ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΜΙΑΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ

ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΙΣ

Πέμπτη 27 Οκτωβρίου 1977

 

Η ΧΟΡΩΔΙΑ ΜΑΣ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

Γράφει ο Δάσκαλος Μανώλης Καλοκύρης

 

Παρασκευή εικοσιμία Οκτωβρίου, ώρα πεντέμιση πρωινή. Μικτή Ρεθυμνιακή Χορωδία, με τα πενήντα μέλη της και με δεκαπέντε συνοδούς, αναχωρεί από το Ρέθυμνο με το λεωφορείο της Ολυμπιακής για το αεροδρόμιο των Χανίων. Αναχωρεί για κάποιο προσδιορισμένο σκοπό. Να πάρει μέρος στο δεύτερο πανελλήνιο Φεστιβάλ χορωδιών, που οργανώνεται στο ΧΙΛΤΟΝ των Αθηνών από την χορωδία υπαλλήλων της Εμπορικής Τράπεζας, ν΄ αποκτήσει μια σχετική εμπειρία, να ακούσει κι άλλες χορωδίες Ελληνικές και ξένες και παράλληλα να δώσει και μια παράσταση στο κινηματοθέατρο ΠΑΛΛΑΣ για τους Κρητικούς των Αθηνών και πιο συγκεκριμένα για τους Ρεθεμιώτες, που μένουν στην πρωτεύουσα.

Παρασκευή 21 Οκτωβρίου, ώρα οκτώ παρά είκοσι πρωινή.

Η χορωδία πετά με αεροσκάφος της Ολυμπιακής από το  αεροδρόμιο των Χανίων για το αεροδρόμιο του ελληνικού.

Ο καιρός είναι θαυμάσιος, τα χαμόγελα των αεροσυνοδών πολύ γλυκά, η περιποίηση εξαιρετική, κάτω η θάλασσα μαγνητική και πέρα η ανατολή ρομαντική. Η Μήλος παρουσιάζεται απ΄ τα φιλιστρίνια του αεροπλάνου σ΄ όλη της τη μεγαλοπρέπεια. Σε τριάντα ακριβώς λεπτά το αεροπλάνο τροχιοδρομεί στο Ελληνικό, όπου υποδέχεται την αποστολή της χορωδίας ο διευθυντής της μουσικοσυνθέτης κ. Μπάμπης Πραματευτάκης και στη συνέχεια κατευθύνεται για το ξενοδοχείο ΕΛ ΓΚΡΕΚΟ, δίπλα στη Δημαρχία, όπου και καταλύει.

Παρασκευή 21 Οκτωβρίου, ώρα έντεκα πρωινή. Η χορωδία μας μεταβαίνει στην αίθουσα της «Παγκρητίου Ενώσεως» για μια τελευταία πρόβα, όπου ο κ. Πραματευτάκης δίνει τις τελευταίες του οδηγίες και ο κ. Αετουδάκης εκ μέρους των συμπατριωτών μας Αθηναίων προσφέρει γλυκά στην αποστολή για το καλωσόρισμα. Στη συνέχεια ακολουθεί γεύμα στο εστιατόριο του ξενοδοχείου.

Παρασκευή 21 Οκτωβρίου, ώρα έκτη απογευματινή. Η χορωδία μας μεταβαίνει στο ΧΙΛΤΟΝ, για την πρώτη της έξω από την Κρήτη εμφάνιση. Εδώ όλα είναι επιβλητικά. Η αίθουσα «Τερψιχόρη» με τους βαρύτιμους τάπητες, τους πολυελαίους, τους ολότοιχους καθρέφτες και τ΄ αναπαυτικά καθίσματα, είναι κατάμεστη από δυόμιση χιλιάδες άτομα. Οι χορωδίες, η μια μετά την άλλη, χορωδίες με ηλικία και πείρα πολλών ετών, χορωδίες φολκλορικές, ανδρικές και μικτές κάθε μια και με τη δική της χαρακτηριστική ενδυμασία, κάνουν την εμφάνισή τους και εκτελούν δύο τραγούδια, ένα υποχρεωτικό και ένα ελεύθερης εκλογής.

