Ανυπολόγιστης αξίας η δράση του Συλλόγου Ρεθυμνίων «Το Αρκάδι»

ΑΠΟ ΤΑ ΑΡΧΑΙΟΤΕΡΑ ΣΩΜΑΤΕΙΑ ΤΟΥ ΛΕΚΑΝΟΠΕΔΙΟΥ

Ανυπολόγιστης αξίας η δράση του Συλλόγου Ρεθυμνίων «Το Αρκάδι»
• Σε κάθε ζήτημα ανάπτυξης του τόπου υπάρχει η σφραγίδα του
Από τα ιστορικότερα σωματεία που πρωτοπορούν σε δράση και μεγάλη προσφορά στον τόπο τους ο Σύλλογος Ρεθυμνίων Αττικής «Το Αρκάδι».
Διαβάζουμε και συγχαίρουμε κάθε του δραστηριότητα που συνεχίζεται πάντα με ζέση και ιδιαίτερη αγάπη στη γενέτειρα.
Αξίζει σήμερα να γυρίσουμε πίσω το ρολόι του χρόνου ακολουθώντας την πορεία του σημαντικού αυτού πολιτιστικού πυρήνα της πρωτεύουσας και να τον γνωρίσουμε καλύτερα.
 
Η κοινότητα απέκτησε φωνή
Ήταν 8 του Γενάρη 1930 όταν στο γραφείο του δικηγόρου και τέως γερουσιαστού Ευστρατίου Φωτάκη συγκεντρώθηκαν επιφανείς Ρεθεμνιώτες του λεκανοπεδίου με σκοπό τη σύνταξη ενός καταστατικού που θα έδινε φωνή στην κοινότητα κι ένα βήμα για να προβάλει τις παραδόσεις του τόπου. Με συνοπτικές διαδικασίες ορίστηκε η επιτροπή που θα αναλάμβανε το έργο αυτό. Ήταν οι Μενέλαος Σακοράφος, Νικόστρατος Καλομενόπουλος, Μίνωας Ανδρουλιδάκης, Γεώργιος Χατζηδάκης, Γεώργιος Ψαρουδάκης και Στυλιανός Καλογρίδης.
Έγινε το καταστατικό, εγκρίθηκε από γενική συνέλευση και τον Απρίλιο του 1930 ο σύλλογος αναγνωρίστηκε ως σωματείο με την υπ’ αριθ. 5271/1930 απόφαση του Πρωτοδικείου Αθηνών.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στην πρώτη αυτή γενική συνέλευση ανακηρύχθηκαν επίτιμα μέλη του Συλλόγου, ο εθνάρχης Ελευθέριος Βενιζέλος, ο καθηγητής του πανεπιστημίου Αθηνών Γεώργιος Χατζηδάκης και ο πορθητής του Μπιζανίου, αντιστράτηγος Σαπουντζάκης.
Το πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο, του συλλόγου που είναι από τους αρχαιότερους πολιτιστικούς φορείς των Αθηνών, είχε αποτελεστεί από τον ιατρό και καθηγητή Πανεπιστημίου Αθηνών Μενέλαο Σακοράφο, ως πρόεδρο και μέλη: τον ανώτερο υπάλληλο της Αγροτικής Τράπεζας Μίνωα Γερακάρη, το στρατηγό Νικόστρατο Καλομενόπουλο, τον τυπογράφο Αλέξανδρο Βιτσικουνάκι, τον μετέπειτα υπουργό Στυλιανό Δημητρακάκη, τον υπάλληλο Στρατιωτικής Δικαιοσύνης Ιωάννη Δρουλίσκο, τον δικηγόρο Μιχαήλ Σκουλά, τον δικηγόρο Εμμανουήλ Τσιριμονάκη, τον δικηγόρο Στυλιανό Κωστογιάννη, τον στρατηγό Παύλο Γύπαρη, τον ανώτερο υπάλληλο υπουργείου Οικονομικών Ευάγγελο Παπαδάκη ή Μουρνιανό, τον καθηγητή της Παντείου και Σύμβουλο του Ελεγκτικού Συνεδρίου Βασίλειο Λαμπρινάκη, τον ιατρό Εμμανουήλ Γεωργουλάκη και τον επίσης ιατρό Γεώργιο Χατζηδάκη.
Ένας κι ένας όπως θα βεβαιώσουν οι γνώστες της τοπικής ιστορίας αλλά και τα χρόνια που ακολούθησαν σημαντικές προσωπικότητες πέρασαν από το Σύλλογο όπως ο Γεώργιος Βογιατζάκης, ο μέγας Κρητικάρχης που έδινε λύση στα θέματα του τόπου με ένα τηλεφώνημα στα αρμόδια υπουργεία, ο καθηγητής Γεώργιος Κουρμούλης, ο λογοτέχνης Κώστας Μαμαλάκης, ο βάρδος του Ρεθύμνου Γιώργης Καλομενόπουλος, ο δικηγόρος Γρηγόρης Μοράκης και τόσοι άλλοι…
 
