ΑΔΑΜ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Ο ΗΡΩΙΚΟΤΕΡΟΣ ΤΩΝ ΗΡΩΩΝ ΤΗΣ ΑΡΚΑΔΙΚΗΣ ΕΘΕΛΟΘΥΣΙΑΣ ΚΑΙ ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ 8ΗΣ Προς ΤΗΝ 9Η ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1866
Του καθηγητή:
ΚΩΣΤΗ ΗΛ. ΠΑΠΑΔΑΚΗ
Στις 8 του Νοέμβρη εξαπολύονται από τους Τούρκους αλλεπάλληλες επιθέσεις εναντίον της Ι. Μονής του Αρκαδίου που αποκρούονται όλες αποτελεσματικά. Οι απώλειες των Τούρκων είναι πολύ βαρύτερες, γιατί έκαναν τις επιθέσεις τους ακάλυπτοι, ενώ οι υπερασπιστές του μοναστηριού, που αμύνονταν, είχα ελάχιστες απώλειες, γιατί προστατεύονταν από το τείχος. Ακόμα, τα ολόσωμα βλήματα του πυροβολικού, τα οποία είχαν βάρος τρία μέχρι και εφτά κιλά, δεν έφερναν καμία απολύτως φθορά στο τείχος της μονής.
Έτσι, τα αποτελέσματα της πρώτης μέρας είναι για τους Τούρκους αποκαρδιωτικά, που, με μια δύναμη 20.000 αντρών, δεν καταφέρνουν να συντρίψουν την ολιγάριθμη φρουρά του Αρκαδιού, και επιπλέον, έχουν σοβαρές απώλειες σε τραυματίες και νεκρούς. Παρόλ’ αυτά κατορθώνουν να κυριεύσουν τους στάβλους και τον ανεμόμυλο, την πρώτη αμυντική θέση του μοναστηριακού συγκροτήματος. Τα κτίσματα αυτά έγκαιρα είχε συμβουλέψει τους χριστιανούς ο Γενικός Αρχηγός, Πάνος Κορωναίος να τα γκρεμίσουν, για να μην χρησιμοποιηθούν από τους Τούρκους ως προμαχώνες, καθώς ακόμα και να μαζέψουν μέλισσες, για να τις εξαπολύσουν την κατάλληλη στιγμή ενάντια στον εχθρό. Κανένας, όμως, δεν τον άκουσε τότε. Κι έτσι έχοντας, πάντως, τα κτίσματα αυτά και μέχρι να πέσουν στα χέρια των Τούρκων προσέφεραν στους πολιορκούμενους του μοναστηριού κάποια σημαντική ανακούφιση, αφού εφτά μόλις γιγαντομάχοι Κρητικοί, που είχαν κλειστεί μέσα στον ανεμόμυλο προξένησαν στις τάξεις του εχθρού την πιο μεγάλη φθορά, μέχρι το βράδυ που όλοι τους έπεσαν ηρωικά.
Με το πέσιμο της νύχτας οι πολιορκούμενοι μπαίνουν στον ιερό ναό, γονυπετούν μπροστά στις άγιες εικόνες και κάνουν παράκληση προς τον Ύψιστο Θεό, στο τέλος της οποίας ορκίζονται όλοι μαζί ομόφωνα –άνδρες, γυναίκες και καλόγεροι- μεταξύ των οποίων και ο ηγούμενος της μονής, τον παρακάτω όρκο: «ορκιζόμεθα εν ονόματι της πίστεως και της πατρίδος ν’ αποθάνωμεν άπαντες υπέρ της ελευθερίας της φίλης ημών πατρίδος». Στη συνέχεια συγκροτείται πρόχειρο πολεμικό συμβούλιο και αποφασίζεται να σταλούν αμέσως μαντατοφόροι στον Κορωναίο, ο οποίος περιόδευε από μέρες στις επαρχίες Αγίου Βασιλείου και Αμαρίου με σκοπό τη συγκέντρωση ενισχύσεων. Το πρώτο μήνυμα υπογράφουν ο Γαβριήλ, ο φρούραρχος Δημακόπουλος, οι καπεταναίοι και τα μέλη της επιτροπής που είχαν μείνει να πολεμήσουν. Το δεύτερο, πιο λακωνικό, υπογράφεται από τον Ηγούμενο και το Δημακόπουλο. Τα παραθέτουμε κατά λέξη:
Προς τον κύριον Πάνο Κορωναίο Συνταγματάρχην και Γενικόν Αρχηγόν, όπου ευρίσκεται
Γενναιότατε Αρχηγέ Π. Κορωναίε, προφθάσατε μίαν ώραν ταχύτερον, διότι μας έκλεισε και τακτικός και άτακτος στρατός πολύς.
