ΜΙΑ ΕΠΕΤΕΙΟΣ

  Αθόρυβα, χωρίς αναγγελίες και προσκλήσεις, χωρίς καμία επισημότητα και χωρίς συμμετοχή των επισήμων ετελέσθη την π. Πέμπτη 22-8-1946, το μνημόσυνο των εκατόν πενήντα σφραγισθέντων εθνομαρτύρων των χωριών Κέδρους Αμαρίου, από τους Κτηνάνθρωπους του Χίτλερ. Οι εκατοντάδες χήρες και τα ορφανά, γονείς και αδέλφια που μαζεύτηκαν εκεί, στους βωμούς της θυσίας των προσφιλών τους, εκεί που κάθε μέρα πηγαίνουν και δροσίζουν τ’ αγιασμένα τους κοκάλα, που μένουν άταφα, ανάμεικτα με τις πέτρες και τα υλικά των γκρεμισμένων σπιτιών, με τα … Συνέχεια

ΤΑ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΗΡΙΑ ΕΙΣ ΚΑΡΔΑΚΙ

  Καθώς είχε προαγγελθεί έλαβον χώραν κατα την παρελθούσα Κυριακή 17 τρέχοντος εις το χωρίον Καρδάκι Αμαρίου τα αποκαλυπτήρια της Αναθηματικής στήλης των 19 εκεί εκτελεσθεντων υπο των Γερμανών. Κατά την τελετήν εις ην εχοροστάτησε το θεοφιλέστατος Λάμπης και Σφακίων, Παρέστη και ο Νομάρχης Ρεθύμνης κ. Ξυλουλης, ο Διοικητής της χωροφυλακής Ρεθύμνης κ. Φρεσκάκης και εκπρόσωπος του Δήμου Ρεθύμνης ως και πλήθος κόσμου. Στέφανοι κατετέθηκαν εκ μέρους τη Κυβερνήσεως υπό του κ. Νομάρχου, εκ μέρους του Δήμου υπο του κ. … Συνέχεια

Η ΜΕΓΑΛΗ ΩΡΑ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥΣ

  Του+Σπύρου Απ. Μαρνιέρου Συμπληρώνονται ακριβώς τέσσερις δεκαετηρίδες, τον Αύγουστο τούτου του χρόνου, από τη ολοκαύτωση του Κέντρους. Του τραγικότερου και συγκλονιστικότερου επεισοδίου της Γερμανικής κατοχής στα Ρεθεμνιώτικα, εννιά περίπου εβδομάδες, προηγουμένως από τη σύμπτυξη των εχθρικών στρατευμάτων στη δυτική Κρήτη 1 ! Με σατανική μεθοδικότητα εξαιτίας της απαγωγής Του Γερμανού στρατηγού Κράϊπε (Απρίλη 1944) εκδικούμενοι συγχρόνως οι ναζήδες και το ακατάβλητο αντιστασιακό σθένος του Κεδριανού πληθυσμού, ανενόχλητοι, ωσάν να επρόκειτο περί αοράτων δαιμόνων λόγω και της πλήρους στην περιοχή … Συνέχεια

Ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

  Το Κέντρος σιγογύρισε και λεειτσιΣαμίτου: -ντα γίνεται μωρέ βουνί’ κεια κάτω στα παιδιά μου και αγροικώ οχλοβοή κι αθίζομαι τραγούδι; Μη και γιουρούσι κάμανε μη και χαροκοπούνε; -Μουδέ γιουρούσι κάμανε μουδέ χαροκοπούνε. Ο Οττο παίρνειτσι καλούς διαλέειτσι διακόσους, να τσι χαλάσει αποσπερίς τσιείκοσιδυο τ’ Αυγούστου. – Στεσετ’ αδέλφια το χορό να σύρετε τσι δίπλες να σύρετε τσι δίπλες να φέρετε γυροβολιά να πείτε ‘να τραγούδι μα να μη ν-είναι θλιβερό  μη ν-είναι μοιρολόϊ μονο τραγούδι τσι χαράς, το χάρο … Συνέχεια

ΠΑΣΧΑ ΣΤΑ ΧΑΛΑΣΜΕΝΑ ΧΩΡΙΑ Τ΄ΑΜΑΡΙΟΥ

  «Το σήμαντρο της δε χτυπά,  δεν έχει ψάλτη ούτε παπά…» Ηχολογάει χαρμόσυνα η λαμπριάτικη καμπάνα στην ελεύθερη τώρα Αμαριώτικη περιοχή κι ο αντίλαλος της φτάνει μακρινός στα κατεστραμμένα χωριά του Κέδρους. Κείνος φέρνει σ’αυτά  την ηχητική αυτή  γλυκύτητα που ο Χριστιανισμός έχει καθιερώσει για τους πιστούς σαν Πασχαλινή εκδήλωση χαράς για την Ανάσταση του Ναζωραίου. Οι δικές τους καμπάνες αργούν ακόμα, σωπαίνουν. Οι χαροκαμένες χήρες, τα πτωχά ορφανά, τα θλιμμένα απομεινάρια της άγριας καταστροφής και συμφοράς, οσο κι αν … Συνέχεια

