O Γιώργης Κατσανεβάκης από το Καβούσι

Συνήθως οι δάφνες πλέκουν στεφάνια δόξας για ενήλικες Ο ηρωισμός δεν έχει όμως ηλικία Κάποιοι από σας ,που μικρά παιδιά είχατε το βαρύ κι επικίνδυνο ρόλο του συνδέσμου στο αντάρτικο, καταλαβαίνετε και σίγουρα συμφωνείτε
Κάποια άλλα παιδιά εκείνης της δίσεκτης εποχής, που πάλευε η Αντίσταση να λιώσει το ατσάλι της σβάστικας , φόρεσαν το στεφάνι του μαρτυρίου και μάλιστα δείχνοντας απαράμιλλο ηρωισμό
Μια συγκλονιστική ιστορία αφηγήθηκε στον φωτισμένο δάσκαλο Σήφη Δοκιμάκη ο αντάρτης Γιώργης Αναγνωστάκης κι εκείνος το συμπεριέλαβε στο ημερολόγιο του ήρωα που επιμελήθηκε με προσοχή Αυτή την πολύτιμη μαρτυρία παραθέτουμε για να μαθαίνουν και οι νέοι πως λειτουργούσαν συνομήλικοι τους ,στην περίοδο της Κατοχής ,όταν τους θέριζε η πείνα και ο θάνατος καιροφυλακτούσε σε κάθε τους βήμα
ΠΑΘΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΝΤΑΡΤΙΚΟ
Δεν ήταν λίγα τα παιδιά ηλικίας 14-16 χρόνων που ζητούσαν να ενταχθούν στις αντάρτικες ομάδες για να βοηθήσουν με τις δικές τους δυνάμεις στον αγώνα για την απελευθέρωση της πατρίδας.
Μια περίπτωση πολύ χαρακτηριστική ο Γιώργης Κατσανεβάκης από το Καβούσι. Ήταν κι αυτό απόγονος μιας από τις ισχυρότερες οικογένειες της επαρχίας Σφακίων
Εδώ θα δανειστούμε στοιχεία από τον Πάρη Κελαιδή, για να προσθέσουμε με την ευκαιρία, ότι λίγες οικογένειες ,όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, διαθέτουν επίσημα έγγραφα που να βεβαιώνεται η παλαιότητά τους Οι περισσότερες στηρίζονται σε οικογενειακές παραδόσεις
Σε αναφορά πάντως Σφακιανών προς Βενετσιάνο διοικητή Κρήτης το 1594, που είχε στο αρχείο του, υπέγραφε μεταξύ άλλων ο « Καπετάν Κατσανέβας» Αποδεικνύεται με αυτό ότι η συγκεκριμένη Νιμπριώτικη οικογένεια υπήρχε στα Σφακιά, πριν από την παραπάνω χρονολογία.
ΦΥΓΗ ΚΡΥΦΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ
Παρακλάδι λοιπόν της οικογένειας,για να γυρίσουμε στην αφήγηση Αναγνωστάκη , βρέθηκε και στο Καβούσι κι εκεί αργότερα είδε το πρώτο φως της ζωής και ο Γιώργης .
Μάθαινε για τους αντάρτες και μια φλόγα σιγόκαιγε μέσα του Και μια μέρα πήρε τη μεγάλη απόφαση Πήρε κρυφά από τους γονείς του ένα γερμανικό τουφέκι, με αρκετά πυρομαχικά και έβαλε ρότα για τις Αραβάνες, στους πρόποδες του Ψηλορείτη, που ήξερε ότι θα συναντήσει αντάρτικες ομάδες.
Για κακή του τύχη ,άπειρος καθώς ήταν , έπεσε σε γερμανική ενέδρα και πιάστηκε αιχμάλωτος Οι Γερμανοί τον μετέφεραν στις φυλακές του Ρεθύμνου και τον υπέβαλαν σε φρικτά βασανιστήρια για να ομολογήσει το κρυσφήγετο των ανταρτών ,ποιος του έδωσε το όπλο και ποιος άλλος από το χωριό κρύβει στο σπίτι του οπλισμό.
«ΕΣΕΙΣ ΤΙ ΘΑ ΚΑΝΑΤΕ;»
Αν και τόσο μικρός ο Γιώργης Κατσανεβάκης δεν άνοιξε το στόμα του κι ας ήξερε πράγματα που σίγουρα ενδιέφεραν τους βασανιστές του Υπέμεινε όλα τα μαρτύρια με θάρρος αξιοθαύμαστο.
Επαναλάμβανε διαρκώς ότι το όπλο το βρήκε μόνος του κι ότι ήθελε να γίνει αντάρτης, για να λευτερώσει την πατρίδα του Και σαν να μην έφτανε αυτός τους ρωτούσε με τη σειρά του :
– Αν και σας η Πατρίδα σας είχε υποδουλωθεί από κάποιο άλλον λαό, το ίδιο δεν θα κάνατε;
Ακόμα και οι Γερμανοί θαύμασαν το θάρρος ,τη λεβεντιά και την φιλοπατρία του
Αφού το πήραν απόφαση ότι ο μικρός δεν πρόκειται να λυγίσει τον οδήγησαν στον στρατηγό Αντρέ διοικητή του νησιού Κι εκεί όμως ο νεαρός Γιώργης κράτησε την ίδια στάση, κερδίζοντας την εκτίμηση του Αντρέ, που περιορίστηκε να διατάξει τη μεταφορά του παιδιού στις φυλακές Χανίων.
ΠΡΟΣΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΠΑΤΕΡΑ
Αμέσως μετά διέταξε την προσαγωγή του πατέρα Κατσανεβάκη για ανάκριση με την υπόσχεση ότι δεν θα τον συλλάβει ούτε θα τον φυλακίσει
Αυτό που δεν γνώριζε ο στρατηγός είναι ότι ο γέρο Κατσανέβας γνώριζε γερμανικά, γιατί είχε βρεθεί αιχμάλωτος σε γερμανικό στρατόπεδο στη διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου. Και σ’ αυτόν ο Αντρέ άρχισε να ρωτάει τα ίδια:
Προέλευση όπλων , που βρίσκονται οι ανταρτοφωλιές και ποιος στο χωριό αναπτύσσει αντιστασιακή δράση.
-Ναι του είπε με θάρρος ο πατέρας του Γιώργη Υπάρχουν αντάρτες αμέτρητοι Χιλιάδες πολεμούν με τον τρόπο τους καθένας. Αλλά για τα λημέρια τους μη με ρωτάτε . Δεν ξέρω
Και βλέποντας τον γερμανό να τον ακούει άφωνος πρόσθεσε:
-Αλλά και σας στρατηγέ, αν αυτό που συμβαίνει σε μένα τώρα, αυτή τη στιγμή συνέβαινε σε σας ,στην πατρίδα σας, ερωτώ και να μου πείτε, σαν γερμανός στρατιώτης ,θα αποκαλύπτατε εις τον εχθρόν ότι μυστικό γνωρίζατε;
ΣΥΓΚΙΝΗΤΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ
Ο Αντρέ κοίταξε με θαυμασμό τον γέροντα θαυμάζοντας την ευθύτητα ,την ανδρεία και το θάρρος του Κάτι ψιθύρισε σ’ ένα στρατιώτη και λίγο αργότερα ο μικρός Γιώργος έπεφτε στην αγκαλιά του πατέρα του Ήταν πια ελεύθερος . Ο γέρο Κατσανεβάκης πήρε το λεβέντη του με δάκρια στα μάτια και πήραν το δρόμο της επιστροφής για το χωριό.
Μόλις έφτασαν οι χωριανοί τους επιφύλαξαν υποδοχή ηρώων και το γεγονός πανηγυρίστηκε από όλους
ΑΔΟΞΟ ΤΕΛΟΣ
Θλιβερή ωστόσο είναι η κατάληξη της ιστορίας μας . Ο Γιώργης μεγάλωσε ,πήγε και στρατιώτης και μόλις αφυπηρέτησε γύρισε στο χωριό για ν’ ασχοληθεί με την πατρική περιουσία . Ποιος το περίμενε όμως ότι αυτός ο μικρός ήρωας που σώθηκε από την εκτέλεση θα έπεφτε θύμα των στοιχείων της φύσης
Πράγματι ενώ έβοσκε τα πρόβατά του στη θέση Πύργος του χωριού Καβούσι σκοτώθηκε από κεραυνό!
ΕΝΑΣ ΧΑΡΙΣΜΑΤΙΚΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ
Όσο για το Γιώργη Αναγνωστάκη ,που μας διέσωσε το χρονικό αυτό , αφού πήρε μέρος σε διάφορες μάχες υπό τας διαταγάς του Πετρακογιώργη και σε αποστολές στη Μέση Ανατολή ,με την απελευθέρωση και το θερμό αποχαιρετισμό του διοικητή του που τον ξεχώριζε πάντα , επέστρεψε στο χωριό του την Κυριάννα. Εκεί έζησε μέσα στο γενικό σεβασμό και το θαυμασμό των κατοίκων Ήταν ο ήρωάς τους .
Κι όμως ενώ θα μπορούσε να διεκδικήσει, μετά από τόση δράση και προνόμια, όπως άλλοι συνάδελφοί του, κλείστηκε σε μια αξιοπρεπή σιωπή κι όποτε γινόταν αναφορά στα ανδραγαθήματά του εκείνος απαντούσε απλά ότι έπραξε το καθήκον του.
«Κι επειδή ο απλός λαός , σημειώνει ο Σήφης Δοκιμάκης δεν ξεχνά ο Γιωργης Αναγνωστάκης κρίθηκε από όλους σαν χαρισματικός Αυτός δηλαδή που παραμένει σεμνός και ταπεινός και δεν καυχάται».
Ειλικρινά και τώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές απορώ κι εγώ με τη σειρά μου με τη σεμνότητα του ανδρός Μιλήσαμε άπειρες φορές για τις εκθέσεις φωτογραφίας που οργάνωνε , μου είπε τόσα θαυμαστά για την αντίσταση, χωρίς ποτέ να μιλήσει για τον εαυτό του Ναι Υπήρξαν και τέτοιοι άνθρωποι κάποτε στον τόπο αυτό
Εύα Λαδιά