Εν τη Ιερά Μονή Αρκαδίου την 8 Νοεμβρίου 1866.
Εν βία μέγιστη
Ο Καθηγούμενος Γαβριήλ Ι. Δημακόπουλος
Τον επικίνδυνο ρόλο του νυχτερινού ταχυδρόμου σηκώνουν εθελοντικά στους ώμους τους οι οπλαρχηγοί ιερέας Νικόλαος Κοκκινίδης ή παπά-Κρανιώτης (γιατί ήταν από την Κράνα του Μυλοποτάμου) και Ι. Κούβος κι ο Αδάμ Παπαδάκης ή συνηθέστερα, Αδαμάκης (από το Πίκρι Ρεθύμνου). Ντύνονται τούρκικα ενδύματα, τους κατεβάζουν με σχοινιά από το παράθυρο που είναι πάνω από τα μικρή πόρτα του νότου και προσποιούμενοι τους Τούρκους, περνούν από τις τάξεις τους και κατορθώνουν να πραγματοποιήσουν την αποστολή τους.
Ήταν αμέτρητ’ η Τουρκιά
‘πόξω στο μοναστήρι,
όταν κατέβηκ’ ο Αδάμ
από το παραθύρι.
Ήβαλεν το σαρίκιν του
κι επήρε το τουφέκι
και τσι εχθρούς ξεγέλασε
μ’ ένα «σελαμαλέκι».
Οι δύο πρώτοι μαντατοφόροι, παπά-Κρανιώτης και Κούβος, δεν τα καταφέρνουν να επιστρέψουν στο μοναστήρι, λόγω της μεγάλης απόστασης που είχαν να διανύσουν (παπά-Κρανιώτης), αλλά και γιατί έγιναν αντιληπτοί και καταδιώχτηκαν από τους Τούρκους (Κούβος). Αυτό, όμως, δε σημαίνει ότι και ανέβαλαν να θυσιαστούν για χάρη της πατρίδας, γατί μετά από λίγο ο μεν παπά-Κρανιώτης έπεφτε νεκρός σε μάχη στο Μυλοπόταμο, ενώ ο Κούβος, την επόμενη κιόλας ημέρα, συλλαμβανόταν αιχμάλωτος των Τούρκων. Μόνο ο Παπαδάκης, πάντως, τα καταφέρνει να επιστρέψει στο μοναστήρι, τα μεσάνυχτα κιόλας της ίδιας νύχτας, φέρνοντας στον Ηγούμενο την απάντηση του Αρχηγού. Αναμφισβήτητα ο Παπαδάκης είναι ο ηρωικότερος των ηρώων του Αρκαδικού δράματος, γιατί με τη θέλησή του, ενώ είναι ελεύθερος, μακριά από την κόλαση της φωτιάς και έξω από τον ανοιχτό τάφο που τον περιμένει, όμως βαδίζει σταθερά και αποφασιστικά προς αυτόν και, μάλιστα, προχωρώντας μέσα από το εχθρικό στρατόπεδο!!
Και να η απάντηση του Αρχηγού, που έφερε στον ηγούμενο Γαβριήλ ο ήρωας Αδάμ Παπαδάκης: «Θέλομεν πράξει παν το δυνατόν, όπως έλθωμεν εις βοήθειάν σας, αλλά μη όντες εις θέσιν να σας βεβαιώσωμεν περί τούτου, πράξατε, ότι η συνείδησίς σας υπαγορεύει».
Ο Μουσταφά-πασάς, κατά την ίδια εκείνη νύχτα της 8ης προς την 9η Νοεμβρίου, δεν μπορεί να ησυχάσει. Αφού διαπίτωσε πως τα βλήματα του ορειβατικού πυροβολικού ήταν ανίσχυρα να γκρεμίσουν τα τείχη του μοναστηριού, αποφασίζει να μεταφέρει από τη Φορτέτζα Ρεθύμνου ένα εξαιρετικά μεγάλο κανόνι, τη «Μπουμπάρδα κουτσαχείλα». Η επιχείρηση αυτή δεν ήταν καθόλου εύκολη, γιατί το κανόνι αυτό είχε εξαιρετικά μεγάλο βάρος. Μόνο του κάθε βλήμα του ζύγιζε 57 κιλά! Για τη μεταφορά της μπουμπάρδας, καθώς και των βλημάτων της, διατέθηκαν 500 άντρες και πάρα πολλά μουλάρια.
Αυτά τα γεγονότα σημάδεψαν την ιστορική εκείνη νύχτα της 8ης προς 9η Νοεμβρίου 1866, που έμελλε να οδηγήσουν, την επόμενη κιόλας μέρα, την αδούλωτη κρητική ψυχή στο ολοκαύτωμα και την αθανασία της 9ης Νοεμβρίου 1866.