Στις οκτώ ακριβώς έρχεται και η σειρά της χορωδίας μας. Η εμφάνισή της είναι εντυπωσιακή. Οι άντρες φορούν μαύρο παντελόνι, άσπρο πουκάμισο και μαύρο παπιγιόν. Οι γυναίκες μαύρη φούστα μάξι, άσπρη μπλούζα πλισέ, μαύρο μπολερό και όλοι, γυναίκες και άντρες, μια ασημένια κυκλική κονκάρδα στο στήθος με την ένδειξη «Ρεθεμνιακή Χορωδία» και με μια λύρα στη μέση της κονκάρδας, που κατασκευάστηκε στην Αθήνα. Η χορωδία μας εκτελεί δύο τραγούδια, το ιταλικό DOLCISSIMO USIGNOLO που είναι υποχρεωτικό και το «Στερνή ώρα» που είναι ελεύθερης εκλογής και μουσικής Μπάμπη Πραματευτάκη.

Η εκτέλεσή τους άψογη, ο μαέστρος διευθύνει αριστοτεχνικά, οι χορωδοί μας τραγουδούν χωρίς το παραμικρό τρακ και το κοινό χειροκροτεί με θέρμη.

Ειδικά το «Στερνή ώρα» που είναι σύνθεση του κ. Πραματευτάκη, είναι η αποκάλυψη της βραδυάς. Πολλοί κάτω στην πλατεία, όση ώρα το άκουγαν, αλλά και μετά την εκτέλεσή του, έλεγαν: Να κάτι διαφορετικό απ΄ τ΄ άλλα.

Πραγματικά το «Στερνή ώρα» ήταν κάτι το διαφορετικό απ΄ όλα τα ελεύθερης εκλογής τραγούδια που ακουστήκαν στο ΧΙΛΤΟΝ και ο κ. Πραματευτάκης πρέπει ειλικρινά να είναι περήφανος για τούτη τη σύνθεσή του.

Η χορωδία μας, αν και νεοσύστατη, δεν έχει να ζηλέψει απολύτως τίπτε από άλλες χορωδίες μεγάλων ελληνικών πόλεων, που έχουν αρχίσει την καριέρα τους τώρα και δέκα ή δεκαπέντε χρόνια. Βέβαια, μπορεί να ήρθε έβδομη κι όχι μέσα στις τρείς πρώτες, όμως με την εμφάνισή της απέδειξε ότι διαθέτει όλες τις προϋποθέσεις να φτάσει ψηλά και ν΄ αποτελεί και για το Ρέθυμνο και για την Κρήτη πραγματικό καύχημα.

Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειώσω ότι την κριτική επιτροπή την αποτελούσαν οι παρακάτω:

  1. Σόλων Μιχαηλίδης, μουσουργός, διευθυντής συμφωνικών ορχηστρών και μέλος των πιο έγκυρων χορωδιακών διαγωνισμών της Ευρώπης (Πρόεδρος).
  2. Θεόδωρος Καργιωτάκης, μουσουργός και καθηγητής μουσικής (Μέλος)
  3. ENRICOSUMMONTE Ιταλός μουσουργός, που έχει σπουδάσει στη Ρώμη και είναι ειδικευμένος στην πολυφωνία και διευθύνει την φημισμένη Ιταλική χορωδία «CORODELLE» (Μέλος)
  4. VASSILARNAUPON μουσουργός και καθηγητής της Μουσικής Ακαδημίας της Σόφιας που επανειλημμένα εκπροσωπεί την χώρα του σε διεθνείς διαγωνισμούς και μουσικά συνέδρια και διευθύνει τρεις χορωδίες στη Σόφια (Μέλος).
  5. CARLOFLORUDOSEMINI, μουσουργός και διευθυντής συμφωνικών ορχηστρών και χορωδιών στην Ελβετία, μόνιμο μέλος διαφόρων μουσικών επιτροπών στην χώρα του και εργάζεται ως διευθυντής του μουσικού τμήματος της Ελβετικής Ραδιοφωνίας και Τηλεοράσεως στο Λουγκάνο της Ελβετίας (Μέλος).

