17/10/2007
Ανησυχητικά τα κρούσματα αυτοκτονιών και στον τόπο μας
Ποιοί ευθύνονται για τη συνεχή υποβάθμιση της ποιότητας ζωής ;
Αναζητούνται προγράμματα ,στόχοι και κυρίως όραμα
Καρκίνος ,καρδιά, τροχαίο , αυτοκτονία.
Οι βασικές αιτίες θανάτου στο Ρέθυμνο. Καλά για τα πρώτα. Μόλυνση περιβάλλοντος,
κάπνισμα, υποβαθμισμένη ποιότητα ζωής. Εντάξει για την τρίτη αιτία. Ταχύτητα ,έλλειψη κράνους
και ζώνης ασφαλείας μας δίνουν μια εξήγηση. Έστω κι η κακιά ώρα μπορεί να έχει μερίδιο
ευθύνης, Αλλά οι αυτοκτονίες γιατί;
Κάποτε στο Ρέθυμνο οι άνθρωποι έφταναν στο απενοημένο τους διάβημα για λόγους
ευθιξίας. Ευνόητοι λόγοι δεν μας επιτρέπουν να κάνουμε συγκεκριμένες αναφορές. Κάποια
οικογενειακή τραγωδία οδηγούσε το χέρι του αυτόχειρα.
Αλλά ήταν τόσο σπάνια αυτά τα περιστατικά. Μετρημένα στα δάκτυλα μέχρι και τη διάρκεια
του μεσοπολέμου
Τα γεγονότα που ακολούθησαν και η φρίκη που έσπειρε στο διάβα του το τέρας του
ναζισμού έκαναν τη ζωή να φαντάζει τόσο γλυκειά. Ο κόσμος και στη μικρή μας κοινωνία
αντιμετώπιζε τα δεινά του με δύναμη ψυχής και αξιοπρέπεια . Πάλευε για την επιβιωσή του. Ούτε
σκέψη για να δοθεί τέλος στη ζωή που είχε γίνει ξαφνικά πολύτιμη.
Όταν φτάνεις τόσο κοντά στο θάνατο, γίνεται συνείδηση πια το πολύτιμο αγαθό να βλέπεις
καθημερινά τον ήλιο και να ονειρεύεσαι και τις καλύτερες μέρες.
Ελάχιστα επηρέαζαν τους Ρεθεμνιώτες στην άποψη αυτή οι επιταγές της Ορθοδοξίας και οι
συνέπειες μιας αυτοχειρίας για τον Χριστιανό Ορθόδοξο.Οι ενισχυμένες τους αντιστάσεις τους
βοηθούσαν να ξεπεράσουν τα προβλήματά τους ,ακόμα και την περίδο , κατά τη δεκαετία του
60 που η τοπική κοινωνία αιμορραγούσε από το κύμα της μετανάστευσης που συρρίκνωνε τον
πληθυσμό. Πεινούσε το Ρέθυμνο αλλά τραγουδούσε τις χαρές της ζωής.
Κι ήρθε ο Τουρισμός να οδηγήσει σε μια οικονομική ανάκαμψη. Βελτιώθηκε το βιοτικό
επίπεδο.Οι καλύτερες μέρες έφθασαν καθώς οι μεγάλες τουριστικές μονάδες και άλλες
επιχειρήσεις μείωναν σημαντικά το πρόβλημα της ανεργίας. Σταδιακά όμως άρχισε να εμφανίζεται
και το φαινόμενο της αυτοκτονίας. Κακή βαθμολογία , ανίατη ασθένεια που δεν υπήρχε κουράγιο
να αντιμετωπιστεί,ψυχικό νόσημα ήταν από τις βασικές αιτίες.
Αλλά όσο περνά ο καιρός παρεμβαίνουν και άλλες αιτίες.Η ευμάρεια άρχισε να δημιουργεί
διάθεση για μεγαλύτερα ανοίγματα. Οι συγκυρίες όμως δεν ήταν πάντα καλές. Τα παρατραπεζικά
κυκλώματα άρχισαν ν’ απλώνουν τα πλοκάμια τους . Ο επιχειρηματίας που έκανε το λάθος να
υπερεκτιμήσει τις δυνατότητές του και για να καλύψει τις υποχρεώσεις του αναγκάστηκε να
καταφύγει στα κυκλώματα αυτά βρέθηκε σύντομα μπροστά σε φοβερά αδιέξοδα. Η πίεση ήταν
ασφυκτική. Και οι αντοχές περιορισμένες. Οι δυνατοί τα κατάφεραν. Κάποιοι άλλοι προτίμησαν να
δώσουν τέλος στη ζωή τους.
Τα στοιχεία που μας δίνουν οι επιστημονικές έρευνες για τη συχνότητα των αυτοκτονιών
προκαλούν σοκ.
