με τον τρόπο
που λειτουργούσε στο δύσκολο τομέα της οργάνωσης που της είχε
ανατεθεί.
Αλήθεια στ’ Ανώγεια είμασταν ή στο δήμο Αθηναίων;
Με τον έμπειρο και χαρισματικό συντονισμό του Γιάννη Φασουλά
πήρε το λόγο ο δήμαρχος κ.Σωκράτης Κεφαλογιάννης. Νέος
άνθρωπος αλλά τόσο μεστός σε απόψεις και ευαισθητοποιημένος
σε πολλούς τομείς. Η ομιλία του λιτή αλλά ενδιαφέρουσα. Κυρίως
στα σημεία που αναφερόταν στο δάσκαλό του και τιμώμενο της
βραδιάς.
Ο κ. Τάσος Μπαγκέρης στη συνέχεια είπε στη δική του
τοποθέτηση:
Η ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑΣ
Είναι γεγονός αναμφισβήτητο και ιστορικά επιβεβαιωμένο πως τοπικές κοινωνίες, λαοί, ακόμη και Έθνη, που δεν μπόρεσαν να διατηρήσουν ζωντανά, μέσα στο διάβα των χρόνων, τα στοιχεία της υλικής και κοινωνικής ζωής του παρελθόντος, την κουλτούρα, τη λαϊκή τέχνη, την δημώδη ποίηση και μουσική και όλα
εκείνα που ονομάζουμε ήθη, έθιμα και παραδόσεις, αργά ή γρήγορα βυθίστηκαν στο τέλμα της λησμονιάς, έχασαν την πολιτισμική τους ταυτότητα και αλλοτριώθηκαν.
Η ανάγκη διατήρησης άσβεστης της κληρονομιάς αυτής έχει ιδιαίτερη σημασία για μας τους Έλληνες, τους Κρητικούς και ιδιαίτερα τους Ανωγειανούς.
Το φαινόμενο αυτό της εναλλαγής των εθίμων και των παραδόσεων σε τόσο έντονο μάλιστα βαθμό, ακόμη και από τόπο σε τόπο της ίδιας ευρύτερης γεωγραφικής περιοχής δεν παρατηρείται πουθενά στον
κόσμο. Η ανεπανάληπτη ποικιλία μουσικών ακουσμάτων, χρωμάτων, συμπεριφορών, ακόμη και γλωσσικών ιδιωματισμών, που συναντά κανείς στη χώρα μας και ιδιαίτερα στα Ανώγεια είναι φαινόμενο μοναδικό.Συνήθως τα ήθη, τα έθιμα και οι παραδόσεις περνούν και διατηρούνται από γενιά σε γενιά με τον
προφορικό λόγο. Μέσα από τις διηγήσεις των παλιών και την καθημερινή ζωή.
Στην πατρίδα μας διατηρούνται και μεταλαμπαδεύονται και μέσα από την δράση των εθνικών συλλογών των Ελλήνων της διασποράς και των παραδοσιακών συλλόγων που υπάρχουν στη χώρα μας ανάμεσα στους
οποίους ανθούν και πολλοί σύλλογοι Ανωγειανών.
Όλοι αυτοί έχουν συμβάλει στον υπέρτατο βαθμό στην διατήρηση της κουλτούρας και της πολιτιστικής
μας κληρονομιάς. Δυστυχώς όμως, είναι λίγες οι περιπτώσεις συστηματικής γραπτής αναφοράς όλων αυτών. Συνήθως υπάρχουν αποσπασματικές καταγραφές για επί μέρους τομείς που αναμφίβολα συνεισφέρουν και επιβάλλεται
να γίνονται, που όμως δεν δίνουν μια συνολική εικόνα της ζωής των ανθρώπων κάποιας περιοχής. Το ίδιο συνέβαινε και για την ιδιαίτερη πατρίδα μας τα Ανώγεια.
