Ήταν από τα ονόματα που είχα γράψει εκατοντάδες φορές στη στήλη των δωρεών. Κι όμως ποτέ δεν ευτύχησα να γνωρίσω την Ελισσάβετ Περακάκη προσωπικά
Απ’ ό,τι θυμάμαι της είχε ιδιαίτερη αδυναμία η Βαγγέλα Βαρούχα, γιατί κάθε φορά που έφερνε το ευχαριστήριο για τους δωρητές Φιλοπτώχου και της Χριστιανικής Γωνιάς με πρώτη φυσικά στη λίστα την Ελισσάβετ, πάντα μου έλεγε δυο λόγια συμπαθείας για τη γυναίκα αυτή. Και πάντοτε βούρκωνε.
Με τον καιρό μου δημιουργήθηκε η εντύπωση ότι θα επρόκειτο για μια αρχόντισσα που είχε τάξει σκοπό της ζωής της να ανακουφίζει τον ανθρώπινο πόνο. Εκείνες τις εποχές ήταν αρκετές οι κυρίες αυτές. Κι επειδή τις χαρακτήριζε βαθειά χριστιανική αντίληψη, δεν επέτρεπαν ιδιαίτερη δημοσιότητα για το άτομό τους.
Να σημειώσω όμως και για τους κοινωνιολόγους, ότι εκείνη την εποχή, δεκαετία του ’70, ήταν τρόπος ζωής εδώ στο Ρέθυμνο, που ζούσα και παρασκηνιακά λόγω επαγγέλματος, να προσφέρουν στο συνάνθρωπο οι οικογένειες που ανήκαν στα «μεγάλα τζάκια» της πόλης. Το θεωρούσαν αυτονόητο να κάνουν φιλανθρωπίες. Και οι αναξιοπαθούσες οικογένειες ήξεραν ποιες πόρτες να χτυπήσουν σε ώρα ανάγκης. Τότε βλέπετε οι τράπεζες δεν έκαναν τα «ανοίγματα» στις τοπικές κοινωνίες για δάνεια.
Πόσες φορές δεν έγινα μάρτυρας συγκινητικών προσφορών από ανθρώπους που είχαν την οικονομική επιφάνεια. Και μιλάμε για σεβαστά ποσά. Θα μου πείτε ήταν και άλλες εποχές. Ο κόσμος κι εδώ στο Ρέθυμνο είχε περηφάνια. Δεν χτυπούσε πόρτα αν δεν είχε πραγματική ανάγκη. Ήταν φορές που δεν χρειαζόταν καν να ενοχλήσουν κανένα γιατί σύσσωμη η τοπική κοινωνία έσπευδε να βοηθήσει.
Έτυχα σε δυο περιπτώσεις πυρκαγιάς που έφεραν σε δύσκολη θέση δυο οικογένειες Άφησαν κυριολεκτικά τους ανθρώπους στο δρόμο Δεν πέρασαν ούτε ώρες από τη στιγμή που δημοσιεύτηκε το συμβάν και συνέβαινε το συγκλονιστικό Σαν ένας άνθρωπος οι Ρεθεμνιώτες συγκέντρωναν μέσω των εφημερίδων χρήματα για να βοηθήσουν.
Αν τύχαινε κάτι σοβαρό, ας υποθέσουμε πρόβλημα υγείας οι αδελφοί Βαρδινογιάννη έδιναν λύση. Βαρδής και Θοδωρής δεν έκλεισαν ποτέ την πόρτα τους.
Κι έγινε καλά τόσος κόσμος που θα χρειαζόταν διαφορετικά μια περιουσία για να κάνει την θεραπεία του. Ο Παύλος εύρισκε πάντα θέση σε νοσοκομείο για τους ασθενείς που ζητούσαν τη βοήθειά του όπως και ο Γιάννης Κεφαλογιάννης.
Μου έκανε εντύπωση ότι ποτέ κανένας τους δεν ζήτησε κομματική ταυτότητα για να βοηθήσει.
Ακένωτη πηγή κοινωνικής προσφοράς
Σ’ αυτό το κοινωνικό περιβάλλον ζούσε και η Ελισσάβετ Περακάκη. Κι ήταν συνεχώς μια ακένωτη πηγή κοινωνικής προσφοράς. Συχνά μου μιλούσε γι’ αυτήν ο μακαριστός Τίτος που την έφερε παράδειγμα σε πολλές συζητήσεις.
