12/04/2017 του Γεώργιου Βλατάκη
Το Σπήλι Ρεθύμνου, ο παράδεισος αυτός, ο τόπος καταγωγής μου, φημίζεται για την καλή φύτρα των λυράρηδων, των λαουτιέρηδων και των χορευταράδων. Πολλοί λένε πως οφείλετε στον τόπο, στα γάργαρα νερά, στις δροσοποτάδες του, ακόμη και στην εναλλαγή της αγριάδας του βουνού, ίσως στο παιχνίδισμα που ο Βορίζης σφυρίζει όντε έχει τα κέφια του και τους μπολιάζει με την κρητική μουσική.
Ένας ξεχωριστός καλοκάγαθος Σπηλιανός, έφυγε από αυτή την κρητική γη, ο Γιάννης Μαρκογιαννάκης, για να βρει την μερακλίδικη παρέα του, τον Θανάση Σκορδαλό, τον Γιώργη Καλογρίδη, τον Γεράσιμο, τον Σταμάτη και άλλους.
Η χαρακτηριστική αυτή φυσιογνωμία, από τους υπερήλικες του χωριού μου, συμμαθητής στο σχολείο με τον πατέρα μου Νίκο Βλατάκη τον επονομαζόμενο σφήγκα τον γιο του Μπαλαντίνου, είναι από μόνος του μια ιστορία. Είναι ο αυτοδίδακτος αυθεντικός λαουτιέρης που με την χαρακτηριστική του κίνηση, όταν πάρει το λαούτο του και το φέρει κοντά στ’ αυτί του, σε μεθούσε με τη κρητική μουσική. Χανότανε μαζί με το λαούτο του, γινόταν ένα μαζί με αυτό. «Μόνο εκείνος π’ αγαπά» το θρυλικό αυτό τραγούδι που ο στίχος και η μουσική του σε ανατριχιάζουν, ειδικά στο παίξιμο του Σκορδαλού με τον Μαρκόγιαννη. Κεντούσε, όπως οι χρυσοχέρες κεντήστρες, την μουσική.
Είχε τέτοια μοναδική επαφή με το λαούτο του, που μέσω αυτού μιλούσε, λυπόταν, χαιρόταν. Παλιάς στόφας μουσικός με τον περίφημο πατέρα του Μαρκογιώργη να τον κατευθύνει μουσικά και ο ένας να συμπληρώνει τον άλλον και πάλι να γίνονται ένα. Πραγματική τελετουργία όταν έπαιζαν μαζί.
Καυχώμαι ότι ένα χρόνο πριν πεθάνει ο Σκορδαλός του είχα πάρει συνέντευξη στο Σπήλι και την δημοσίευσα στην τότε εκδοθείσα εφημερίδα μου «Τα Σπηλιανά Νέα». Για εμένα ήταν πολύ τιμητικό. Στη περίπτωση του Μαρκόγιαννη νομίζω ότι είμαι επίσης τυχερός, διότι ίσως είμαι ο τελευταίος που τον τίμησα στην Αθήνα το 2014. Σε μια εξαιρετική εκδήλωση του ιστορικού συλλόγου των αποδήμων Ρεθυμνίων της Αττικής «Το Αρκάδι», του οποίου τυγχάνω πρόεδρος, με τη συνεργασία και όλων των εν Αττική Ρεθυμνιακών σωματείων, με τίτλο «Οι Άγιοι μας ενώνουν», στο Μέγαρο της Μουσικής.
Δεν θα λησμονήσω ποτέ την στιγμή που όταν ανέβηκε στη σκηνή του Μεγάρου και ξεκίνησε να παίζει, όλο το κοινό περίπου 850 άτομα ήταν όρθιοι και τον χειροκροτούσαν με το ρυθμό που έπαιζε. Αυτός θαμπωμένος από την αγάπη του κόσμου με το βασιλικό στο πέτο του, χαιρετούσε συγκινημένος σαν μικρό παιδί.
Θεωρώ πολύ τυχερό τον εαυτό μου που κατάφερα και τίμησα έναν άξιο συγχωριανό μου, έναν βετεράνο λαουτιέρη, ένα αληθινό αηδόνι της φύσης και ταυτόχρονα έπραξα το χρέος μου σε έναν μοναδικό Ρεθεμνιώτη καλλιτέχνη, που άφησε ιστορία.
Ο ίδιος ήταν άφθαστος στο λαούτο, με απαράμιλλη τεχνική και προσωπικό ύφος που σημάδεψε μαζί με τον Σκορδαλό την εποχή τους αλλά και την παραδοσιακή τέχνη της κρητικής μουσικής του νησιού μας.
Έχοντας στην μνήμη μου την χαρά που του έδωσα από την τιμητική στο πρόσωπό του στην Αθήνα και την αγάπη που του πρόσφερε ο κόσμος, είμαι σίγουρος ότι έφυγε γεμάτος, πλήρης. Καλό Παράδεισο αηδόνι του Σπηλίου.
*Ο Γεώργιος Ν. Βλατάκης είναι πρόεδρος ιστορικού συλλόγου Ρεθυνίων Αττικής «Το Αρκάδι»