Προσφορά στην Αντίσταση
Πέρασαν τα πρώτα δέκα χρόνια με σημαντική δράση που διέκοψε ο πόλεμος.
Μέχρι ν’ ανατείλει η λευτεριά όμως ο σύλλογος πήρε θέση σε άλλο μετερίζι αυτό της εθνικής αντίστασης κι έκανε το καθήκον του απέναντι στην πατρίδα.
Μαζί με άλλους Κρήτες της πρωτεύουσας, συσπειρώθηκαν σε ενιαία οργάνωση την ΕΚΟ (Εθνική Κρητική Οργάνωση) με απαράμιλλη προσφορά στον αγώνα. Μέχρι που ξαστέρωσε ο αττικός ουρανός κάθε μέλος της οργάνωσης που κρατήθηκε μυστική, κατόρθωμα για τα δεδομένα της εποχής, με τις τόσες συλλήψεις και τα αβάσταχτα βασανιστήρια.
 
Η μεταπολεμική δράση του συλλόγου
Με την ανάσταση της λευτεριάς, μια ομάδα Ρεθεμνιωτών αποφάσισε την επαναλειτουργία του συλλόγου. Από τους βασικούς καταστατικούς στόχους ήταν η τόνωση των δεσμών αλληλεγγύης, οι εκδρομές που συντελούσαν στη σύσφιξη των φιλικών δεσμών και οι χοροεσπερίδες που άφησαν εποχή.
Όπως ήταν φυσικό σε προτεραιότητα πάντα ήταν η πραγματοποίηση εκδηλώσεων για να τιμηθεί η μνήμη των Αγίων Τεσσάρων Μαρτύρων. Κάθε χρόνο ετελείτο λειτουργία κατά την ημέρα της εορτής τους που είχε μάλιστα καθιερωθεί και ως επέτειος εορτή του Συλλόγου. Στις εκδηλώσεις αυτές μεταπολεμικά συμμετείχε και ο σύλλογος των Μελαμπιανών, καθώς οι Μέλαμπες ως γνωστόν ήταν η γενέτειρα των ηρώων – μαρτύρων.
Από τους πρωταρχικούς στόχους του ιστορικού σωματείου και η ανακούφιση της πόλης των Γραμμάτων που στέναζε κάτω από το πέλμα της πιο σκληρής φτώχιας. Τα μέλη του συλλόγου, προσπαθούσαν να στηρίξουν με κάθε τρόπο τους αναξιοπαθούντες, ενώ δεν παρέλειπαν να ενισχύουν και την ευγενή άμιλλα των μαθητών με βραβεία στους αριστεύσαντες μαθητές του Γυμνασίου. Ήταν μάλιστα και από τους πρώτους φορείς που ανταποκρίθηκαν στον έρανο για το μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη, προσφέροντας στην αρμόδια επιτροπή το ποσόν των 5.000 δραχμών.
Από τα μεγάλα επίσης επιτεύγματα της πρώτης δεκαετίας δράσης του ήταν και η επισημοποίηση του εορτασμού της 8ηςΝοεμβρίου, επέτειος του ολοκαυτώματος της Ιεράς Μονής Αρκαδίου με Διάταγμα της 29ης Ιανουαρίου 1934. Ακόμα και μέχρι σήμερα ο σύλλογος συμμετέχει ενεργά στις μεγάλες διοργανώσεις για να τιμηθεί η επέτειος έχοντας συμβάλει τα μέγιστα στην αναβάθμισή της.
Ήταν πάντα και παραμένει κοντά στην ιστορική μονή και τις ανάγκες της. Ξεχωρίζουν οι αγώνες που έκανε μετά από παράκληση του ηγουμένου για την αποδέσμευση της περιουσίας της Μονής από τον Νόμο 4149/1961. Και το κατάφερε με το Νομ. Διάταγμα 4589/1966.
Σε πολλά ακόμα ζητήματα που αφορούν τη Μονή Αρκαδίου βλέπουμε έντονη την παρουσία του συλλόγου όπως στην ίδρυση τουριστικού περιπτέρου και στην αποπεράτωση του δρόμου της Αμνάτου που ήταν καθοριστικής σημασίας για την άνετη πρόσβαση στο μοναστήρι.
Αργότερα θα πάρει μέρος και στην εκστρατεία για την ανάδειξη και αναστήλωση της Μονής.
 
