Ο Φεβρουάριος του 1961 μπήκε με άγριες διαθέσεις. Είχαν πολλά χρόνια οι γεροντότεροι να δουν «τσίκνα» και οι νεότεροι δεν είχαν ζήσει ποτέ άλλοτε τόση κακοκαιρία.
Ο χρονογράφος της εποχής σχολιάζει με ένταση εκείνο το παράξενο φαινόμενο του ανεμόβροχου που έμοιαζε κυκλώνας και υποχρέωσε τους πάντες να περιορίζουν τις μετακινήσεις τους. Οι μόνοι που μπορούσαν να κυκλοφορήσουν ήταν οι ελάχιστοι ΙΧήδες της εποχής κι αυτοί όμως με προσοχή.
Η ανεργία ήταν το μόνιμο πρόβλημα και η αναδουλειά έκανε πολλές οικογένειες κυρίως τις πολύτεκνες να στενάζουν. Ήταν τόσο δύσκολη η εποχή για τον περισσότερο κόσμο που σε σχόλιο εφημερίδας συνιστάται να ενδιαφερθούν οι φιλάνθρωποι για τους πάσχοντες και να βοηθήσουν σε τρόφιμα και όπως αλλιώς θα μπορούσαν.
Η Περιηγητική Λέσχη όμως αποφασίζει κόντρα και στην κακοκαιρία και στη γενική μιζέρια να κάνει και πάλι Καρναβάλι στις προδιαγραφές που είχαν τεθεί την προηγούμενη χρονιά μετά την επιτυχία της πρώτης διοργάνωσης.
Όπως ήταν φυσικό οι έχοντες το γενικό πρόσταγμα Τάκης Αποστόλου και Γιώργος Πετουσάκης επιστρατεύθηκαν αμέσως κι έπιασαν δουλειά με τις ομάδες που αυτή τη φορά έγιναν μεγαλύτερες. Οι πρώτοι διδάξαντες είχαν ανοίξει το δρόμο της εθελοντικής προσφοράς που κέντριζε κυρίως τη νεολαία.
Ήταν να θαυμάζεις στα συνεργεία τα πρώτα δείγματα δουλειάς άριστα σε θεματική και άρτια σε τεχνική.
Ο Μπάμπης Πραματευτάκης αυτή τη φορά πρότεινε να κατασκευάσουν μια γόνδολα. Ήταν μια εξαιρετική ιδέα αφού έδενε με το ιστορικό παρελθόν της πόλης. Έδινε όμως λύση και σε άλλα προβλήματα όπως της μουσικής.
Οι μουσικοί ντυμένοι γονδολιέρηδες θα επάνδρωναν το σκάφος που με την κατάλληλη υποστήριξη (μια μπαταρία αυτοκινήτου έδωσε ιδανική λύση) θα κάλυπτε τις ανάγκες της μελωδικής συνοδείας των ομάδων.
Οι οργανωτές δούλευαν με κέφι γιατί πίστευαν πως ο ΕΟΤ που είχε υποσχεθεί στήριξη θα ανταποκρινόταν και δεν θα είχαν και το άγχος να καλύψουν δαπάνες που δημιουργούσαν οι ανάγκες πρώτων υλών για τις κατασκευές.
Η προετοιμασία του Καρναβαλιού ήταν το μεγάλο γεγονός για το στερημένο από κοινωνική ζωή Ρέθυμνο και θέμα συζήτησης που επισκίαζε ακόμα και το γκρέμισμα των κασαπιών που σήμαινε βέβαια αναβάθμιση της πλατείας αλλά άφηνε και αρκετό κόσμο στον δρόμο.
Το πρόγραμμα που ανακοινώθηκε γέμισε γλυκιά προσδοκία τους πάντες.
Οι εκδηλώσεις θα ξεκινούσαν την Τσικνοπέμπτη 9 Φεβρουαρίου 1961 στις 6.30 το απόγευμα με παρέλαση μικρών μασκαράτων που θα πλαισίωναν πυρσοί και φυσικά η μουσική του δήμου.
Στις 9.00 το βράδυ θα γινόταν ο χορός της Περιηγητικής Λέσχης στην αίθουσα του Ωδείου.
Είχε όμως και το Ωδείο προγραμματίσει το δικό του χορό στην αίθουσά του το Σάββατο 11 Φεβρουαρίου, στις 9:00 το βράδυ.
Την Κυριακή 12 Φεβρουαρίου θα περνούσε στις 3.00 το μεσημέρι ένα άρμα από τους δρόμους της πόλης για να δώσει το επίκαιρο χρώμα συνοδευόμενο από μασκαράτες.