Ποτέ μέχρι σήμερα δεν υπήρχε ένα ολοκληρωμένο έργο. Ένα έργο που να αναφέρεται διεξοδικά στην καθημερινή ζωή και συμπεριφορά των Ανωγειανών. Στις χαρές και τον πόνο. Στο γλέντι και τη λύπη. Στο χορό του γάμου και το μοιρολόι του θανάτου. Στην έκφραση της αγάπης ή του μίσους. Στην συνεισφορά
τους στους απελευθερωτικούς αγώνες που σαν τίμημα είχε την ολοκληρωτική καταστροφή του τόπου μας τρεις φορές. Στην αγάπη τους για τη ζωή και το έμφυτο πνεύμα της ελευθερίας και της φιλοξενίας που τους διακατέχει και συνεχίζεται αδιάκοπα από γενιά σε γενιά. Για το λόγο αυτό αισθάνομαι ιδιαίτερη τιμή σαν άνθρωπος και ύψιστη ευθύνη σαν Ανωγειανός, που μαζί με πολλούς άλλους συνεισφέραμε έστω και ελάχιστα, στην ολοκλήρωση και έκδοση αυτού του μοναδικού έργου του φίλου, δασκάλου και συγχωριανού μας Γιώργη Σμπώκου, έργο που θα πρέπει να τονίσω ότι έχει τιμηθεί με το 1ο βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών.
ΓΙΩΡΓΗΣ ΣΜΠΩΚΟΣ ΣΕ ΑΚΡΟΣΤΙΧΙΔΑ
Εμείς από την πλευρά μας ,φροντίσαμε να διαχειριστούμε τη σοβαρή αποστολή μας
σε ανωγειανά πρότυπα. Κι έτσι κλείσαμε όσα είχαμε να πούμε για τον δάσκαλο, τον
ερευνητή, τον ιστορικό το συγγραφέα τον άνθρωπο Γιώργη Σμπώκο στην παρακάτω
ακροστιχίδα:
Γ -νώσεις σ’ αξίωσε ο Θεός περίσσιες να μοιράζεις
Ι-ριδισμούς απαντοχής σε συμφοράς σκοτάδι
Ω- κεανούς απελπισιάς βάλθηκες να δαμάζεις
Ρ- οές ελπίδας να γενούν και προκοπής σημάδι
Γ- ια να καρπίσει αποξαρχής η γη σου η τιμημένη.
Η-λιου αχτίδες κέντησαν κι αφήνουν τ’ όνομά σου
Σ- έργα πνοής που σήμερα υμνούν το πέρασμά σου.
Σ-τα τόσα σου δωρήματα ποιο νάχει πλήσια χάρη
Μ-ένει ο νους εκστατικός στην τόση προσφορά σου
Π-αίρνει φωνή απ’ την πένα σου και το απλό λιθάρι
Ω-δή αιώνων γίνεται με την αναφορά σου
Κ- αι δίνει στην παράδοση πνοή αθανασίας
Ο- τι χαρίζει στη φυλή νόημα πεμπτουσίας
Σ- αν ποιο αξίζει έπαθλο νάνε το τίμημά σου ;
ΣΥΝΩΣΤΙΣΜΟΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΝΤΙΘΕΣΕΩΝ
Ο Γιάννης Φασουλάς ήταν επίσης ουσιαστικός στη δική του
ομιλία λέγοντας μεταξύ άλλων
Σε μια εποχή όπου παρατηρείται έντονος ΣΥΝΩΣΤΙΣΜΟΣ θέσεων, αντιθέσεων, προτάσεων, αντιπροτάσεων,
γύρω από τον τρόπο με τον οποίο γράφεται, αντιγράφεται ή και διαγράφεται η ιστορική πραγματικότητα,
ερχόμαστε εδώ στην ιστορική πλατεία ΑΡΜΙ, παραμονές μιας μαύρης επετείου για τα Ανώγεια, αυτή του Ολοκαυτώματος από τους ΝΑΖΙ, να παρουσιάσουμε την ιστορία των Ανωγείων, μέσα από τον αυθεντικό,
γνήσιο, λαϊκό τρόπο με τον οποίο την προσέγγισε, την κατέγραψε και μας την παραδίδει ο πρώτος ίσως ερευνητής-δημοσιολόγος-δημοσιογράφος, πέρα από δάσκαλος που έχουν αναδείξει τα Ανώγεια, ο Γιώργης
Σμπώκος. Στην εποχή της επιχειρούμενης διαγραφής και παραγραφής της ιστορικής αλήθειας, το βραβευμένο από
την Ακαδημία Αθηνών, πεντάτομο έργο του Γιώργη Σμπώκου δείχνει και υποδεικνύει το δρόμο αλλά και τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να ακουμπάμε πάνω στην ιστορία και τα γεγονότα που σημαδεύουν τη ζωή
του κάθε τόπου. Τα «Ανωγειανά» του Γιώργη Σμπώκου είναι η αληθινή, η ατόφια ιστορία, χωρίς μείξεις, προσμίξεις,
δοσμένα με λαϊκή ευαισθησία έτσι όπως αυτή αναδύεται μέσα από τις διηγήσεις, τις καταγραφές και τις περιγραφές των μικρών και μεγάλων πρωταγωνιστών των Ανωγείων.