Περασμένα μεσάνυχτα της Παρασκευή η χορωδία μας αφήνει το ΧΙΛΤΟΝ με πλήρη ικανοποίηση και αισιοδοξία και δειπνά σε κεντρική ταβέρνα των Αθηνών, όπου το κέφι και το τραγούδι ήταν πληθωρικό και πηγαίο.

Το Σάββατο το πρωί τα μέλη της χορωδίας μας είναι ελεύθερα να κάνουν την βόλτα τους στην Αθήνα, να ψωνίσουν να επισκεφθούν τους συγγενείς των και στις πέντε το απόγευμα συγκεντρώνονται πάλι στην αίθουσα της «Παγκρητίου Ενώσεως», όπου εκτελούν όλο το πρόγραμμα, που θα εκτελέσουν την Κυριακή το πρωί στο Κινηματοθέατρο ΠΑΛΛΑΣ στην οδό Βουκουρεστίου.

Το Σάββατο το βράδυ μεταβαίνουν πάλι στο ΧΙΛΤΟΝ για να ακούσουν τις βραβευθείσες χορωδίες καθώς επίσης και τις ξένες χορωδίες (Ισπανίας, Ιταλλίας και Σουηδίας) που ήσαν καταπληκτικές. Η εμπειρία που αποκτήσαμε το βράδυ του Σαββάτου στην αίθουσα «Τερψιχόρη» είναι από τις ωραιότερες και τις πιο σπάνιες εμπειρίες της ζωής μας.

Κυριακή, ώρα έντεκα πρωινή. Η χορωδία μας εκτελεί μπροστά σ΄ ένα κοινό χιλίων πεντακοσίων ατόμων στο ΠΑΛΛΑΣ ολόκληρο το πρόγραμμα που είχε εκτελέσει στο «ΡΙΘΥΜΝΑ» , στη Φορτέτζα και στο Ηράκλειο.

Πριν αρχίσει η εκτέλεση του προγράμματος, χαιρέτισε και καλωσόρισε τη χορωδία μας ο Πρόεδρος του Συλλόγου Ρεθεμνιωτών, Αθηνών «Το Αρκάδι» κ. Μοράκης και προλόγισε την παράσταση ο κ. Μάνος Αστρινός, που ευχαρίστησε τον σύλλογο «Το Αρκάδι», χωρίς την συμβολή του οποίου ήταν αδύνατη η μετάβαση της χορωδίας μας στην Αθήνα, καθώς επίσης και την οργανώτρια του Φεστιβάλ Εμπορική Τράπεζα και τέλος όλους τους Κρητικούς της Αθήνας, που παρακολούθησαν της χορωδιακή μας εκδήλωση.

Η παράσταση του ΠΑΛΛΑΣ ήταν κάτι το καταπληκτικό. Η επιτυχία της χορωδίας μας ήταν εξαιρετική. Εδώ η ατμόσφαιρα είναι κάτι το αλλιώτικο. Βρίσκεται η Κρήτη ανάμεσα στους Κρητικούς. Το Ρέθυμνο ανάμεσα στους Ρεθεμιώτες. Όση ώρα η χορωδία μας εκτελεί το πρόγραμμά της και ειδικά τη στιγμή που λέει τα ριζίτικα τραγούδια ή το τραγούδι «ήταν θεριό που κοίτουνταν στη θάλασσα», μέσα στην αίθουσα του ΠΑΛΛΑΣ μάτια δακρύζουν κι αισθάνεσαι τα κύματα του Κρητικού και του Λυβικού πελάγου να παφλάζουν, νοιώθεις μέσα στα στήθη σου να χτυπά η καρδιά της Κρήτης, η καρδιά του Ρεθέμνου, αισθάνεσαι μέλος μιας μεγάλης οικογένειας, νοιώθεις αδελφός μέσα στους αδελφούς.