Στα συμβόλαια αγοράς του οικοπέδου όπου κτίστηκε το Γηροκομείο είναι και η υπογραφή της Ελισσάβετ. Στο οικόπεδο κτίστηκε επί Τίτου το Ίδρυμα. Στο διορισμό του εκλεκτού μας και σεβαστού παπα Σταύρου Τζαγκαράκη, που διετέλεσε διευθυντής στον Οίκο Ευγηρίας που προαναφέραμε, υπάρχει και η υπογραφή της Ελισσάβετ Επάξια κρατούσε υψηλές θέσεις στα ευαγή ιδρύματα αφού λίγο ή πολύ ήταν η ψυχή τους.
Ιούλιο του 1985, πληροφορηθήκαμε το θάνατό της Και τότε μέσα από ένα δημοσίευμα, σαν νεκρολογία, έμαθα περισσότερα γι αυτήν.
Ανήκε σε μια εξαιρετική οικογένεια. Κι έτυχε να κάνει κι έναν επιτυχημένο γάμο με τον συμβολαιογράφο Ιωάννη Περακάκη. Η ζωή της χαμογελούσε. Είχε έναν εξαιρετικό σύντροφο και σύντομα απέκτησε και την ευλογία της μάνας Η ευτυχία της όμως δεν κράτησε πολύ Μέσα σε λίγους μήνες έχασε και τον άνδρα της και το μονάκριβο παιδί της . Στην αρχή νόμισε πως θα τρελαθεί Ο σταυρός της ήταν ασήκωτος Έκλαψε, ένιωθε να λυγίζει , έβλεπε να χάνεται γι αυτήν κάθε διάθεση να ζήσει Ούτε σκέψη φυσικά να ξεκινήσει καινούργια σελίδα στη ζωή της. Έμοιαζε ζωντανή νεκρή. Κι ήρθε η πίστη να της ανοίξει ένα δρόμο στο αδιέξοδο που είχε βρεθεί.
Μετά από ατέλειωτη προσευχή και απομόνωση κατάλαβε πως έχει βρει κίνητρο να συνεχίσει να ζει. Αφιερώθηκε στην ανακούφιση του ανθρώπινου πόνου. Αναζητούσε τις εστίες της δυστυχίας σε κάθε γωνιά του νομού. Και γινόταν ο καλός άγγελος για πολύ κόσμο. Σε αμέτρητες περιπτώσεις δεν άφησε ούτε και όνομα Κανένας δεν ήξερε ποιας καλής νεράιδας ήταν το χέρι που έφερε λίγο φως στο στερημένο σπιτικό του.
Περισσότερα από 50 χρόνια η Ελισσάβετ Περακάκη σαν άλλη ιέρεια της αγάπης υπηρέτησε τη μεγάλη αυτή κοινωνική αποστολή της.
Το πιο σημαντικό είναι ότι ο επίγειος αυτός άγγελος δεν έκανε επιλογές. Ακολουθώντας κατά γράμμα τις ρήσεις του Ευαγγελίου άπλωνε το ενδιαφέρον της και στις φυλακές ακόμα και στα ξερονήσια. Δεν υπήρχαν γι’ αυτήν αριστεροί, δεξιοί, κεντρώοι.
Είναι μια συγκινητική λεπτομέρεια γιατί αφορά μια ακόμα σκοτεινή σελίδα εποχής γεμάτη μισαλλοδοξία. Μετά τον πόλεμο, μπορεί άνθρωποι που θα τους αναφέρουμε λεπτομερώς, να απέτρεψαν τελευταία στιγμή τον εμφύλιο σπαραγμό από το Ρέθυμνο , όμως δεν σταμάτησε ο διωγμός για πολλούς συμπολίτες, που δεν ήθελαν να κάνουν δήλωση μετανοίας. Και ακολουθούσαν καρτερικά τη μοίρα τους στη φυλακή ή στην εξορία Οι περισσότεροι προέρχονταν από φτωχές οικογένειες που δεν είχαν τη δυνατότητα να ενισχύσουν τον κρατούμενο με κάποια εφόδια έστω.