Το Σάββατο στις 18 του μήνα είχε προγραμματιστεί να περάσει στις 6.30 το απόγευμα το άρμα της Βασίλισσας με συνοδεία των προπομπών της παρέλασης και μουσική Στις 9.00 το βράδυ θα είχαν ακόμα μια ευκαιρία οι Ρεθεμνιώτες να διασκεδάσουν στο Ωδείο, όπου θα γινόταν χορός. Θα είχε πιο επίσημο χαρακτήρα η συγκεκριμένη εκδήλωση, αφού γινόταν παραμονή της μεγάλης παρέλασης.
Τη μεγάλη μέρα που ήταν η Κυριακή 19 Φεβρουαρίου θα ξεκινούσε η πομπή στις 2.30 το μεσημέρι για να φτάσει στις 5.00 περίπου το απόγευμα στην οδό Αρκαδίου για την επίσημη υποδοχή του βασιλιά Καρνάβαλου. Και στις 9.00 το βράδυ θα έκλειναν οι εκδηλώσεις με δυο χορούς στις 9.00 το βράδυ, της οργανωτικής επιτροπής του Καρναβάλου από τη μια στην αίθουσα του Ωδείου και του Λυκείου των Ελληνίδων Ρεθύμνου από την άλλη στην αίθουσά του.
Οι σημερινοί Ρεθεμνιώτες ασφαλώς θα αναρωτηθούν γιατί δυο χοροί την ίδια ώρα.
Δεν είναι κακό να θυμόμαστε ότι και μέχρι τη δεκαετία του 70 στο Ρέθυμνο υπήρχε έντονο το φαινόμενο της κοινωνικής διαστρωμάτωσης.
Κάποιες οικογένειες πρόσεχαν και από ποιες γειτονιές περνούσαν για να τηρήσουν το πρωτόκολλο της τάξης τους. Έτσι είχαν μάθει οι άνθρωποι και δεν εξαιρούσαν από αυτό ούτε και τον τρόπο διασκέδασης.
Το Λύκειο των Ελληνίδων αυστηρά προσηλωμένο στις παραδόσεις και στο απαραβίαστο πρωτόκολλο του καθωσπρεπισμού επέβαλε κανόνες ακόμα και σε εκδηλώσεις ψυχαγωγικές.
Δεν είχε θέση στις χοροεσπερίδες του ο καθένας και δεν μπορούσε να συμμετέχει κάποιος χωρίς επίσημο ένδυμα.
Οι σημερινές κυρίες από γνωστές οικογένειες ακόμα θυμούνται με πόσες πήχες ύφασμα ραβόταν οι τουαλέτες τους έτσι που να δημιουργείται εντυπωσιακό θέαμα στο στροβίλισμα των ζευγαριών που χόρευαν στους ρυθμούς της εποχής.
Η Περιηγητική από την άλλη έκανε ένα τολμηρό άνοιγμα στο …λαό που είχε κι αυτός δικαίωμα στη διασκέδαση. Άλλωστε άλλαζαν οι εποχές και το Ρέθυμνο δεν θα αργούσε να επηρεαστεί από τις κοινωνικοπολιτικές ανακατατάξεις.
Η καινούργια πινελιά στο πρόγραμμα της Απόκριας του 1961 ήταν η παρέλαση των αρμάτων και την Καθαρή Δευτέρα μέχρι τον Πλατανιά για να πάρουν μια γεύση της κοσμοπολίτικης αυτής φιέστας και τα ανατολικά προάστια.
Ο καιρός που συνέχιζε αμείλικτος τις ιδιοτροπίες του υποχρέωσε τους οργανωτές να προειδοποιήσουν για ματαίωση όποιας εκδήλωσης έπεφτε πάνω σε ακραίο φαινόμενο.
Το άρμα των ΑΓΡΙΩΝ του Τάκη Αποστόλου
Και να που έτυχε. Μια καταρρακτώδης βροχή στάθηκε αφορμή να ματαιωθεί η παρέλαση της Τσικνοπέμπτης αλλά ευτυχώς οι επόμενες έγιναν κανονικά και με μεγάλη επιτυχία.
Ο χορός μάλιστα του Ωδείου άφησε εποχή. Η αίθουσα είχε διακοσμηθεί τέλεια και τα τραπέζια είχαν τοποθετηθεί με τρόπο που διευκόλυνε και το χορό και την κυκλοφορία ανάμεσα από αυτά. Τα πρώτα είχαν τοποθετηθεί σε σχήμα πετάλου και τα επόμενα ακολουθούσαν τη φορά με απόλυτη τάξη. Πάνω από 300 πρόσωπα πήραν μέρος και έμειναν όλοι απόλυτα ικανοποιημένοι. Από τον χορό δεν έλειψαν και οι τοπικές αρχές που έδωσαν το παρόν και μοιράστηκαν με επίλεκτα μέλη της κοινωνίας δημόσιους υπαλλήλους και τραπεζικούς επί το πλείστον μια υπέροχη βραδιά.
