Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 13 Δεκεμβρίου, στην αίθουσα του Πολιτιστικού Συλλόγου Μελάμπων η τιμητική εκδήλωση προς τιμήν των Μελαμπιανών μουσικών καλλιτεχνών-οργανοπαικτών.

Σε μια φορτισμένη από συγκίνηση ατμόσφαιρα , παρουσία πλήθους κόσμου ο Πολιτιστικός Σύλλογος Μελάμπων και ο Σύλλογος φίλων μουσικής «Θανάση Σκορδαλού» μίλησαν για τους τιμώμενους αλλά και γενικότερα για την προσφορά των Μελάμπων, στην μουσική τοπική παράδοση, απένειμαν επαίνους και παρέδωσαν αναμνηστικά. Η εκδήλωση εξελίχθηκε σε ένα γνήσιο Μελαμπιανό παραδοσιακό γλέντι.

Εντυπωσίασε η ομιλία του αντιδημάρχου Λάμπης και προέδρου του Πολιτιστικού Συλλόγου Μελάμπων κ. Αντώνη Τσουρδαλάκη που είπε τα εξής:

Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΜΕΛΑΜΠΙΑΝΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ

Αν μπορούσαμε να παρομοιάσομε την πολιτιστική παράδοση της Κρήτης με ένα κατάφυτο , καρπερό αειθαλές περβόλι , όσοι υπηρετούν την Κρητική μουσική είναι σίγουρα τα γλυκόλαλα πουλιά αυτού του περβολιού .

Τα άφτερα τούτα πουλιά που με τους ήχους των μουσικών οργάνων τους αλλά και με τη φωνή τους , δίδουν απερίγραπτη μαγεία και απέραντη δύναμη σ΄αυτό που εκπέμπουν και διαλαλούν , δηλαδή την κρητική μουσική τη μαντινάδα και το τραγούδι, με αποτέλεσμα να φτάνει μέχρι σε μας , να σαγηνεύει το νου και την καρδιά μας και εν τέλει να μας γεμίζει με αισθήματα την ψυχή.

Μιλάμε βέβαια για τους μαέστρους των κρητικών μουσικών οργάνων , που εδώ στον τόπο μας κυρίαρχα είναι η λύρα και το λαούτο ,….. μιλάμε για τους λυράρηδες και λαγουτιέρηδες .

Το Ρέθυμνο γενικά και ειδικότερα οι Μέλαμπες όμως το χωριό μας, είχαν και έχουν την ευτυχία να αναδείξουν σπουδαίους τέτοιους μαέστρους , που πήραν και έδωσαν πολλά, στα μουσικά πράγματα της Κρήτης και κράτησαν το μουσικό αισθητήριο των Μελαμπιανών σε υψηλό καλλιτεχνικό επίπεδο .

Είχαμε την τύχη, την ευλογία, στο χωριό μας να ανθίσει η Κρητική μουσική παράδοση με όλα τα συστατικά στοιχεία της : τη λεπτή μουσική αρμονία , το υψηλό ήθος , την αισιόδοξη ευφάνταστη ματιά της ζωής , την ώθηση της μονάδας να αναζητήσει και να μπει στην ομάδα (την παρέα), και τα εγώ… να γίνουν εμείς .

Είχαμε το προνόμιο το χωριό μας να διαθέτει πολλούς και καλούς λυράρηδες και λαγουτιέρηδες , που με κίνητρο το μεράκι τους αναλάμβαναν όλη την ευθύνη να ομορφύνουν μουσικά και χορευτικά τις μεγάλες στιγμές της ζωής των ανθρώπων του όπως είναι : οι βαπτίσεις , οι γάμοι , οι χρονιάρες μέρες , αλλά και κάθε άλλη στιγμή , που το μερακλήκι ανέβαινε και ζητούσε έκφραση και διέξοδο .

Και πραγματικά έδιδαν μια διέξοδο όμορφη, αποδοτική και αφάνταστα δημιουργική .

Σ’όλους αυτούς τους απλούς ανθρώπους με τη γεμάτη από μουσικό , και ποιητικό πλούτο ψυχή τους, το Δ.Σ. του πολιτιστικού συλλόγου μας στρέφει και σήμερα με σεβασμό και αναγνώριση την προσοχή του και καλεί συνάμα όλους εσάς που ευρίσκεστε απόψε εδώ να πράξετε το ίδιο.