Χαρακτηριστικό είναι το δημοσίευμα που δέσποζε στον Κρητικό Τύπο πριν από δυο μήνες
περίπου και ανέφερε μεταξύ άλλων:
«Τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας είναι πράγματι συγκλονιστικά και οι
αριθμοί ανησυχητικοί», μας δήλωσε για τα ποσοστά αυτοκτονιών στην Κρήτη ο
προϊστάμενος της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Κρήτης κ. Αντώνης Παπαδομανωλάκης,
που ήταν ανάμεσα σε αυτούς τους επιστήμονες που εργάστηκαν για την ανάρτηση του
πόστερ με τα στοιχεία στο συνέδριο και παρακολούθησε επί σειρά ετών την εξέλιξη του
φαινομένου στο νησί ως ιατροδικαστής. Σχολιάζοντας τα δεδομένα της μελέτης, ο
καθηγητής Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Νίκος Παρίτσης, επισήμανε
ότι «εκείνος που θέλει να δώσει τέλος στη ζωή του χρησιμοποιεί αυτό στο οποίο έχει
εύκολη πρόσβαση, οπότε δεν μας κάνει εντύπωση που στην Κρήτη γίνεται χρήση
φυτοφαρμάκων για αυτή τη δουλειά, αφού φυτοφάρμακα μπορεί κανείς να βρει
παντού». ‘Οσο για το περιβόητο lanede μας επισήμανε ότι οι περισσότεροι αυτόχειρες το
έχουν επιλέξει επειδή ξέρουν ότι με αυτό δεν υπάρχει επιστροφή Ξέρουν ότι δεν θα
μπορέσουν να τους σώσουν και ο θάνατός τους είναι βέβαιος. Αναφορικά δε με τον
μεγάλο αριθμό των ανδρών σε σχέση με τον περιορισμένο αριθμό των γυναικών που
αυτοκτονούν, ο καθηγητής εξήγησε πως «αυτό είναι ένα γενικό φαινόμενο που δεν
αφορά μόνο στην Κρήτη, αλλά σε όλο τον κόσμο. Οι πιο πολλές αυτοκτονίες είναι των
ανδρών μια και η αυτοκτονία είναι μια βίαιη πράξη. Το μόνο χαρακτηριστικό της
προσωπικότητας που σχετίζεται με την αυτοκτονία είναι η επιθετικότητα και άρα οι
άνδρες είναι περισσότεροι. Οι γυναίκες είναι περισσότερες στις απόπειρες αυτοκτονίας
κι αυτό επειδή θέλουν ίσως με τον τρόπο αυτό να ασκήσουν πίεση ή να διεκδικήσουν
κάτι. Οι αυτοκτονίες συνήθως κρύβουν κάποιο ψυχιατρικό νόσημα», τόνισε ο καθηγητής
Σύμφωνα πάντως με τους επιστήμονες υπάρχουν και άλλες παράμετροι που οδηγούν στην
αυτοκτονία. Η κατάθλιψη είναι από τις βασικές αιτίες. Αναφέρει σχετικό λήμμα που βρήκαμε στο
διαδίκτυο:
. ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ:Στην Ευρώπη είναι η πλέον διαδεδομένη ασθένεια, η οποία πλήττει εξίσου τον
επιτυχημένο ποδοσφαιριστή και μάνατζερ όσο και τον άνεργο, τις γυναίκες όπως και τους άντρες. Tα
μεγαλύτερα προβλήματα εντοπίζονται στον τομέα της διάγνωσης, επισημαίνει ο διευθυντής της Ψυχιατρικής
Κλινικής του Μονάχου Ούλριχ Χέγκερλ, επικεφαλής ενός δικτύου για τη βελτίωση των συνθηκών θεραπείας
της κατάθλιψης. «Είναι πολύ πιθανό, στους ίδιους ασθενείς να έχει γίνει παλιότερα εντελώς άλλη διάγνωση,
όπως χρόνια κεφαλαλγία, χρόνια ισχυαλγία και άλλα παρόμοια. Και είναι πολύ πιθανό τώρα να γίνονται πιο
σωστές διαγνώσεις», λέει ο καθ. Χέγκερλ. Όσο καμία άλλη ασθένεια, η κατάθλιψη επηρεάζει σε βάθος την
ποιότητα ζωής του ασθενούς, με αϋπνία, ανορεξία, και πληθώρα σωματικών και άλλων συμπτωμάτων,
εσωτερικό κενό, απαισιοδοξία, αίσθημα αδιεξόδου και φοβίες, συμπτώματα που επιβαρύνουν τον ασθενή
στη διεκπεραίωση των καθημερινών του ασχολιών. Οι έρευνες δείχνουν ότι 10% των Γερμανών υπέφεραν
μία ή περισσότερες φορές από βαριάς μορφής κατάθλιψη. Από αυτούς το 15% κατέληξε στην αυτοκτονία.
