Οι εγγονές της Καλλιρρόης Παρρέν την έχουν τιμήσει με το παραπάνω αν κρίνουμε από τις Ρεθεμνιώτισσες που έχουν διακριθεί και διακρίνονται σε κάθε τομέα.

Από το 1977 που ασχολούμαι με την γυναίκα του Ρεθύμνου ανακαλύπτω διαρκώς και νέες μορφές που αποτελούν πρότυπο ζωής και δράσης.

Ιδιαίτερα σημαντικές και ενδιαφέρουσες εκείνες που κόντρα στο κατεστημένο διεκδίκησαν τα όνειρά τους και κατάφεραν να ανοίξουν δρόμους στις άλλες γυναίκες αποδεικνύοντας ότι τίποτα δεν είναι ευάλωτο σε κώδικες και αξίες παλαιών αντιλήψεων αν κατακτάται με αξιοπρέπεια και ήθος.

Όπως για παράδειγμα η Ρεθεμνιωτοπούλα που αφού σάρωνε τα βραβεία σε αθλητικούς αγώνες, αποφάσισε να οδηγήσει δίκυκλο προκαλώντας το κατεστημένο κι αφού πέτυχε στους τομείς συζύγου και μητέρας αποφάσισε να αφοσιωθεί στην τέχνη που ανακάλυψε στα 46 της χρόνια και να γεμίζει πλέον τις ώρες της με αξιοθαύμαστη δημιουργία.

Ο λόγος για τη Λίτσα Βιτώρου, φίλη από παλιά. Σαν τώρα τη θυμάμαι να έρχεται με το μηχανάκι στην εφημερίδα να πάρει τη φίλη της. Κι ο κόσμος ν’ αποκρεμιέται για να δει την τολμηρή αμαζόνα που δεν σήκωνε όμως και μύγα στο σπαθί της.

Σαν χθες την έβλεπα στο μηχανάκι, αλλά δεν με ξάφνιασε καθόλου η εικόνα της με χρωστήρα στο χέρι που αντίκρισα πρόσφατα μπαίνοντας στο εργαστήρι της. Γιατί πλέον η Λίτσα ξοδεύει τον ελεύθερο χρόνο της στον προσωπικό της χώρο ζωγραφίζοντας και αγιογραφώντας.

Προκάλεσα τη μνήμη της για να θυμηθούμε τα παλιά με την ευκαιρία της σημερινής παγκόσμιας ημέρας της Γυναίκας και ξεκίνησα από τον αθλητισμό.

Η Λίτσα διέπρεψε στην κολύμβηση. Ρώτησα για τις επιδόσεις της. Και μου είπε, βέβαια, αλλά ομολογώ μετ’ εμποδίων γιατί δεν της αρέσει να μιλά για τον εαυτό της.

Στα 13 της πήρε το πρώτο κύπελλο μετά από τέσσερις μόλις προπονήσεις. Κι αφού πήρε χαρά η ψυχή της συνέχισε. Στο δεύτερο χρόνο διακρίθηκε στο ελεύθερο και στην πεταλούδα και την τρίτη χρονιά κατέκτησε και το ύπτιο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τη δεύτερη χρονιά που έγιναν οι παγκρήτιοι αγώνες στον Άγιο Νικόλαο η Λίτσα αντί να μπει στις νεάνιδες, σύμφωνα με την ηλικία της, λόγω των εξαιρετικών της επιδόσεων την έβαλαν να αγωνιστεί στα 100 μ. πεταλούδας γυναικών και πήρε το τρίτο παγκρήτιο μετάλλιο. Την επόμενη χρονιά βρέθηκε στην Αθήνα να συμμετέχει στο πανεπαρχιακό πανελλήνιο πρωτάθλημα κι ήρθε τέταρτη στα 100 μ. πεταλούδας γυναικών.

Εκείνη ισχυρίζεται ότι ελλείψει αθλητριών εκείνη την εποχή γίνονταν αυτές οι ηλικιακές υπερβάσεις αλλά αν δεν είχε τα προσόντα δεν ήταν δυνατόν να την επιλέγουν και να την τοποθετούν σε μεγαλύτερες ηλικίες αθλητριών.