Ας μου επιτρέψετε καταρχήν να θυμηθούμε μαζί εκείνους που δεν βρίσκονται πλέον κοντά μας, πολλοί από μας καν δεν τους ζήσαμε προσωπικά. Είναι ο Τσουρδαλάκης Μανόλης, ο Τσουρδαλάκης ο Νίκος ( βιολί, μαντολίνο) ο Τσουρδαλάκης Αντώνης,ο Μαργαρίτης Γιώργης, ο Τρουλλινός Πολυζώης ,ο Τυροκομάκης Γιώργης ο Βαγγέλης ο Χατζηδάκης, ο Σημαντηράκης Μιχάλης ( ή Ζερβός), ο Φωτάκης ο Μιχάλης, ο Γιαννακάκης ο Ευθίμιος,ο Τυροκομάκης ο Ηλίας, ο Φωτάκης ο Νίκος, ο Σημαντηράκης ο Χρίστος, ο Κυριακάκης ο Νίκος, ο Δουκάκης ο Νίκος( μαντολίνο,λαούτο) ο Τυροκομάκης Μανόλης ( μαντολίνο)

Όλους αυτούς δεν τους προλάβαμε , τους γνωρίζομε όμως από τις αναφορές και τις περιγραφές των μεγαλύτερων και που όπως λένε, διέθεταν κρητική λεβεντιά , έμφυτο μουσικό ταλέντο , βαθιά αγάπη για την κρητική μουσική .

Είχαν την ικανότητα στις απλές συνδιασμένες κινήσεις των ροζιασμένων δακτύλων τους πάνω στα πατήματα του δοξαριού, να υποτάσουν αρμονικά τους ήχους των γερακοκούδουνων, του λαούτου, του βιολιού του μαντολίνου και εκείνους της κόρδας της λύρας. Της λύρας, που μόνοι τους πελεκούσαν και κατασκεύαζαν εκεί που έβλεπαν τα πρόβατα, στα χωράφια , στ’αλώνια στα μετόχια, για να τους συνοδεύει στο τραγούδι και στη μαντινάδα , που πολύ εύκολα – όσο κι αν ήταν κουρασμένοι – σιγανά ή φωναχτά – καθημερνή και σκόλη – και για ώρες – έβγαινε από τα χείλη τους ή καλλίτερα από την αδάμαστη ψυχή τους – λες…. και ήταν οι ευτυχέστεροι άνθρωποι του κόσμου .

Αυτούς αναγνωρίζουμε σήμερα ως σπουδαίους, γιατί κατάφεραν να αφήσουν στο ποδάρι τους άξιους συνεχιστές, αυτούς,….. που έχομε την ευχαρίστηση να τιμούμε σήμερα και τους έμαθαν όχι μόνο τα πατήματα και τους σκοπούς αλλά κυρίως τους κανόνες και τους όρους , του πώς; το κέφι η χαρά , το κρασί , η ρακί και μια ασήμαντη ή σπουδαία αφορμή , κάτω από φτώχεια και ανάμεσα σε πολέμους , αρρώστιες και βάσανα ζωής, μπορούν να γίνονται τραγούδι , χορός , ενθουσιασμός ζωής , υπαρξιακό φτερούγισμα .

Αναγνωρισμένα πρώτος και κορυφαίος αυτών των σπουδαίων παλιών Μελαμπιανών λυράρηδων ήταν ο Μεγάλος μαέστρος της λύρας και της παρέας, ο Βαγγέλης Χατζηδάκης , στο έργο του οποίου ο Σύλλογος μας και σε άλλες εκδηλώσεις – δραστηριότητες έχει προσπαθήσει να αναφερθεί να προσεγγίσει και να καταγράψει .

Αυτό που πρέπει όμως να υπογραμμίσομε στο έργο του Βαγγέλη Χατζηδάκη είναι η τεράστια συμβολή του ώστε , το τραγούδισμα της μαντινάδας από έναν ,να γίνει ταιριαστό τραγούδισμα πολλών .

Ο Χατζηδάκης κατάφερε να συστηματοποιήσει τον τρόπο ώστε το τραγούδισμα του κάθ’ενός κομματιού της μαντινάδας στην επανάληψη του και όπως απαιτούσε ο εκάστοτε σκοπός, να γίνεται όχι μόνο απ’αυτόν που έλεγε τη μαντινάδα αλλά από 2,3,5, 10, φωνές – από όλη την παρέα – με μέθοδο τόσο πετυχεμένη και αρμονική που να μοιάζει με άκουσμα μιας τεράστιας σε όγκο και τέχνη – φωνής , λες και ακούς πολυμελή, απόλυτα συγχρονισμένη χορωδία .

