Το σχέδιο καταστροφής των οχτώ χωριών του «Κέντρους» (Κρύα Βρύση, Άνω Μέρος, Δρυγιές, Βρύσες, Σμιλές, Καρδάκι, Γουργούθοι και Γερακάρι) με τις εκατοντάδες εκτελέσεις των αμάχων στις 22 Αυγούστου του 1944, είχε καταστρωθεί από καιρό, όταν ακόμα αναζητούνταν ο Γερμανός στρατηγός Καρλ Κράιπε. Τα ολοκαυτώματα, άλλωστε, και οι εκτελέσεις αποτελούν το περιεχόμενο του δεύτερου ντοκιμαντέρ που είναι σε εξέλιξη των δημοσιογράφων Γιάννη Κανελλάκη και Μανόλη Παντινάκη…
Όμως, πέρα από τις φρικαλεότητες των δυνάμεων του γερμανικού στρατού, έχουν ενδιαφέρον και τα όσα προηγήθηκαν των εκτελέσεων και ανατινάξεων των ακινήτων στα οχτώ χωριά, με τις λεηλασίες περιουσιών των κατοίκων. Αυτές οι λεηλασίες διήρκεσαν στα χωριά του «Κέντρους» από «την Τρίτη το πρωί μέχρι την Κυριακή» και έως τότε, ο ένας από τους δεκάδες αγωγιάτες που επέταξαν, ο Γιώργος Σπανουδάκης στους Αποστόλους «κουβαλούσε με το γάιδαρο στο Γερακάρι καρπό, προίκες και ότι πολύτιμο σπανουδάκης σκουλουφιανάκης κέντρος αγωγιάτης λεηλασίες γερμανοί ντοκιμαντέρ
Ο Γιώργος Σπανουδάκης στους Αποστόλους είχε επιταχθεί ως αγωγιάτης στα ολοκαυτώματα των χωριών
υπήρχε από τα σπίτια των χωριών».
Οι κάτοικοι στο χωριό Απόστολοι πιάστηκαν στον… ύπνο, όταν μεγάλη δύναμη Γερμανών το έζωσε τα μεσάνυχτα και σήκωσε τους κατοίκους ώστε με τα υποζύγιά τους να φτάσουν στο Γερακάρι που είχαν σταθμεύσει «τα φορτηγά», και να μεταφέρουν τις ποσότητες των εκρηκτικών στα χωριά που επρόκειτο να ανατινάξουν. Ταυτόχρονα, όμως, να φορτώσουν στα ζώα τους και να φέρουν στο ίδιο χωριό και τα προϊόντα από τις λεηλασίες…
«ΜΟΥ ΕΙΠΕ Ο ΒΑΘΜΟΦΟΡΟΣ ΠΑΡΤΙ…»
«Εγώ, τότε», αφηγείται ο Νίκος Σκουλουφιανάκης, 12 χρονών εκείνο το χρόνο, «κοιμόμουνα σε ένα δώμα, σε μια χωματοταράτσα , ήρθαν, φώναξαν του πατέρα μου και ζήτησαν να τους πάει στον αντιπρόεδρο τον Ζαμπετάκη το Μανώλη, στη Γέννα, επειδή ο πρόεδρος έλειπε. Με σήκωσε εμένα και τους πήγα και αφού τον βρήκαν θυμάμαι με χτύπησε ένας βαθμοφόρος στον ώμο και μου είπε «παρτί». Γύρισα στο σπίτι και ξανακοιμήθηκα…»
Στους αγωγιάτες που, που στο μεταξύ δεν γνώριζαν τους λόγους που τους επιστράτευσαν, ήταν και ο Γιώργος Σπανουδάκης, ηλικίας τότε 15 χρονών. Ο ίδιος, παρότι έχουν περάσει εβδομήντα χρόνια, θυμάται σαν… χθες τα γεγονότα εκείνου του πρωινού που με σπανουδάκης σκουλουφιανάκης κέντρος αγωγιάτης λεηλασίες γερμανοί ντοκιμαντέρ
Φωτογραφία από τα πρώτα γυρίσματα στο μνημείο του Γερακάρι με την «Αμαριώτικη Παρέα»
«άλλους χωριανούς μας πήραν από το χωριό και δεν γνωρίζαμε πού θα μας πάνε». Με τον ίδιο υποχρέωσαν να συμμετάσχουν στο ίδιο «έργο» και οι Γιάννης Γαβράς, Δημήτρης Καπετανάκης, Παντελής Νεονάκης, Μανώλης Νεονάκης, Σταύρος Νεονάκης, Σήφης Σηφακάκης, Κανάκης Νεονάκης, από τη Γέννα ο Κώστας Σπυριδάκης ή Σκούληκας και από το Μέρωνα ο Ηλίας Δρυγιαννάκης…
«Μας πήρανε, λοιπόν, το πρωί και στις Ελένες μας είχανε πει πως θα κάψουνε τα χωριά. Η Νίνα η Κουκλινού, είχε δει τις άλλες μέρες το χωριανό της το Σταματάκη στο Ρέθυμνο και του είχε πει πως οι Γερμανοί θα κάμουνε επιδρομή στα χωριά και να φύγουν. Τους το είπε στις Ελένες ο Σταματάκης, μα ο ένας έπαιζε χαρτιά, ο άλλος δεν το πίστεψε και το πέρασαν χωρίς να δώσουν σημασία. Η Νίνα γνώριζε γιατί ήτανε στη Γκεστάπο!»