Στη Γερμανία οι αυτοκτονίες φτάνουν τις 11.000 το χρόνο, τα δύο τρίτα είναι άνδρες, και το ένα τρίτο
γυναίκες. Οι απόπειρες αυτοκτονίας υπολογίζονται στις 100.000 – 200.000. Η απώλεια ενός προσφιλούς
προσώπου μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη, όπως και η πίεση στο χώρο της εργασίας προβλήματα
σύμφυτα με τις συνθήκες ζωής στις σύγχρονες ανεπτυγμένες κοινωνίες. «Υπάρχει πάντα η μία πλευρά, η
ψυχολογική, ή ψυχοκοινωνική. Εδώ βρίσκουμε βιώματα από την παιδική ηλικία, υπερβολική πίεση στην
εργασία, πένθος κλπ. Για τα αίτια αυτά έχουμε την ψυχοθεραπεία. Υπάρχει όμως και η άλλη πλευρά του
νομίσματος με τους βιολογικούς και νευροβιολογικούς παράγοντες. Έχουμε γενετικούς παράγοντες, που
παίζουν ένα ρόλο. Και για την αντιμετώπισή τους έχουμε τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα. Το ζήτημα δεν
τίθεται διαζευκτικά, αλλά συνθετικά, γιατί έχουμε πάντα και τις δύο πλευρές», επισημαίνει ο καθ. Χέγκερλ.
Κατά συνέπεια, η ενδεδειγμένη θεραπεία θα πρέπει συνίσταται στο σωστό συνδυασμό αντικαταθλιπτικών
φαρμάκων και ψυχοθεραπείας. Τα στοιχεία δείχνουν ότι πρώτες στις αυτοκτονίες έρχονται οι βαλτικές
χώρες και ακολουθούν Ρωσία και Ουγγαρία, ενώ χαμηλά είναι τα ποσοστά σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες,
όπως Ισπανία και Αγγλία. Η Κομισιόν υποστηρίζει την ανάπτυξη διεπιστημονικών δικτύων, ώστε με
εκδηλώσεις, πληροφοριακό υλικό και υποδείξεις θεραπείας σε οικογενειακούς γιατρούς, κοινωνικούς
λειτουργούς, κλινικές και άλλες ενδιαφερόμενες οργανώσεις να περιορισθεί το πρόβλημα. Τα δίκτυα αυτά
είναι οργανωμένα τοπικά σε πόλεις και κοινότητες. «Αλλού είναι μία κλινική, που τραβάει μπροστά, αλλού
μία ομάδα πρωτοβουλίας, αλλού ο δήμαρχος, αλλού ο παπάς της ενορίας, που υποστηρίζουν και
προωθούν την προσπάθεια», λέει ο καθ. Χέγκερλ, ο οποίος έχει οργανώσει 40 τοπικά δίκτυα στη Γερμανία.
Βεβαίως με την απαραίτητη κλινική υποδομή. Διαφορετικά το εγχείρημα είναι καταδικασμένο σε αποτυχία.
Το τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης έχει προσθέσει στη διεθνή βιβλιογραφία μια
εξαιρετικής σπουδαιότητας μελέτη που αναφέρεται στο Ρέθυμνο και στις περιπτώσεις που κάποιες περιοχές
παρουσιάζουν ιδιαίτερο πρόβλημα με έντονα ψυχικά φαινόμενα που οδηγούν στην αυτοκτονία . Δεν είμαστε
ειδικοί για να υπεισέλθουμε σε τόσο επικίνδυνες ζώνες για κάθε αμύητο στις επιστημονικές διαδικασίες
αναλυτή.
Γιαυτό και θα περιοριστούμε μόνο στις βασικές αφορμές που ενδέχεται να δώσουν
μεγαλύτερες διαστάσεις στο πρόβλημα. Είναι τα συμπεράσματα έρευνας με βάση τα τοπικά
δεδομένα. Και θα είναι χρήσιμο να τα προσέξουν οι διαχειριστές της εξουσίας στο νομό μας.
Το Ρέθυμνο σήμερα έπαψε να είναι μια ονειρική πόλη. Όσο κι αν έχει απλωθεί οικιστικά
δεν παύει να είναι μια τσιμεντούπολη. Η απουσία πρασίνου σε συνδυασμό με το κυκλοφοριακό
που ταλανίζει το νευρικό σύστημα μας δίνει εικόνα ανθρώπων που τρέχουν αγχωμένοι να
προλάβουν …Αλλά τι ;
Η καθημερινότητα είναι αρκετή για να μας δώσει την εικόνα δυστυχισμένων ανθρώπων.
