ΜΑΡΙΑ ΜΠΕΝΑΚΗ: Στα 17 της χρόνια άρπαξε πολυβόλο από Γερμανικό φυλάκιο

Μια σειρά από ματωμένες επετείους αρχίζει από τη Δευτέρα 1η Ιουνίου, να τιμά το Ρέθυμνο. Αφορά τη θυσία πατριωτών που έπεσαν θύματα της θηριωδίας των Ναζί μετά τη Μάχη της Κρήτης.
Γεγονότα φρίκης αναβιώνουν , όσο αντέχει ακόμα η ιστορική μνήμη, αν και πληγωμένη από την αδιαφορία των καιρών Και μέσα από τα μοναδικά σε πληρότητα στοιχείων, βιβλία του Μάρκου Πολιουδάκη, ζωντανεύουν σελίδες δόξας από τον αγώνα του λαού μας για την ελευθερία του.
Γεγονός είναι ότι ο κόσμος δεν πτοήθηκε ούτε από τις εκτελέσεις, ούτε, από τα βασανιστήρια, ούτε από την προσπάθεια των κατακτητών να επιβληθούν ,κλονίζοντας το ηθικό του λαού μας.
Δεν δίστασε να τιμά και τους νεκρούς αδιαφορώντας για τα αντίποινα που στοίχιζαν ζωές. Εκτός από το Γουρνόλακο έχουμε και σε άλλα μέρη περιπτώσεις όπου το ηθικό χρέος στέκεται πάνω από την ίδια τη ζωή.
«ΑΝΔΡΩΝ ΕΠΙΦΑΝΩΝ…»
Το Φλεβάρη του 1943, για παράδειγμα. συμμαχικά αεροπλάνα βομβάρδισαν το αεροδρόμιο του Τυμπακίου.
Ένα αγγλικό αεροπλάνο κτυπημένο έπεσε ,με μια δυνατή έκρηξη στην πλαγιά του βουνού , ανατολικά του Αποδούλου , στον Κούλε , τοποθεσία «Φοράδα»
Κοπέλες από τα γύρω χωριά έφθασαν με σεντόνια ,της προίκας τους, να σαβανώσουν τους νεκρούς Παπάδες έσπευσαν για τη δέηση
Την ώρα που ετοίμαζαν δύο μεγάλους τάφους για να θάψουν τους νεκρούς, έφθασε μια διμοιρία γερμανών Στάθηκαν ακίνητοι όσο διαρκούσε η νεκρώσιμη ακολουθία
Σύμφωνα πάντα με τον Πολιουδάκη, κάποια στιγμή πετάχτηκε ένας έφηβος ο Γιάννης Ψαρουδάκης και χωρίς να σκεφτεί την παρουσία των εχθρών είπε με σταθερή φωνή:
« Οι μανάδες και οι αδελφές σας είναι γύρω σας και σας μοιρολογούν Η κρητική γη σας αγκαλιάζει σαν δικά της παιδιά «Ανδρών επιφανών πάσα γη τάφος»
Τότε ο Γερμανός αξιωματικός ζήτησε εξηγήσεις από τον σπουδαγμένο στη Γερμανία οφθαλμίατρο Γεώργιο Φωτάκη. Εκείνος με ιδιαίτερη προσοχή έδωσε τις αναγκαίες εξηγήσεις φροντίζοντας να δικαιολογήσει τους συγχωριανούς του που ,όπως είπε, τηρούσαν τις παραδόσεις που φθάνουν στα βάθη των αιώνων .
Τότε ο Γερμανός , ίσως γιατί θα θυμήθηκε την «Αντιγόνη» ,έδωσε εντολή και οι άνδρες του έριξαν μια ομοβροντία ,τιμή προς τους νεκρούς Κι έφυγαν
Αυτό αναφέρεται σε έγγραφη μαρτυρία του Γιάννη Ψαρουδάκη –Νίκου Κοκονά «Η γερμανική Κατοχή στην Κρήτη»
ΠΡΩΤΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ
Η πρώτη πράξη αντίστασης μόλις τέλειωσε η Μάχη της Κρήτης ήταν η διάσωση, περίθαλψη και απόκρυψη των φυγάδων στρατιωτών που έκανε κυρίως ο λαός του Αμαρίου και του Αγίου Βασιλείου με κορυφαίους στην επιχείρηση αυτή τους μοναχούς της Μονής Πρέβελη. Ούτε οι μοναχοί, ούτε ο κόσμος ανήκαν σε οργανώσεις κι έπαιρναν οδηγίες από αρχηγούς Απλά ανταπέδιδαν με ευγνωμοσύνη στους συμμάχους την υποστήριξή τους σ’ αυτόν τον παράλογο πόλεμο .