Κοντά στα εθνικά θέματα
Τα εθνικά θέματα κρατούν πάντα σε εγρήγορση το σύλλογο και με πάθος συμμετέχει σε κάθε κινητοποίηση για τον κυπριακό αγώνα μέχρι τη δικαίωσή του. Αργότερα θα συνεχίσει στο πλαίσιο του ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ τη συμπαράστασή του στους αδελφούς μας Κυπρίους.
Η πληθυσμιακή αιμορραγία που εμφανίζεται στην πόλη αρχές της δεκαετίας του 60 προβληματίζει έντονα το σύλλογο. Και ενισχύει έμπρακτα την άποψη ότι με μια τουριστική υποδομή μπορεί να ελπίζει σε ανάκαμψη η τοπική οικονομία.
Έτσι αρχίζει επαφές με τον ΕΟΤ και τελικά επί Γενικού Γραμματέα Ν. Φωκά πετυχαίνει την ανέγερση του «Ξενία» μόλις βρέθηκε ο κατάλληλος χώρος.
Ενδιαφέρεται και για το Καρναβάλι και ενισχύει με παραστάσεις στον ΕΟΤ την προσπάθεια οργάνωσης από τους τοπικούς φορείς για την χρηματοδότηση του θεσμού που γινόταν με τις τιτάνιες προσπάθειες της Περιηγητικής Λέσχης.
Πρωτοστατεί στην τουριστική αξιοποίηση του φρουρίου της Φορτέτζας αναζητώντας επενδυτές στην Παγκρήτιο Ένωση Αμερικής, χωρίς όμως επιτυχία. Η αποτυχία δεν αποθαρρύνει τα μέλη του συλλόγου που ρίχνουν σε άλλους τομείς το βάρος του ενδιαφέροντος όπως στους συγκεκριμένους που προαναφέραμε.
Στις άμεσες προτεραιότητες είχε και το ιερό ζήτημα του Πανεπιστημίου. Από τις πρώτες κιόλας επιτροπές για τη διεκδίκηση του αιτήματος δεν λείπει ποτέ εκπρόσωπος του συλλόγου.
Η ενεργός δράση του φορέα αναγνωρίζεται και από άλλα κρητικά σωματεία που αρχίζουν να επενδύουν στο σύλλογο Αρκάδι συνεργασία για καλύτερο αποτέλεσμα μεγάλων διοργανώσεων. Και ο Ρεθεμνιώτικος φορέας ανταποκρίνεται με μεγάλη επιτυχία τόσο στο Παγκόσμιο συνέδριο Κρητών που οργανώνει η Παγκρήτιος Ένωση το 1970 αλλά και στην προσπάθεια της Εκκλησίας της Κρήτης να δημιουργήσει σε όλες τις πόλεις του νησιού Πνευματικά Κέντρα για να γίνει ο τόπος μας φάρος γνώσης και πολιτισμού για όλες τις άλλες περιοχές.
 
