19/10/2007
Σχολικά βιβλία και προβληματισμός από την πλευρά των εκδοτών:
ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΜΥΡΝΙΩΤΑΚΗΣ:” Το βιβλιοπωλείο έχει μετακομίσει
στο περίπτερο.”
Αλλά αναβαθμίζεται η αισθητική των εκδόσεων χάρις στη σύγχρονη
τεχνολογία.
Τα σχολικά βιβλία παραμένουν πάντα μια αφορμή προβληματισμού
και αρκετές φορές αντικείμενο σοβαρών αντιπαραθέσεων.Η
γενική αντιμετώπιση του θέματος πάντως δεν κρίνεται
ικανοποιητική ,δεδομένου ότι η προσφορά γνώσης στο παιδί θα
πρέπει να ακολουθεί μια διαφορετική πολιτική και μια σύγχρονη
φιλοσοφία..
Γιατί ο μαθητής ,που βομβαρδίζεται από τα σαθρά πρότυπα που
καθιερώνει η παντοδύναμη τηλεόραση , μένει αδιάφορος στις
προσπάθειες που γίνονται από τους συγγραφείς σχολικών βιβλίων,
επειδή σπάνια θα βρει κάτι που να κεντρίσει το ενδιαφέρον χωρίς την
παρότρυνση του δασκάλου και το σπουδαιότερο δεν του παρέχονται
κίνητρα για να αξιολογήσει σωστά
τις αξίες που συνθέτουν την ταυτότητα ενός έθνους. Και θα πρέπει
να κάνουμε σαφές ότι δεν επιζητούμε μια γενιά εθνικιστών αλλά
τουλάχιστον να γνωρίζει την ιστορία του τόπου της χωρίς ανοησίες
που καλύπτουν ορισμένοι με τον μανδύα της επιστημοσύνης.
Για τη νέα σχολική χρονιά είχαμε την ευκαιρία ν’ ανταλλάξουμε απόψεις
με τον γνωστό εκδότη κ. Γιάννη Σμυρνιωτάκη κυρίως σε ότι αφορά
τα νέα βιβλία .
1) Κύριε Σμυρνιωτάκη, τι σημαίνει για έναν οίκο, όπως ο δικός σας, με
τη γνωστή επιτυχημένη θητεία στον χώρο, μια νέα σχολική χρονιά;
Για έναν εκδοτικό οίκο, ο οποίος δραστηριοποιείται
στον χώρο των σχολικών βιβλίων, η νέα σχολική χρονιά σημαίνει μια
σφυγμομέτρηση για το πού κινούνται τα βιβλία του, ποια αποδοχή
έχουν από το αναγνωστικό κοινό.
Ξέρετε, υπάρχει τα δύο τελευταία χρόνια μεγάλος
συναγωνισμός στον χώρο του σχολικού βοηθήματος. Καθένας
εκδοτικός οίκος του είδους αυτού προσπαθεί με την έναρξη του
σχολικού έτους, κατά την οποία γίνεται, κυρίως, η προμήθεια των
βιβλίων, να πάρει το μεγαλύτερο μέρος της πίτας. Γι’ αυτό γίνεται
αγώνας ποιος θα μπει στα ράφια των βιβλιοπωλείων και θα καταλάβει
τον μεγαλύτερο χώρο.
2) Η εποχή μας έχει διαφοροποιήσει τις προτιμήσεις των παιδιών, καθώς
τα μηνύματα που δέχονται τα κάνουν μοιραία πιο απαιτητικούς
καταναλωτές. Πώς αντιμετωπίζετε αυτές τις προκλήσεις;
Λειτουργείτε περισσότερο ως εκδότης ή ως εκπαιδευτικός που
υπήρξατε;
Ναι, σήμερα οι περισσότεροι γονείς και, κυρίως, όλοι οι νέοι
είναι απαιτητικοί – και καλά κάνουν – στην επιλογή των βιβλίων
για τα παιδιά τους. Επειδή, όπως είπατε, υπήρξα και εκπαιδευτικός,
νομίζω ότι ξέρω τι ζητά ο γονιός και τι χρειάζεται ο μαθητής. Γι’
αυτό λειτουργώ ως εκδότης και μαζί ως εκπαιδευτικός. Έχοντας ως
αφετηρία τις ιδιότητές μου αυτές, φροντίζω όλα τα σχολικά βιβλία
μας να καλύπτουν κατά τον καλύτερο τρόπο τις σύγχρονες ανάγκες
και απαιτήσεις τόσο των γονέων όσο και των μαθητών. Φροντίζουμε
να συμπληρώνουν κατά τον καλύτερο τρόπο τις αδυναμίες και τις
ελλείψεις των κρατικών σχολικών βιβλίων και η ύλη τους να είναι
εύληπτη, για να αφομοιώνεται εύκολα από τους μαθητές. Παράλληλα,
φροντίζουμε να είναι ευπρόσωπα. Να είναι ωραία στη δομή και στην
παρουσίαση της ύλης, για να είναι ελκυστικά στα παιδιά. Για τούτο
όλα τα σχολικά εγχειρίδιά μας είναι έγχρωμα.