Η εύνοια της τύχης να εξασφαλιστεί ορχήστρα εγχόρδων έδωσε την ευκαιρία στον Αρχιμουσικό τότε Μπάμπη Πραματευτάκη να οργανώσει ένα ανεπανάληπτο πρόγραμμα που ενθουσίασε τους πάντες.
Το πρόγραμμα άρχισε με απόσπασμα από την «Εύθυμη χήρα» του Λέχαρτ και μετά τρεις εξαιρετικά καλλίφωνοι νέοι ντυμένοι τσιγγάνοι τραγούδησαν επιτυχίες του καιρού με τη συνοδεία κιθάρας. Τα τσιγγάνικα βιολιά ήταν μια ξεχωριστή νότα που ανέβασε τη ρομαντική διάθεση στα ύψη.
Όσο για το μπουφέ είχε ετοιμαστεί με μεγάλη επιμέλεια από τους οργανωτές που ήξεραν καλά πως «νηστικό αρκούδι δεν χορεύει» και τιμήθηκε δεόντως από όλους τους παρευρεθέντες ενώ χαρτοπόλεμος, κροτίδες και σερπαντίνες που έπεφταν σε αφθονία πρόσθεταν τη δική τους πινελιά στην εκρηκτική αποκριάτικη ατμόσφαιρα.
Η αποκριάτικη παρέλαση της Κυριακής ξεπέρασε κάθε προηγούμενο σε επιτυχία κι έκανε πανευτυχείς τους διοργανωτές που δικαιώθηκε ο κόπος τους ακόμα μια φορά.
Ιδιαίτερα εντυπωσίασε η γόνδολα που οδηγούσε ο μικρός τότε Γιάννης Παπαδογιάννης.
Όσο για την καλλονή της εποχής Φωφώ Σημαντήρα που επάξια κράτησε ξανά το ρόλο της Βασίλισσας Γοργόνας γοήτευσε για μια ακόμα χρονιά τα πλήθη με τη χάρη της. Το ίδιο φυσικά και ο επιβλητικός βασιλιάς Καρνάβαλος που δεν ήταν άλλος από τον Βασίλη Δασκαλάκη τον επονομαζόμενο «Κουσκουμπέκο» υπάλληλο δικαστηρίων.
Η πομπή έκανε την εμφάνισή της και την επομένη στον Πλατανιά, προσφέροντας στη «μαρίδα» κυρίως ανεπανάληπτες στιγμές. Τα διψασμένα για παρόμοιες συγκινήσεις παιδιά ζούσαν τις πιο ευτυχισμένες στιγμές της ζωής τους.
Τη βασίλισσα προσφώνησε με ιδιαίτερα ζεστή προσλαλιά ο δημοτικός σύμβουλος Ιωάννης Μοτάκης. Το πλήρες κείμενο μάλιστα της προσφώνησης αυτής δημοσιεύεται στον τοπικό τύπο της εποχής.
Εκείνες τις απόκριες όμως του 1961 τις έζησε έντονα και το Σπήλι. Ήταν μια πρωτοβουλία των τοπικών παραγόντων να ενισχύσουν το κομπόδεμα των απόρων κορασίδων με τα έσοδα από μια χοροεσπερίδα. Κι η επιτυχία ξεπέρασε κάθε προσδοκία. Η Ελένη Παπαδογιάννη με τις μαθήτριες της Οικοκυρικής Σχολής είχαν επιμεληθεί το διάκοσμο, ενώ ο Σκορδαλός με το Μαρκογιάννη δεν άφησαν κανένα να καθίσει για πολύ στην καρέκλα του. Εκείνο το αλησμόνητο γλέντι κράτησε μέχρι το ξημέρωμα και μάλιστα δημοσιεύτηκε σχετικό ρεπορτάζ σε περίοπτη θέση εξάροντας το γεγονός.
Όσο για την οργανωτική επιτροπή του Ρεθεμνιώτικου Καρναβαλιού, κυρίως την Περιηγητική Λέσχη αποζημίωσε και κείνη τη δεύτερη χρονιά της διοργάνωσης η καθολική συμμετοχή και η θερμή ανταπόκριση του κόσμου.
Και η ενίσχυση των 15.000 δραχμών από τον ΕΟΤ, αν και ασήμαντη σε σχέση με την επιχορήγηση άλλων παρόμοιων διοργανώσεων έδωσε δύναμη για την επόμενη διοργάνωση.
Το Ρεθεμνιώτικο Καρναβάλι είχε γίνει πλέον θεσμός.
Οι φωτογραφίες είναι από το αρχείο οικογένειας Τζέτζου.