Κέντρο Νεότητας και Κρητική Εστία
Όταν ο Σύλλογος είχε πάντα την έγνοια για την τύχη των παιδιών του Ρεθύμνου πως θα μπορούσε να αρνηθεί τη βοήθειά του στο αίτημα της Παιδικής Στέγης και της ΧΕΝ για την ίδρυση του Κέντρου Νεότητας που έκανε μια υπέροχη πραγματικότητα ο ζήλος της Βιργινίας Τσουδερού και η φιλοπατρία του Γεωργίου Γιανούλη που δεν αρνήθηκε να παραχωρήσει οικόπεδο για την ανέγερση του Κέντρου.
Παρόντες οι Ρεθύμνιοι της Αθήνας και στην ίδρυση της Κρητικής Εστίας προσφέροντας από τα πενιχρά έσοδα του συλλόγου, αλλά και συμβάλλοντας στη διοργάνωση εκδηλώσεων προκειμένου να συγκεντρωθούν έσοδα για την ολοκλήρωση του σημαντικού αυτού έργου.
Δεν αρνήθηκε τη συνεργασία με τοπικούς φορείς και για την ίδρυση και λειτουργία της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, καθώς και για την δημιουργία χώρου που θα μπορούσαν να εκτεθούν οι πολύτιμοι αρχαιολογικοί θησαυροί του νομού μας.
 
Ανδριάντες και αγάλματα
Πολύπλευρη η δράση του φορέα σε όλους τους τομείς δεν μπορούσε ν’ αγνοήσει την έλλειψη ανδριάντα του Ελευθερίου Βενιζέλου που ήδη κοσμούσε τις άλλες πόλεις. Απευθύνθηκαν δοθείσης ευκαιρίας στον μεγάλο μας γλύπτη Ιωάννη Κανακάκη και το έργο μπήκε μπροστά.
Τα αποκαλυπτήρια έγιναν με μεγάλη λαμπρότητα και στην τελετή που οργανώθηκε για το σκοπό αυτό δεν έλειψε η ευγνώμονη αναφορά στους ευγενείς δωρητές που συνέβαλαν στην οικονομική ενίσχυση του σκοπού όπως ήταν οι Αθανασιάδης, Μποδοσάκης, Γεώργιος Βογιατζάκης, Ειρήνη Πουρνάρα και Βαρδής Βαρδινογιάννης.
Ο Σύλλογος ενίσχυσε επίσης την κοινότητα Αμνάτου για την προτομή της Χαρίκλειας Δασκαλάκη ηρωίδας του Αρκαδίου και ανέθεσε στο γλύπτη Καραχάλιο τη φιλοτέχνηση της ανάγλυφης πλάκας που παριστά τον ηγούμενο Γαβριήλ σε δυναμική στάση και βρίσκεται στον αύλειο χώρο του Μητροπολιτικού μας Ναού.
 
Στήριξη κάθε καλλιτεχνικού φορέα
Η ανάδειξη των ντόπιων καλλιτεχνών δεν παύει να απασχολεί το σύλλογο που συμβάλει στη διοργάνωση εκθέσεων όπως του αξέχαστου φωτογράφου Χάρη Κουγιτάκη, της Αθηνάς Ψύρρη και τόσων άλλων, ενώ ενισχύει φορείς όπως ο Σύνδεσμος υπέρ διαδόσεως Καλών Τεχνών. Οι Ρεθύμνιοι της Αθήνας θα δώσουν την ευκαιρία στη Μικτή Χορωδία Ρεθύμνου υπό τη διεύθυνση του Μπάμπη Πραματευτάκη να πραγματοποιήσει μια εξαιρετική εμφάνιση στο Παλλάς που άφησε εποχή. Δεν στερήθηκαν το ενδιαφέρον του συλλόγου και άλλοι τοπικοί φορείς όπως το Λύκειο Ελληνίδων Ρεθύμνου, η ενοριακή επιτροπή Ζωνιανών και άλλοι.
Κι όλα αυτά στη διάρκεια των πρώτων πενήντα χρόνων από την ίδρυση του συλλόγου.
Μέχρι και σήμερα ο Σύλλογος Ρεθυμνίων «Το Αρκάδι» έχει επιτελέσει και επιτελεί τόσο σημαντικό έργο που δεν υπάρχει χώρος για την αναφορά και σ’ αυτό. Θέλεις χρόνο και τόμους για να αναπτύξεις τη δράση του αρχαιότερου σωματείου της Αθήνας που πρόσφερε τόσες ευεργεσίες στον τόπο του και συνεχίζει…

Αφήστε μια απάντηση