Οι στιγμές που ζήσαμε στο ΠΑΛΛΑΣ ήσαν συγκλονιστικές. Μετά την εκτέλεση του προγράμματος, που πρέπει να σημειωθεί ότι κάλυψε τηλεοπτικά η τηλεόραση της ΥΕΝΕΔ, μετά τη συγκίνηση, τη νοσταλγία και τα δάκρυα στα μάτια μετά το ολόζεστο χειροκρότημα, ο σύλλογος Ρεθεμιωτών «Το Αρκάδι» παράθεσε γεύμα στο Κρητικό κέντρο ΖΟΡΜΠΑΣ σ΄ όλη την αποστολή της χορωδίας, όπου ανταλλάχτηκαν προπόσεις, τραγουδήθηκαν Κρητικά τραγούδια και το διοικητικό συμβούλιο του παραπάνω συλλόγου σκλάβωσε όλους μας με την αγάπη του και το σφιχταγκάλιασμά του.

Το βράδυ στις οκτώ της Κυριακής η χορωδία μας πέταξε με την Ολυμπιακή από την Αθήνα στα Χανιά, παίρνοντας μαζί της την αγάπη όλων εκείνων που την άκουσαν κι ένα σωρό εμπειρίες και ευχάριστες αναμνήσεις.

Τώρα, που η αποστολή της χορωδίας μας στην Αθήνα έληξε τόσο όμορφα, ήθελα να πω τούτα:

Η χορωδία μας ξεκίνησε πραγματικά ένα δύσκολο έργο με πίστη και θέληση και το πήγε μπροστά. Και θα το πάει ακόμη πιο μπροστά, γιατί όπου υπάρχει πίστη και θέληση, μπορούν να γίνουν θαύματα. Και κάτι άλλο.

Όπως ένα έργο, για να φτάσει στο τελευταίο, το οριστικό του καλούπι, πρέπει να περάσει από χτένια και κόσκινα, πρέπει να σβηστεί, να διορθωθεί, να ξαναγραφεί, για να βγει μέσα από τα σβυσίματα και τα διορθώματα και τα ξαναγραψίματα, σωστό και τέλειο, έτσι και το έργο της χορωδίας πέρασε μέχρι σήμερα από χτένια και κόσκινα, σβήστηκε, διορθώθηκε ξαναγράφτηκε και μέσα από τα διορθώματα και τα ξαναγραψίματα, που έκαναν τόσο καιρό η κα. Δανάη Μαραγκουδάκη και η δεσποινίδα Ρίτσα Καρνιωτάκη, κάτω από τις οδηγίες και του μαέστρου κ. Πραματευτάκη, ξεπήδησε στη τελική του μορφή ένα φωνητικό σύνολο που χειροκροτήθηκε στην Αθήνα με θέρμη και ειλικρίνεια.

Συγχαρητήρια λοιπόν στην τριαδική καλλιτεχνική ηγεσία της Ρεθυμνιακής χορωδίας. Συγχαρητήρια στον Σύνδεσμό μας για την διάδοση των Καλών Τεχνών, συγχαρητήρια στον κ. Αστρινό, που μόχθησε για πολύ καιρό για να μεθοδεύσει και στη τελευταία της λεπτομέρεια την εξόρμηση στην Αθήνα. Και τέλος ευχαριστίες σ΄ όλους που βοήθησαν την αποστολή της χορωδίας στην Αθήνα και ιδιαίτερα το σύλλογο Ρεθεμιωτών «Το Αρκάδι», χωρίς τη συμβολή του οποίου ίσως δεν θα λάβαινε σάρκα και οστά τούτη η αποστολή.

Και τελευταία μια ευχή. Μια ευχή προς το σεμνό, ακούραστο και θαυμάσιο Μαέστρο μας κ. Πραματευτάκη. Να του δώσει ο Θεός δύναμη να προετοιμάσει και να πραγματοποιήσει τον επόμενο στόχο του, όπως μας αποκάλυψε, την μετάβαση της Χορωδίας μας στη Γερμανία, για μια σειρά χορωδιακών εμφανίσεων.

Αφήστε μια απάντηση