Το πεντάτομο έργο του δασκάλου Γιώργη Σμπώκου κρατάει ζωντανό το παρελθόν, τονίζει το παρόν και δείχνει το μέλλον.
Ο Γιώργης Σμπώκος για τους πολλούς δάσκαλος, για άλλους δήμαρχος, για μένα όμως είναι ο πρώτος δημοσιολόγος, ο πρώτος ρεπόρτερ ερευνητής του τόπου μας. Με το κασετόφωνο στην τσέπη του και την κάμερα πιο πρόσφατα στο χέρι, πήγαινε και πηγαίνει από σπίτι σε σπίτι,
από γωνιά σε γωνιά και καταγράφει στη μνήμη της ιστορίας τα μικρά και μεγάλα γεγονότα των Ανωγείων. Η συγκέντρωση του ιστορικού και λαογραφικού υλικού άρχισε από το 1960 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα, με αποτέλεσμα, ένας μεγάλος θησαυρός στοιχείων, σε γραπτή και ηχητική μορφή να έχει συγκεντρωθεί, αποτελώντας ένα πλούσιο και μοναδικό αρχείο. Μέσα από την πληθώρα του υλικού άρχισαν να αντλούνται το 1998 τα στοιχεία για τη συνέχιση της συγγραφικής δραστηριότητας του Ανωγειανού Δασκάλου, με αποτέλεσμα το 2002, με το γενικό τίτλο «Ανωγειανά», να υποβάλλεται προς κρίση στην Ακαδημία Αθηνών
το πεντάτομο έργο του, που το τίμησε με τον πρώτο έπαινό της.
Το μεράκι του δασκάλου-ερευνητή για τα Ανώγεια είναι τόσο μεγάλο που τον υπόγειο χώρο του σπιτιού του τον έχει μετατρέψει σε λαϊκό μουσείο, που μέσα θα βρείτε ότι είχε ένα παλιό Ανωγειανό σπίτι
προπολεμικά και μεταπολεμικά. Με την ευκαιρία θα ήθελα να απευθυνθώ στο δήμαρχο Ανωγείων κ. Σωκράτη Κεφαλογίαννη, να αναλάβει και μάλιστα σύντομα πρωτοβουλία ο Δήμος για την αξιοποίηση αυτής της
μοναδικής πολιτιστικής κληρονομιάς. Έχουμε ένα μουσείο μέσα στα χέρια μας και δεν θα πρέπει να μείνει κλειστό στους επισκέπτες των Ανωγείων.
Παραμονή του Ολοκαυτώματος των Ανωγείων βρισκόμαστε εδώ στα Ανώγεια και μιλάμε για την ιστορία των Ανωγείων. Ένα μεγάλο κεφάλαιο αυτής της ιστορίας είναι η δράση, η αντίδραση η στάση και η μεγαλειώδης αντίσταση των Ανωγειανών απέναντι στην πιο σκληρή πολεμική μηχανή της εποχής, αυτή των ΝΑΖΙ. Πάνω σε αυτό το κεφάλαιο ο Γιώργης Σμπώκος έχει κάνει μια μεγάλη έρευνα, έχει συγκεντρώσει μεγάλο αριθμό ντοκουμέντων, μεγάλο αριθμό εγγράφων που μαρτυρούν γεγονότα και καταστάσεις. Είμαι βέβαιος ότι το κεφάλαιο θα περιλαμβάνεται στους επόμενους τόμους των Ανωγειανών.
Θα ήθελα να τονίσω από αυτό εδώ το βήμα, έχοντας προσωπική γνώση και επίγνωση των ιστορικών
πραγμάτων, μέσα από την έρευνα, ότι η διάσταση της Ανωγειανής παλλαϊκής αντίστασης είναι πολύ
μεγαλύτερη από ότι μπορεί να φαίνεται. Πολύ σύντομα θα το δείξουν και θα το αποδείξουν τα έγγραφα-ντοκουμέντα που θα δουν το φως της δημοσιότητας.