Τι κι αν ο διοικητής Φρουρίου Κρήτης στρατηγός Αντρέ κυκλοφόρησε απειλητικές προκηρύξεις σε όλο το νησί. Ο λαός δεν φοβήθηκε ούτε και συμβιβάστηκε με τον κατακτητή
Η ΝΕΟΛΑΙΑ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ
Όπως φαίνεται και από τα περιστατικά που προαναφέραμε, στο μνημειώδες έργο του « Η ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ» ο Μάρκος Πολιουδάκης μας δίνει την ατμόσφαιρα της εποχής όπου άνδρες , γυναίκες και παιδιά ,καθένας στο μέτρο των δυνατοτήτων του προσπαθούσε να βάλει ένα λιθαράκι για την αποτίναξη του ζυγού.
Η νεολαία εκείνων των εποχών , αδιαφορώντας για την πείνα και τη φτώχεια , σήκωνε με αξιοπρέπεια το κεφάλι ,ταπεινώνοντας τον εχθρό.
Οικογένειες ολόκληρες σύρονταν στα κολαστήρια, παλικαράκια 12-15 χρόνων βασανίζονταν ανελέητα για να αποκαλύψουν τους πατριώτες και τις οργανώσεις που έκαναν αντίσταση και δεν μιλούσε κανένας
Μέσα από τις σελίδες αυτές ανακαλύπτουμε και λεπτομέρειες από τον αγώνα νέων ανθρώπων που από σεμνότητα δεν θέλησαν ποτέ να δημοσιοποιήσουν. Για παράδειγμα όλοι ξέρουμε και θαυμάζουμε τον Δημήτρη Αετουδάκη , κορυφαίο των Γραμμάτων, εκλεκτό λόγιο , συγγραφέα και ποιητή. Γνωρίζουμε γι αυτόν τόσα πολλά γύρω από την ενεργό συμμετοχή του στο πολιτιστικό κίνημα Ποτέ όμως δεν έγινε γνωστή η δράση της οικογενείας του , στην περίοδο αυτή της αντίστασης , εκτός από μια εντελώς τυχαία αναφορά στο βιβλίο του ΣΚΟΡΠΙΕΣ ΜΝΗΜΕΣ .
Κι όμως είναι σημαντική η δράση τους κυρίως των αδελφών του Γιώργου και Λευτέρη και σχετίζονται άμεσα με μια πράξη αποκοτιάς νεαρής κοπέλας ,που επίσης έμεινε στην ιστορία για το κατόρθωμά της αυτό.
Ήταν η περίοδος που όλο και περισσότεροι νέοι πύκνωναν τις τάξεις της ΕΠΟΝ πρόθυμοι για δράση Υπήρχε και μια άλλη οργάνωση των νέων η Ε.Ε.Ν που δεν υστερούσε σε δράση
Και τι δεν έκαναν τα μέλη των ομάδων αυτών εθνικής δράσης: :
Μετέφεραν μηνύματα των βασικών οργανώσεων ΕΑΜ και ΕΟΡ
Μάζευαν με εράνους τρόφιμα για τους αντάρτες
Συγκέντρωναν πληροφορίες για τον εχθρό
Βοηθούσαν με τρόφιμα τους περιπλανώμενους συμμάχους στρατιώτες
Γέμιζαν τους τοίχους πατριωτικά συνθήματα
ΜΙΑ ΤΟΛΜΗΡΗ ΕΠΟΝΙΤΙΣΣΑ
Ανάμεσα στους ΕΠΟΝίτες και μια πανέμορφη
προσφυγοπούλα η Μαρία Πηνιατίδη αργότερα Μπενάκη. Η Μαρία με τη φίλη της, επίσης γενναία κοπέλα Χριστίνα Βαβουράκη, ήταν πάντα έτοιμες να αναλάβουν και την πιο δύσκολη αποστολή. Και δεν άργησε να έρθει η εντολή.
Η επιλογή της Πινιατίδου έγινε επειδή , όπως σημειώνει και ο Δημήτρης Αετουδάκης, σε σχετική δημόσια αναφορά του, (22 Μαίου 2008)ήταν ένα φαινόμενο δυναμικής και μαχητικής κοπέλας. Στα 17 της χρόνια δεν γύριζε την πλάτη στη σκληρή δουλειά παλεύοντας πλάι στον πατέρα της για την επιβίωση.
Κάποια στιγμή η οργάνωση έλαβε αποφάσεις, για μια σειρά από δράσεις ,που θα τόνωναν το εθνικό φρόνημα του λαού. Μια από αυτές θα μπορούσε να είναι η αρπαγή του πολυβόλου που βρισκόταν στο παρατηρητήριο ,πάνω στο ύψωμα της «Μεσκηνιάς»(Τιμίου Σταυρού) Εκεί λειτουργούσε ένα μικρό φυλάκιο με ελάχιστη φρουρά
ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΣΕ ΕΦΑΡΜΟΓΗ
Σύμφωνα με το σχέδιο που τέθηκε σε εφαρμογή ,φθινόπωρο του 44, η Μαρία με τη Χριστίνα ,ανέμελες ,,πλησίασαν το φυλάκιο και η Χριστίνα με μια ψυχραιμία μοναδική, παρακάλεσε να της γράψουν μια ερωτική επιστολή στα γερμανικά Δήλωσε ερωτευμένη με Γερμανό και θα ήθελε να του τη στείλει στη Γερμανία. Η γλώσσα όμως την εμπόδιζε και αν τη βοηθούσαν τώρα οι στρατιώτες, του φυλακίου, θα ήταν πολύ ευτυχισμένη.