Τα ζευγάρια μετά την πρώτη περίοδο του έρωτος αρχίζουν να προσαρμόζονται επικίνδυνα
αδέξια στα προβλήματα της συνύπαρξης δύο ανθρώπων. Οι απαιτήσεις και οι ανάγκες να μην
υστερούμε από τους άλλους που θεωρούμε αυτάρκεις οδηγούν σε αλόγιστη υπερχρέωση.
Επομένως προστίθεται στα προβλήματα της καθε μέρας και το άγχος της τράπεζας.
Η αδυναμία υποδομών δεν επιτρέπει στα παιδιά να χαρούν την ηλικία τους και να
αποφορτιστούν δημιουργικά από την ενέργεια που τα κατακλύζει. Αυτά τα παιδιά δεν έχουν πια
χώρους για να παίξουν. Εχουν απλά ένα φορτωμένο πρόγραμμα που εντείνει και το άγχος των
γονιών που πρέπει να τα συνοδεύουν. Η ένταση κορυφώνει την κρίση. Κι όποιος αντέξει.
Η τρίτη ηλικία που έχει ν’ αντιμετωπίσει και το πρόβλημα επιβίωσης αφου η χαμηλή σύνταξη
που παίρνουν οι περισσότεροι δεν επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες εντείνει τα αρνητικά
συναισθήματα που επιβαρύνουν περισσότερο και τα προβλήματα της ηλικίας.
Η συχνότητα των θανάτων λόγω της επάρατης κυρίως φέρνει το φάσμα του θανάτου πιο
κοντά στην προσωπική μας ζωή.
Η ερήμωση της ενδοχώρας και τα προβλήματα που την κατακλύζουν είναι από τις σταγόνες
που οδηγεί το ποτήρι στη υπερχείλιση.
Έτσι διαπιστώνεται μια αλόγιστη καταφυγή στα ψυχοφάρμακα που δεν δίνουν λύση.
Οι ευκαιρίες για ποιότητα ζωής χάνονται γιατί δεν υπάρχει καμιά μέριμνα από πλευράς της
πολιτείας να της ενισχύσει. Οι προτάσεις των φορέων πέφτουν στο κενό γιατί τα κονδύλια που
υπάρχουν στον κρατικό κορβανά εξυπηρετεί μόνο πολιτικές συναλλαγές. Εκείνοι που θέλουν
να εξασφαλίσουν την επανεκλογή τους αρχίζουν εγκαίρως να “γλυκαίνουν” με “δωράκια” τους
φορείς που διαθέτουν περισσότερα “κουκιά” Κάθε πρωτοβουλία που υπόσχεται να βελτιώσει
την καθημερινότητα είτε στο παιδί απευθύνεται είτε στον ενήλικα καταστρέφεται. Οι επιτροπές
που διαχειρίζονται τα θέματα ποιότητας ζωής φροντίζουν απλά να συμμετέχουν σε όλες τις
συνεδριάσεις που δεν καταλήγουν σε κανένα φιλόδοξο προγραμματισμό για να ανέβουμε λίγο
ψηλότερα.
Έχιε αποδειχθεί ότι μέσα από την Τέχνη και την δημιουργική απασχόληση καθένας βρίσκει
τον εαυτό του. Ξεφεύγει από το άγχος. Αποδρά από τη σκληρή πραγματικότητα και συνεχίζει
να ονειρεύεται. Είναι αυτά που χρειάζεται η ψυχή για να ανασαίνει. Αυτές οι δραστηριότητες
στέλνουν στον Καιάδα τους τις θλιβερές σκέψεις και τα ψυχοφάρμακα. Αλλά δυστυχώς με την
αντίληψη των κρατούντων δεν ενισχύονται. Έχουμε έλλειμα πολιτικής οράματος και δημιουργικής
προοπτικής και δεν το έχουνε καταλάβει εκείνοι στους οποίους έχουμε εναποθέσει τις τύχες
μας.Έτσι τα προβλήματα βρίσκουν πρόσφορο έδαφος για να μας κυριεύσουν , η ζωή χάνει τα
φωτεινά της χρώματα σιγά σιγά και η ανία μπορεί και να οδηγήσει σε θλιβερές αποφάσεις.
Να αποδεχτούμε παθητικά αυτή την αδιαφορία για την ποιότητα ζωής μας; Αυτό θα βόλευε
τους διαχειριστές της εξουσίας στον τόπο μας που κάνουν προσπάθειες εντυπώσεων και τίποτα
επί της ουσίας. Και μεις θέλουμε το καλύτερο για τα παιδιά μας χωρίς να μας απασχολεί η
αντίδραση των ιθυνόντων οι οποίοι δεν αρέσκονται και σε καμιά είδους κριτική. Μας ενδιαφέρει
να καλλιεργείται η βάσιμη ελπίδα με κάποια βήματα αποφασιστικά να κάνουμε τη ζωή μας
καλύτερη. Και μπορούμε να τα καταφέρουμε.
Εύα ¨Λαδιά