Αφού, λοιπόν, τους οδήγησαν με τα ζώα τους στο Γερακάρι, τους υποχρέωσαν να φορτώσουν «το δυναμίτη για τα χωριά που θα ανατίναζαν». Φυσικά, συνεχίζει την αφήγησή του, «εμείς δεν ξέραμε τίποτα και στις Βρύσες μας σταμάτησαν και ξεφορτώσαμε τα εκρηκτικά και στην εκκλησία του Άη Γιώργη είχανε μαζέψει ότι τους άρεσε από τα σπίτια…»
ΤΟΝΟΙ ΣΙΤΗΡΩΝ…
σπανουδάκης σκουλουφιανάκης κέντρος αγωγιάτης λεηλασίες γερμανοί ντοκιμαντέρ
Νίκος Σκουλουφιανάκης : «Την παραμονή ήρθαν και μπλοκάρανε το χωριό…»
Οι αγωγιάτες κουβαλούσαν συνεχώς από την Τρίτη μέχρι την Κυριακή με τα ζώα τους και τα μετέφεραν στο Γερακάρι, που ήταν ο τόπος συγκέντρωσης, η φόρτωση και η μεταφορά τους στο Ρέθυμνο. Τόνοι σιτηρών, προίκες κοριτσιών και οικοσκευές σπιτιών και κάθε πολύτιμο αντικείμενο αφαιρέθηκε από τα νοικοκυριά. Ο Γιώργος Σπανουδάκης, μετέφερε με το υποζύγιο του από το Άνω Μέρος ακόμα και ραπτομηχανή και «μόνο ο Θεός ξέρει πώς την έφερα στο Γερακάρι. Όμως την έφερα!»
Και δεν αρκούσαν μόνο οι λεηλασίες στα νοικοκυριά των οχτώ χωριών! Συγκέντρωσαν και τα κοπάδια των κτηνοτρόφων στους τόπους που ισοπέδωσαν, «τα πήγαν στη Σχολή Ασωμάτων, υποχρέωσαν βοσκούς να τα βλέπουν» και κάποια άλλα τα οδήγησαν σε καταυλισμούς τους για τη διατροφή των στρατιωτών, ή τα πώλησαν σε κρεοπώλες. Καθώς, όμως, ένα κοπάδι διέρχονταν από τους Αποστόλους, ο Νίκος Σκουλουφιανάκης «κατάφερε να πάρει στο «Ανασουβάρι» μια κατσίκα». Την κατείχε για μέρες με την σπανουδάκης σκουλουφιανάκης κέντρος αγωγιάτης λεηλασίες γερμανοί ντοκιμαντέρ
Εικόνα από τα γυρίσματα του ντοκιμαντέρ στην Κρύα Βρύση
οικογένειά του, μήπως βρεθεί ο ιδιοκτήτης της, όμως δεν βρέθηκε και κατέληξε στην κατσαρόλα…
Οι τραγικές μέρες και ώρες στα χωριά του Αμαρίου συγκλόνισαν οικογένειες ύστερα από τις εκτελέσεις και τις καταστροφές. Τις πρώτες μέρες στο σπίτι του Σκουλουφιανάκη βρήκαν στέγη συνολικά 16 άνθρωποι κάθε ηλικίας, από τους πληγέντες οικισμούς, το Γερακάρι, το Καρδάκι και τους Γουργούθους. Στους 16 πρόσφυγες προστέθηκαν και τα εφτά μέλη της δικής του οικογένειας…
Οι αναμνήσεις από τα ολοκαυτώματα είναι ζωντανές ακόμα στους λίγους επιζώντες των θηριωδιών. Ωστόσο και σήμερα με την κυριαρχία των Γερμανών στην Ευρώπη οι άνθρωποι στενάζουν και βιώνουν τα μέτρα που επέβαλαν και υλοποιούν οι εγχώριοι υποτακτικοί τους…
Copyright © madeincreta