Κλείνοντας θα ήθελα να τονίσω ότι το έργο του δασκάλου Γιώργη Σμπώκου έρχεται από πολύ μακριά και πάει πολύ μακριά και δεν θα πρέπει να λείπει από κανένα σπίτι, γιατί καλό είναι το πεντάτομο έργο να το
διαβάσουν οι μεγάλοι για να θυμηθούν και βέβαια οι νεότεροι για να καταλάβουν το μέγεθος και την έκταση της πολυεπίπεδης Ανωγειανής ιστορίας.
Γιώργη Σμπώκο, ως δάσκαλος έμαθες γράμματα σε πολλές γενιές Ανωγειανών, ως δήμαρχος άφησες έντονα το αποτύπωμά σου στην Κρητική Τοπική Αυτοδιοίκηση, ως ιστορικός, ως ερευνητής όμως κράτησες μέσα από την πένα σου ζωντανή την ιστορία του τόπου μας. Σε ευχαριστώ, σε ευχαριστούμε για τα όσα πρόσφερες και θα προσφέρεις στον τόπο που τόσο αγαπάμε.
Να ‘σαι καλά.
ΣΥΓΚΙΝΗΣΗ ΚΑΙ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ
Συγκινημένος απάντησε ο τιμώμενος λέγοντας:
Ευχαριστώ όλους σας, που με την παρουσία σας απόψε εδώ, τιμάτε την παρουσίαση από το Δήμο Ανωγείων, του πεντάτομου συγγραφικού μου έργου με το γενικό τίτλο «Ανωγειανά». Ιδιαίτερα ευχαριστώ
το Δήμο και το Δήμαρχο Σωκράτη Κεφαλογιάννη, για την τιμή που μου έκαμαν με την αποψινή παρουσίαση του έργου μου.
Εν ολίγοις θα καταβάλω προσπάθεια να σας ενημερώσω επιγραμματικά για την όλη προσπάθεια συγκέντρωσης των ιστορικών και λαογραφικών στοιχείων των Ανωγείων και συγγραφής και έκδοσης
των «Ανωγειανών».
Το 1959 διορίζομαι δάσκαλος στο 2ο Δημοτικό Σχολείο Ανωγείων, Δάσκαλος σε μια από τις πιο κρίσιμες περιόδους της ιστορίας των Ανωγείων. Ήταν η περίοδος της ανασυγκρότησης των, από τις στάκτες και τα
αποκαΐδια της Γερμανοϊταλικής κατοχής. Όλοι οι Ανωγειανοί άνδρες, γυναίκες και παιδιά, έχουν αποδυθεί σε μια τιτάνια προσπάθεια αναδημιουργίας και προόδου του τόπου. Σαν Ανωγειανός δάσκαλος ήταν αναγκαίο
και επιβεβλημένο να βρεθώ στην πρωτοπορία της όλης προσπάθειας και έγκαιρα συνειδητοποίησα, ότι το έργο μου δεν ήταν μόνο εκπαιδευτικό, αλλά ως ένα μεγάλο βαθμό και κοινωνικό. Με ενθουσιασμό, θάρρος
και τόλμη ρίχτηκα στον Αγώνα έχοντας τη συνδρομή και συμπαράσταση όλων ανεξαίρετα των Ανωγειανών, τους οποίους και ευχαριστώ θερμότατα, γιατί, το όποιο έργο πραγματοποιήθηκε οφείλεται στο δικό τους
αγώνα, στη δική τους συμπαράσταση και βοήθεια.
Πέραν όμως από το εκπαιδευτικό και κοινωνικό έργο που με κοινή συναίνεση και συνεργασία των Ανωγειανών στοχεύτηκε και επιδιώχτηκε η υλοποίησή του, διεπιστώθη ότι ο τόπος διέθετε και μια πλούσια
κληρονομιά, που δεν μπόρεσαν να θίξουν, ούτε κατ’ ελάχιστον οι φλόγες και η συμφορά του πολέμου.
Και η κληρονομιά αυτή ήταν ο λαϊκός πολιτισμός και η ιστορία των Ανωγείων, ένας κόσμος με
αξεπέραστη ομορφιά και λαμπερές αρχές και αξίες. Όμως δεν είχε γίνει ποτέ καμιά ουσιαστική προσπάθεια συγκέντρωσης και καταγραφής των στοιχείων τους και που η επελθούσα μεταπελευθερωτικά αλματώδης πρόοδος και η αλλαγή τρόπου ζωής των ανθρώπων απειλούσαν με αφανισμό το λαμπρό και ανυπέρβλητο
αυτό θησαυρό που η παράδοση και το παρελθόν μας είχαν κληρονομήσει. Έτσι άμεσα μπήκε στο στόχαστρο και η συγκέντρωση των ιστορικών και λαογραφικών στοιχείων των Ανωγείων και η προσπάθεια άρχισε
άμεσα και συνεχίζει αδιάλειπτα και αδιάπτωτα να συντελείται μέχρι σήμερα.