Για την εποχή της βέβαια και αυτές οι επιδόσεις ήταν πρόκληση. Ο παππούς όμως έσωζε πάντα την κατάσταση. Άνδρας με ανοικτό μυαλό και ικανότητα να διακρίνει το χάρισμα στους άλλους και να το αξιοποιεί επιμένοντας ότι τους κώδικες τάξης και ηθικής δημιουργεί ο τρόπος ζωής και η ειλικρίνεια των προθέσεων και όχι στείροι κανόνες που αφαιρούν το δικαίωμα της ανάπτυξης θείων δωρεών από φόβο κακόβουλης κοινωνικής κριτικής.

Ο παππούς επίσης έκαμψε τις αντιρρήσεις του πατέρα, όταν η Λίτσα ζήτησε να δώσει εξετάσεις για δίπλωμα δικύκλου.

Ο πατέρας βέβαια δικαιολογημένα «βρέθηκε στα πρόθυμα εγκεφαλικού» ακούγοντας τις διαθέσεις της κόρης του, επειδή εκείνη την εποχή αρχή δεκαετίας του 70 δεν κυκλοφορούσε γυναίκα σε μηχανάκι ούτε και στο Ηράκλειο. Αυτό μάλιστα ήταν και το στοιχείο που προκάλεσε το ενδιαφέρον της Λίτσας.

Όλα ξεκίνησαν όταν εκείνη λάτρης της ταχύτητας ζήτησε από μέλος της παρέας της να δανειστεί το μηχανάκι του για μια βόλτα. Εκείνος αρνήθηκε κατηγορηματικά. Μα τι απαίτηση ήταν αυτή; Χωρίς δίπλωμα να του ζητά το δίκυκλο; Η Λίτσα δεν το έβαλε κάτω. Θα έβγαζε δίπλωμα αν αυτό θα της επέτρεπε να ασχοληθεί με το χόμπι της. Ο νεαρός όμως της παρέας την αντιμετώπισε σαν κάτι εξωπραγματικό.

– Μα πως θα βγάλεις δίπλωμα της είπε, έτοιμος να γελάσει. Εσύ είσαι γυναίκα.

Αυτή η παρατήρηση έκανε τη Λίτσα να πάρει τη μεγάλη απόφαση. Χωρίς να χάσει καιρό πήγε στην τροχαία και ζήτησε πληροφορίες. Βασικά χρειαζόταν υπογραφή από τον κηδεμόνα της και μετά έπρεπε να μάθει τα σήματα. Κανένας δεν της είπε ότι εξαιτίας του φύλου της δεν μπορεί να διεκδικήσει το όνειρό της αυτό.

Στρώθηκε λοιπόν στη μελέτη και με τη μεσολάβηση του πολύτιμου παππού εξασφάλισε και την υπογραφή του κηδεμόνα. Έφτασε η μέρα των εξετάσεων και η Λίτσα βρέθηκε ανάμεσα σε 18 αγόρια χωρίς να νιώσει κανένα τρακ. Πέρασαν τελικά τρία αγόρια κι εκείνη προς μεγάλη κατάπληξη του εξεταστή, που την είδε έτοιμη για δίπλωμα, αφού ήταν τόσο καλά προετοιμασμένη. Έτσι πήρε το δίπλωμα στις 15 Μαρτίου 1971 και κέρδισε το στοίχημα που είχε βάλει με την παρέα της όταν τους είχε ανακοινώσει την απόφασή της. Αυτό που την έκανε πάντα να επαναστατεί ήταν όταν άκουγε να αμφισβητούν τις ικανότητες της γυναίκας. Ήταν αγωνίστρια από κούνια και δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά, αφού κρατά και από τους Σκορδαλούς των Μαργαριτών που ανέδειξαν ήρωα στο Αρκάδι και από τους Καλλέργηδες κυρίως από το Σταύρο τον μεγάλο κοινωνικό αγωνιστή.

Η κυκλοφορία με τη μηχανή είχε γίνει βέβαια θέμα συζήτησης όπως κάθε τι καινούργιο και περίεργο. Σύντομα όμως αποδείχτηκε σωτήρια επιλογή, καθώς η Λίτσα έπρεπε να φροντίσει παππού και γιαγιά στη Σαρακίνα. Μετέφερε με άνεση τα ψώνια τους κι έκανε τα θελήματα με κέφι, αφού το μηχανάκι έλυνε το πρόβλημα της απόστασης.