3) Κάποια εποχή στη δεκαετία του ’90 δημιουργούσε συνωστισμό στα
βιβλιοπωλεία το εφηβικό βιβλίο. Γιατί κατά τη γνώμη σας σταμάτησε
το ενδιαφέρον;
Σήμερα έπαψε να υπάρχει ο συνωστισμός της δεκαετίας του ’90
στα βιβλιοπωλεία για το εφηβικό βιβλίο, γιατί το βιβλιοπωλείο
έχει μετακομίσει στο περίπτερο. Δεκάδες βιβλία διατίθενται κάθε
εβδομάδα μέσω των εφημερίδων και των περιοδικών στους νέους σε
πολύ φτηνή τιμή των 2 και 3 ευρώ. Εκτός από τον οικονομικό αυτόν
λόγο, υπάρχει και στενότητα χρήματος, καθώς και έλλειψη ελεύθερου
χρόνου, γιατί οι πολλαπλές ανάγκες της ζωής επιβάλλουν στους
νέους να κάνουν μια και δύο δουλειές, για να μπορούν να καλύψουν
τις υποχρεώσεις τους. Έτσι, τους λείπει ο ελεύθερος χρόνος για
διάβασμα.
Ευτυχώς, διάθεση υπάρχει. Αυτό το βλέπει κανείς στα μέσα
μαζικής μεταφοράς, όπου πολλοί νέοι κάθονται μ’ ένα βιβλίο στο χέρι
και διαβάζουν.
4) Το βιβλίο της Ιστορίας της ΣΤ΄ Δημοτικού είχε προκαλέσει και τη
δική σας αντίδραση. Μας είχατε στείλει με την ευκαιρία και το βιβλίο
σας πρόταση, που προσωπικά θεωρώ κόσμημα για τη μαθητική
βιβλιοθήκη. Πώς είδατε τις αλλαγές και πώς κατά τη γνώμη σας
πρέπει να γράφεται σήμερα η Ιστορία;
Χαίρομαι, που ενώνοντας τη φωνή διαμαρτυρίας μας με
πολλούς εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων, κληρικούς και γονείς,
πετύχαμε να αποσυρθεί το βιβλίο Ιστορίας της ΣΤ΄ τάξης και φέτος
να δοθεί στους μαθητές το προηγούμενο βιβλίο Ιστορίας, το οποίο
είναι πολύ καλύτερο από το επίμαχο βιβλίο, που παραποιούσε,
αποσιωπούσε και έκρυβε την ιστορική αλήθεια.
Οι αλλαγές που έκανε η συγγραφική ομάδα δεν ήταν αρκετές,
για να διορθώσουν τα κακώς κείμενα που περιλάμβανε και γι’ αυτό
καλώς αποσύρθηκε. Εμείς, μάλιστα, θέλοντας να βοηθήσουμε τα
παιδιά της περυσινής ΣΤ΄ τάξης να μάθουν σωστά την ιστορία για την
Ελληνική Επανάσταση του 1821, το έπος του ’40 και τη
Μικρασιατική Καταστροφή, γράψαμε και εκδώσαμε ένα βοήθημα
πάνω στο βιβλίο αυτό, το οποίο έλεγε όλα όσα παρέλειπε ηθελημένα
να πει το σχολικό βιβλίο.
Μας ενδιέφερε τα παιδιά να μάθουν σωστά τη νεότερη
ελληνική ιστορία και γι’ αυτό και το αναρτήσαμε στο διαδίκτυο και
κάθε εκπαιδευτικός ή γονιός είχε το δικαίωμα να το κατεβάσει και να
το τυπώσει, για να το διαβάσει, χωρίς καμιά οικονομική υποχρέωσή
του προς εμάς. Και κάτι ακόμα σημαντικό: Επειδή το εργοστάσιό μας
Γραφικών Τεχνών λειτουργεί εδώ και 17 χρόνια στην Κομοτηνή, σε
μια περιοχή ιδιαίτερα ευαίσθητη από εθνικής απόψεως, διανείμαμε
πέρυσι σ’ όλους τους μαθητές του νομού Ροδόπης εντελώς δωρεάν
μέσω της εφημερίδας “ΧΡΟΝΟΣ” 2.000 αντίτυπα του βιβλίου μας
αυτού.
Ως προς το πώς πρέπει να γράφεται η ιστορία, θα
είχα να πω: με απόλυτο σεβασμό στην ιστορική αλήθεια, με
αντικειμενικότητα και μακριά από σκοπιμότητες και
παρεμβάσεις.