Συνεργάτες στη σπουδαία αυτή προσπάθεια όλοι οι Ανωγειανοί που με πραγματικό πάθος άνοιξαν διάπλατα την πόρτα της μνήμης και της ψυχής τους. Τους ευχαριστώ θερμότατα όλους για την πολύτιμη
βοήθειά τους και ιδιαίτερα αναφέρω τους αείμνηστους Ανωγειανούς παπάδες και δασκάλους: παπά Γιώργη Ανδρεαδάκη και παπά Μιχάλη Μανουρά.
Με τη συνεχή και άοκνη προσπάθεια, ένας ατέλειωτος θησαυρός παράδοσης και πολιτισμού συγκεντρώθηκε και συγκεντρώνεται, σε εικόνες, γραπτή και ηχητική μορφή. Από τον πολύτιμο αυτό θησαυρό στοιχείων ξεπήδησε το 1992 το βιβλίο «Ανώγεια-Η ιστορία μέσα από τα τραγούδια τους» και
το 1998 άρχισε η ταξινόμηση και καταγραφή των στοιχείων, που απετέλεσαν το σήμερα παρουσιαζόμενο πεντάτομο έργο «Ανωγειανά».
Και η προσπάθεια συνεχίστηκε με τη συγγραφή και των ακόλουθων τεσσάρων έργων: 1) Η ποιμενική
ζωή των Ανωγειανών, 2) Οι τόποι μας διηγούνται την ιστορίας τους-Τα τοπονύμια των Ανωγείων, 3)
Μουσικά ακούσματα από την παράδοση των Ανωγείων και 4) Μια φορά ένας Ανωγειανός. Ανωγειανές
αθιβολές, που όλα έχουν βραβευτεί από την Ακαδημία Αθηνών. Παράλληλα συγκεντρώνονταν και παλιά
αντικείμενα που συγκρότησαν το παλιό Ανωγειανό σπίτι. Στόχος της συγκέντρωσης των ιστορικών και
λαογραφικών στοιχείων και η εν συνεχεία έκδοση τους ήταν, αφ’ ενός να κρατήσομε άσβηστο και με
τις αιωνόβιες ρίζες λαϊκό πολιτισμό των Ανωγείων και αφ’ ετέρου να τονώσομε την υπερηφάνεια των
Ανωγειανών και ιδιαίτερα των νέων για τη θαυμαστή κληρονομιά που φέρουν στους ώμους των, να
αναζωπυρώσομε την ομοψυχία και συναδέλφωσή τους, αρχές που διακυβέρνησαν τη ζωή τους στο
μακραίωνο διάστημα της ιστορίας τους και τους οδήγησαν στη θυσία, τη δόξα και το μεγαλείο του τόπου
τους και να είναι έτοιμοι για νέα άλματα τιμής και προόδου, που οι σύγχρονοι δύσκολοι καιροί επιτάσσουν.
Κλείνοντας ο κ. Σμπώκος ευχαρίστησε όλους όσοι συνέβαλαν στην προσπάθεια αυτή-
Ο κ. Θεόδωρος Πελαντάκης παρουσίασε στη συνέχεια το
πεντάτομο αυτό έργο από την φιλολογική πλευρά.
Σε όλη τη διάρκεια της εκδήλωσης , στην κατάμεστη από κόσμο
πλατεία επικρατούσε μια θρησκευτική σιγή.
Ο επίλογος γράφτηκε με το συγκρότημα από τα Ρούματα που
ήρθε στ’ Ανώγεια συνοδευόμενο από το δήμαρχο Βουκολιών κ.
Μπομπολάκη.
Οι χορευτές έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους και οι Ανωγειανοί
μοναδικοί στην αξιολόγηση λόγο παράδοσης τους έδειξαν το
θαυμασμό τους με ένα θερμό χειροκρότημα.
Ήταν μια από τις εκδηλώσεις που μένει στη μνήμη. Έτσι για
νάχουμε ακόμα κάτι να λέμε για τ’ Ανώγεια που οδεύουν όλο και
ψηλότερα με πείσμα και αξιοσύνη …
Εύα Λαδιά