Και οι προκλήσεις δεν σταμάτησαν εδώ για τη Λίτσα. Μόλις τέλειωσε το σχολείο πήγε στην Αθήνα να σπουδάσει στη σχολή προγραμματιστών ηλεκτρονικών υπολογιστών. Κι εδώ πάλι έβαλε στον εαυτό της δύσκολα γιατί δεν ήταν μια επιστήμη γνωστή και ούτε της εξασφάλιζε σίγουρη δουλειά, καθώς οι υπολογιστές μόλις που έκαναν δειλά δειλά την εμφάνισή τους.

Ούτε κι αυτή η δυσκολία απείλησε την αγωνιστικότητά της. Αφού δεν βρήκε δουλειά στα μέτρα της δεν δίστασε να πάρει θέση στο ταμείο του κινηματογράφου «Καρτάλειο». Έβγαζε με αξιοπρέπεια το χαρτζιλίκι της κι ήταν περήφανη γι’ αυτό.

Μέχρι που προκηρύχθηκε θέση στο δημόσιο που η Λίτσα κέρδισε με το σπαθί της και με διάκριση χωρίς να χτυπήσει καμιά πόρτα.

Εργάστηκε για χρόνια στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και ήταν πάντα ο καλός άγγελος των αναπληρωτών. Ανήκε κι αυτή στην κατηγορία των υπαλλήλων που η ευσυνειδησία τους άγγιζε τα όρια της υπερβολής.

Επιστήμονες στον ίδιο όροφο που ήταν το γραφείο της θυμούνται ότι έμενε και μέχρι τα μεσάνυχτα πολλές φορές για να εξυπηρετήσει τους πρωτοδιόριστους καθηγητές και να φέρει σε πέρας τις εντολές των προϊσταμένων της για να είναι όσο το δυνατόν λιγότερα τα κενά στα σχολεία.

Όλα αυτά τα χρόνια είχε καταφέρει να πετύχει τους στόχους της εκτός από τη μουσική. Αυτή ήταν το μεγάλο της απωθημένο. Της αρκεί όμως που καμαρώνει την πολυτάλαντη θυγατέρα της Μαριέλλα που αποτελεί μια σημαντική δύναμη στο πολιτιστικό μας γίγνεσθαι σαν εκπαιδευτικός αλλά και σαν καλλιτέχνιδα με μια θαυμάσια φωνή.

Δεν κατάφερε η Λίτσα να σπουδάσει μουσική αλλά εκεί στα 46 της κατάλαβε ότι έχει μια έφεση στα εικαστικά. Η αρχή δόθηκε με δημιουργίες πάνω σε τούρτες γενεθλίων. Τεχνική που σήμερα δεν μας κάνει εντύπωση αλλά όταν την ξεκίνησε η Λίτσα ήταν μια πέτρα στα στάσιμα νερά στο χώρο της ζαχαροπλαστικής. Τελειομανής καθώς είναι όμως σκέφτηκε να πάρει σωστές βάσεις και να ασχοληθεί με τα εικαστικά. Έτσι βρέθηκε στο Κέντρο Νέων να μαθαίνει σχέδιο και λίγο αργότερα στη σχολή Αγιογραφίας της Ιεράς Μητρόπολης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου με δάσκαλο τον περίφημο καλλιτέχνη αγιογράφο Σπύρο Καλαϊτζαντωνάκη.

Σήμερα η Λίτσα Βιτώρου είναι μια δραστήρια γυναίκα που παραμένει χρήσιμη στους αγαπημένους της και ξέρει να γεμίζει δημιουργικά το χρόνο της στο χώρο που έχει διαμορφώσει για να απομονώνεται και να βρίσκει διέξοδο στα καλλιτεχνικά της ενδιαφέροντα.

Οι κριτικές που έχει λάβει είναι ενθαρρυντικές αν και το μεγάλο άριστα το έλαβε από τον αείμνηστο Μπότη Θαλασσινό όταν του έδειξε μια προσωπογραφία γνωστού ηθοποιού που είχε φιλοτεχνήσει και ο ίδιος. Ο μεγάλος ζωγράφος, δεν δίστασε να παραδεχτεί ότι και η Λίτσα είχε αποδώσει τέλεια το ίδιο θέμα και να της πει ότι της αξίζει ένα άριστα δέκα.

Μέρα της γυναίκας σήμερα άξιζε να αναδείξουμε μια σεμνή δημιουργό όπως η Λίτσα Βιτώρου που δεν έπαψε ποτέ να βρίσκει ενδιαφέροντα στη ζωή της και να τιμά τη Γυναίκα με το έργο και τη δράση της.