ΤΟ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ ΑΜΑΡΙΟΥ

  Καυτερή σαν τούτες ήταν η νύχτα κείνη της 21-22 Αυγούστου του 1944. Καυτερή και φλογισμένη, ήσυχη όμως και γαληνεμένη αν στην σκλάβα κείνης της εποχής χώρα μας, μπορούσε η γαλήνη να’ βρει θέση. Στα όμορφα χωριά Άνω Μέρος, Γερακάρη, Βρύσες, Δρυγιές, Καρδάκι, Γουργούθους, Σμιλέ και Κρύα Βρύση, κανένας δεν μπορεί να μαντέψει τη θύελλα και την οργή, το σίφουνα και την κατάρα που έρχονταν να το ξεθεμελιώσουν. Στου Γουργούθους επί του Εθνικού κινήματος τόσο ήσυχοι είναι, που ένας τους … Συνέχεια

ΑΡΚΑΔΙ – ΑΜΑΡΙ 8-11-1866, 22-8-1944

  Κίνησα ο μαύρος να πάω οθεν τ’ Αμάρι κι όμως στο δρόμο εικάστηκαν να’ μουνα λέει στ’ Αρκάδι. Έτσι το ζώναν οι φωτιές και το’ πνιγε το αίμα από σπαμένες κεφαλές, κι από κορμιά καϋμένα.. Και είπα .. «Δεν εκάηκε το έρμο τούτο χώμα; Ταχατε αν καεί μια φορά , θα καίγεται ακόμα;» και μέσ’ στο μαύρο όνειρο ακώ τη Γη να τρέμει και τα σπασμένα κόκαλα να τρίζουν να θεριεύουν Και μια φωνή, βροντής βοή να λεει, «Δεν … Συνέχεια

Η ΑΙΜΑΤΟΒΡΕΧΗ ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΘΥΣΙΑΣ

ΘΛΙΒΕΡΗ ΕΠΕΤΕΙΟΣ 22 ΑΓΥΟΥΣΤΟΥ 1944 Του Δικηγόρου +. Μιχάλη Μ. Παπαδάκη   Εκατόν εξήντα τέσσερις ζωές μαρτύρων της Ιδέας, χάθηκαν σε τούτη τη μέρα, πριν τριάντα επτά, ακριβώς χρόνια, στα ξακουστά οκτώ χωριά του Κέντρους. «Βρύσες, Δρυγιές, Γουργούθοι, Γερακάρη, Καρδάκι, Ανω Μέρος, Σμιλέ, Βρύση». Τα εφτά, στη βορεινή ρίζα του θρυλικού βουνού. Εκεί που οργιάζει το πράσινο και τα νερά και δημιουργούν θελκτικό, υποβλητικό, δροσερό τοπίο. Και το όγδοο, στην απότομη, την τραχιά, την άγρια ρίζα της νοτινής πλευράς. Το … Συνέχεια

ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΤΟΥ ΚΕΔΡΟΥΣ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΓΙΑ ΤΗ ΛΕΥΤΕΡΙΑ

37 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ 8 ΧΩΡΙΩΝ Του  (+) Α. Κουμάντου     Ξημέρωμα της 22 Αυγούστου 1944. Μηδέν για τα χωριά του Κέδρους, Γερακάρι, Ανω Μέρος, Βρύσες, Σμιλέ, Καρδάκι, Γουργούθοι, Δρυγιές, Κρύα Βρύση- και τα 8 χωριά γνωρίσαν τη ναζιστική θηριωδία στο αποκορύφωμα της . Τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής σκότωσαν, γκρέμισαν, ρήμαξαν ολόκληρη την περιοχή σε μια ύστατη προσπάθεια να κάμψουν το αντιστασιακό φρόνημα του Κρητικού λαού, να εκδικηθούν για τα χτυπήματα που είχαν δεχτεί. Οχτώ χωριά βουτήχτηκαν … Συνέχεια

ΤΑ ΕΡΓΑ ΤΩΝ ΝΑΖΗΔΩΝ ΣΤΑ ΑΜΑΡΙΩΤΙΚΑ ΧΩΡΙΑ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥΣ

(Εκθεσις αυτοψίας) του κ. Μανώλη Κουτάκη, δασκάλου, Μέλους Επαρχιακής Επιτροπής Αμαρίου ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ( Σπύρου Μαρνιέρου) Προηγουμένως έχουμε παρουσιάσει χειρόγραφη “Εκθεση Αυτοψίας” του Μανώλη Κουτάκη, για την καταστροφή των Αμαριώτικων Χωριών του Κέντρους τον Αύγουστο του ’44. ( ΣΣ Αυτή περιέχεται  σε άλλη θέση της παρούσης ενότητας )  Τούτη που παρουσιάζουμε είναι δακτυλογραφημένη και παρότι συμπίπτουν (περίπου) οι ημερομηνίες που συντάκτηκαν (χειρόγραφη και δακτυλογραφημένη) δεν είναι ταυτόσημες από πλευράς περιεχομένου. Καίτοι δεν είναι ταυτόσημες, σε κανένα σημείο δεν συγκρούονται, εκτός … Συνέχεια