Αυτό βέβαια δεν εξαρτήθηκε μόνο από εκείνον αλλά και από τους πολλούς και ικανούς τραγουδιστές της εποχής του όπως : τον Ανδροκλή Δουκάκη, το Γιάννη Κουτσαυτάκη , τον Κωνσταντίνο Μπαγιαρτάκη , τον Ηλία Τρουλλινό ,το Γιώργη Κουτσαυτάκη , το Βαγγέλη Δουκάκη,το Νίκο Μαμαλάκη κ.α. που όχι μόνο δέχτηκαν να εφαρμώσουν τους προτεινόμενους και μάλλον προϋπάρχοντες μουσικούς κανόνες , αλλά με τη δική τους φωνητική ικανότητα προόδευσαν και ολοκληρώσαν αυτή την προσπάθεια στο γνωστό μουσικό αποτέλεσμα: τη Μελαμπιανή καντάδα. .

Υπήρξαν όμως και νεότεροι δεξιοτέχνες συνεχιστές των παλιών Μελαμπιανών λυράρηδων .

Είναι αυτοί που και μεις γνωρίσαμε αγαπήσαμε θαυμάσαμε ξεφαντώσαμε χαρήκαμε πολλές φορές τη συντροφιά τους, τη μουσική τους, το τραγούδι τους , την ανθρωπιά τους και που σήμερα είναι εδώ ανάμεσα μας .

Είναι ο Αυγουστάκης ο Ζαχαρίας, ο Γιαννακάκης ο Αδάμης ,ο Μαργαρίτης ο Μιχάλης, ο Μαργαρίτης ο Μανόλης, ο Λυρατζάκης ο Αντώνης, ο Τσουρδαλάκης ο Κωστής ( βρίσκεται σήμερα στην Αυστραλία), ο Σπυριδάκης Βαγγέλης, ο Σπυριδάκης ο Γιώργης, ο Κυριακάκης ο Νίκος , ο Τσουρδαλάκης ο Γιώργης, ο Τσουρδαλάκης ο Νίκος, ο Κυριακάκης ο Κωστής, ο Μαρκάκης ο Γιώργης και ο Μπαγιαρτάκης ο Γιώργης.

Δηλώνουμε λοιπόν σε εσάς τούτη την ώρα, ώρα αφιερωμένη σε σας , όσους είστε παρόντες εδώ, μα και σε όσους πλέον έχουν φύγει από κοντά μας, ότι :

Από σας μάθαμε τι σημαίνει κρητική μουσική , κρητικό τραγούδι , τι σημαίνει κρητικό γλέντι . Γύρω σας νοιώσαμε ανείπωτες και ατέλειωτες χαρές που μας προκαλούσε η λύρα και το λαγούτο σας , ταιριασμένα αριστοτεχνικά με τις μαντινάδες των μεγάλων νεώτερων τραγουδιστάδων μας του Γιώργη και ο Μανώλη Τρουλλινού , του Ψαρομούστακου , του Αντρέα τση Μαρηγώς , του Τζανακοβαγγέλη , ….. και τόσων άλλων ……

Κοντά σας και κοντά σ’αυτούς έχομε νοιώσει συγκινήσεις απερίγραπτες όταν στα σοκάκια του χωριού μας αντιλαλούσαν οι κοντυλιές και οι πενιές σας σε παλιούς και νέους σκοπούς και κάθε μαντινάδα γινότανε τελάλημα , που διαλαλούσε τις χαρές μα και τις πίκρες της ζωής σ’ένα πανηγύρι πρωτόγνωρο και ατελείωτο .

Κοντά σε σας τη λύρα και το λαούτο σας, η βόλτα της παρέας στι ρούγες του χωριού και η επίσκεψη από σπίτι σε σπίτι γινόταν ξεχωριστή τιμή για το νοικύρη , τη νοικοκερά , που κεράσματα περίσσα μπορεί να μην διέθετε παρά μόνο ψωμί κι εληές , είχε όμως ανοιχτή καρδιά στέγη φιλόξενη και μέσα εκεί, έβγαζε κέφι και το νερό ακόμη , όταν κάποιες φορές προσφερόταν αντί για τη ρακί , γιατί τύχαινε να χε ποκάμει .