Το αθώο της χαμόγελο δεν άργησε να πείσει. Δεν ήταν άλλωστε και όλοι οι Γερμανοί «σκυλιά» έτοιμα να κατασπαράξουν αθώους. Ώρες σαν κι αυτή της βάρδιας , έφερναν στο νου δικούς τους αγαπημένους ,που οι περισσότεροι τουλάχιστον δεν ήξεραν και την τύχη τους. Η πρόταση της Χριστίνας βρήκε πρόσφορο έδαφος κι όλα ήταν έτοιμα πια για να δράσει η ατρόμητη Μαρία . Η πανέξυπνη Χριστίνα ενώ απασχολούσε τους φρουρούς, για να καλύψει τυχόν θορύβους στη διαδικασία, μέχρι να αποσπάσει η Μαρία το πολυβόλο, χτυπούσε δήθεν αφηρημένα με το καλάμι που κρατούσε τα μεταλλικά υποστηρίγματα της σκηνής. Και η ώρα περνούσε μέσα σε αφάνταστη αγωνία. Η Πινιατίδου στο μεταξύ είχε περάσει από την πίσω μεριά ,χωρίς να την αντιληφθεί κανένας, με τρομερή προσπάθεια κατάφερε τελικά να αποσπάσει από τη βάση του το πολυβόλο και να το κρύψει στο χωράφι, που είναι σήμερα ο Ναός των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Όπως σημειώνει ο κ. Αετουδάκης, τότε ήταν χωράφι με ψηλό χορτάρι.
Επιτέλους κάποια στιγμή η Χριστίνα πήρε το πολυπόθητο μήνυμα, με το γνωστό συνθηματικό τρόπο, ότι μπορούσε να φύγει. Η αποστολή είχε πετύχει μέχρι την ώρα.
Ευχαρίστησε ακόμα μια φορά τους φύλακες που τη βοήθησαν στην επιστολή , τους ευχήθηκε κάθε καλό και φρόντισε να εξαφανιστεί.
ΜΠΙΡΛΙΡΑΚΗΣ ΑΕΤΟΥΔΑΚΗΣ ΣΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ
Τα κορίτσια είχαν με απόλυτη επιτυχία εκτελέσει την αποστολή τους. Έμενε τώρα να ολοκληρώσουν την προσπάθεια τα αγόρια της συντροφιάς Ο Νίκος Μπιρλιράκης και ο Λευτέρης Αετουδάκης. Με τη βοήθεια ενός Φραγκελάκη και του Ευάγγελου Ψαρρού, ο Νίκος και ο Λευτέρης έβαλαν σε ένα τσουβάλι το πολυβόλο και το μετέφεραν στο Ατσπόπουλο ,για να το κρύψουν στο σπίτι του Αετουδάκη. Από εκεί το παρέδωσαν στον ΕΛΑΣ
Την άλλη μέρα το πρωί η άδεια θέση στο φυλάκιο , λόγω της απουσίας του πολυβόλου έκανε τους Γερμανούς άνω κάτω. Δεν το χωρούσε το μυαλό τους, ποιοι επωφελήθηκαν από την χαλαρή φύλαξη και το άρπαξαν Άρχισαν τις έρευνες και τις ανακρίσεις.
Η ΟΠΙΣΘΟΧΩΡΗΣΗ ΠΡΟΛΑΒΕ ΤΑ ΑΝΤΙΠΟΙΝΑ
Ο Δημήτρης Αετουδάκης αναφέρει ότι δεν υπήρξαν αντίποινα ,γιατί, ευτυχώς ,είχε διαδοθεί ότι αντάρτες είχαν κατέβει από τα βουνά και το άρπαξαν. Που να πάει το μυαλό σε μια 17χρονη κοπέλα ,που μέσα στο χτυποκάρδι όσο κρατούσαν οι έρευνες, κατά βάθος πανηγύριζε για το γεγονός.
Ο Πολιουδάκης στο βιβλίο του για την ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ αναφέρει ότι δεν δόθηκε συνέχεια στο γεγονός ,γιατί είχε αρχίσει η υποχώρησή τους και η συγκέντρωσή τους στα Χανιά και δεν πρόλαβαν να αντιδράσουν δυναμικά
Το γεγονός αναφέρει και ο μεγάλος αγωνιστής Αλέκος Μαθιουδάκης ,αδελφός του καθηγητή Γιάννη Μαθιουδάκη, στο βιβλίο του «Αντιστασιακές Αναμνήσεις»
Ήταν από τις πιο ριψοκίνδυνες πατριωτικές δράσεις Και το γεγονός ότι το έφερε με επιτυχία σε πέρας μια 17χρονη κοπέλα, δείχνει το πάθος του λαού μας για την ελευθερία Και θα τιμάται όσο θα υπάρχει ακόμα εθνική μνήμη
Εύα Λαδιά