Η Ελισσάβετ Περακάκη είχε τον τρόπο να πληροφορείται την κατάσταση ενός εκάστου κυρίως εξόριστων. Για είκοσι χρόνια μετά τον πόλεμο ετοίμαζε δέματα με τρόφιμα και ρούχα και τα έστελνε σε Ρεθεμνιώτες πολιτικούς εξόριστους και φυλακισμένους Από το 1960 και μετά περιορίστηκε στην ανακούφιση των οικογενειών που ζούσαν στον τόπο της. Είχαν πολλά αλλάξει. Δεν την είχαν πια ανάγκη οι πολιτικοί κρατούμενοι.
Φιλόπτωχο και Άγιος Τίτος
Το Φιλόπτωχο Ταμείο της Μητρόπολης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου οφείλεται και σ’ αυτήν, καθώς υπήρξε από τους πρωτεργάτες της δημιουργίας του και από τους βασικούς συντελεστές του σπουδαίου έργου που επιτελούσε Είναι πλεονασμός να σημειώσουμε ότι δεν απουσίαζε από καμιά φιλανθρωπική δραστηριότητα και αγαθοεργό πρωτοβουλία.
Από τους φορείς που είχε ευεργετήσει ήταν και η Μαθητική Εστία «ΑΓΙΟΣ ΤΙΤΟΣ» Πανόρμου. Από την πρώτη μέρα λειτουργίας του Ιδρύματος η Ελισσάβετ έδειξε το ενδιαφέρον της. Μετά το θάνατο του μονάκριβου παιδιού της έκανε δικά της όλα τα άλλα παιδιά. Και τα νοιαζόταν με κάθε τρόπο και υλικά και ηθικά.
Ήθελε όμως να ζει στην ανωνυμία μακριά από κοσμικές συγκεντρώσεις και ψυχαγωγικές αποδράσεις. Ήταν αφιερωμένη στο Θεό και στην εξυπηρέτηση κάθε ανθρώπου που χρειαζόταν βοήθεια για να επιβιώσει.
Έφυγε αθόρυβα και διακριτικά σε ηλικία 88 ετών με την ηρεμία του ανθρώπου που είχε πάντα ήσυχη συνείδηση Ήταν πολλοί εκείνοι που πένθησαν την αναχώρησή της.
Η κηδεία της έγινε στον Ιερό Ναό του Αγίου Κωνσταντίνου, προεξάρχοντος του αοιδήμου Μητροπολίτη μακαριστού Τίτου.
Σε ψηφίσματα που δημοσιεύτηκαν έγινε γνωστό ότι το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο της Μητρόπολης (Πρόεδρος π. Κωνσταντίνος Αστρινάκης και μέλη Γ. Δρανδάκης, Ε. Παντελιδάκης, Ι Χαμογιωργάκης, Κ, Λαγκουβάρδος αποφάσισε μεταξύ άλλων να γραφτεί το όνομά της Ελισσάβετ που ανήκε και στους ευεργέτες του ναού, στο δίπτυχο της Ιεράς Πρόθεσης για αιώνιο μνημόσυνο Και το Δ.Σ της Μαθητικής Εστίας ΑΓΙΟΣ ΤΙΤΟΣ (Ε. Μπριλλάκης Πρόεδρος, Δημ. Μοσχονάς Γενικός Γραμματέας και Π. Φραγκάκης, Α. Αστρινάκης και Δ. Γαγάνη) βράβευσαν στη μνήμη της μαθητές Γυμνασίου και επιτυχόντες στις Ανώτερες Σχολές.
Θα ήθελα ομολογώ να είχα γνωρίσει καλύτερα αυτή τη γυναίκα. Με παρηγορεί η σκέψη ότι οι άγγελοι δεν απαιτούν ιδιαίτερη γνωριμία αφού εκπροσωπούν την υπέρτατη αγάπη και καλοσύνη Και η Ελισσάβετ Περακάκη ήταν αναμφισβήτητα ένας άγγελος που ήθελε απλά, αθόρυβα και διακριτικά να σκουπίζει τα δάκρια από τα μάτια πονεμένων ανθρώπων.
ΕΥΑ ΛΑΔΙΑ