Η πένα του Γιώργη Μαυροτσουπάκη, από τους φιλολόγους που με την πνευματική δράση τους σε κάνουν να υποκλίνεσαι στο μεγαλείο του Δασκάλου, με κρατά από καιρό στον χώρο τον αναρίθμητων ηρώων που κατάγονται από την Κρύα Βρύση.

Μελετάω τις εργασίες του και καμαρώνω τη λεβεντιά ανθρώπων που έδωσαν νιάτα και αίμα στην πατρίδα αλλά κανένας δεν τους θυμάται πια. Κι αν έλειπε ο κ. Μαυροτσουπάκης που με τόση ευσυνειδησία τους συγκέντρωσε στο ημερολόγιο «Κρύα Βρύση- Οι παλιοί α(ν)θρώποι ούτε που θα ξέραμε γι’ αυτούς όσοι δεν έχουν σχέση με τη ηρωικό χωριό.

Από το απάνθισμα αυτό του μεγαλείου θα γνωρίσουμε σήμερα έναν ακόμα ήρωα τον Μιχαήλ Βαβουράκη ή καπετάν Μιχάλη.

Ήταν γιος του Κωνσταντή Βαβουράκη (Βαβουροκωνσταντή (1820-1868) από τους σημαντικότερους αγωνιστές των μεγάλων επαναστάσεων.

Είχε τραυματιστεί στη μάχη των Καμαρών το 1866.

Κι άλλα αδέλφια του Μιχάλη διακρίθηκαν και θα τα γνωρίσουμε σε επόμενα αφιερώματα.

Ο Μιχαήλ Βαβουράκης γεννήθηκε το 1849. Απο μικρός διακρινόταν για τη λεβεντιά του και όταν ανδρώθηκε προκαλούσε τον ανυπόκριτο θαυμασμό η τεράστια μυϊκή του δύναμη. Ήταν ένας «Ηρακλής» της εποχής του. Άνδρας τολμηρός και αποφασιστικός. Η φυσική του αρετή τον έκανε πιο θαρραλέο. Σε επαναστατικές περιόδους ξεχώρισε για τη γενναιότητά του. Σε περίοδο ειρήνης είχε καθήκοντα τσαούση. Ήταν από τις επίλεκτες διακρίσεις των Τούρκων σε ανθρώπους που είχαν τη δύναμη να επιβάλλονται στους άλλους. Εκπροσωπούσε δηλαδή ο καπεταν Μιχάλης την έννομη τάξη με τον βαθμό του Ενωμοτάρχη.

Όπως συμβαίνει σε κάθε περίπτωση ανδρός ρωμαλέου πολλά έχουν αποδοθεί στον Βαβουράκη και ίσως κάποια ακουμπούν στις παρυφές του θρύλου.

Ας απολαύσουμε από μαρτυρίες μερικές από τις διηγήσεις αυτές.

Ένας από τους φοβερότερους Τούρκους χριστιανομάχους είχε διοριστεί κάποτε έπαρχος στο Σπήλι.

Τις εποχές εκείνες αν ο έπαρχος γινόταν στόχος επιθέσεων ή προκαλούσε τη μήνη εκθέτοντας την αυτοκρατορία με την επιπόλαιη συμπεριφορά του μπορούσε να αντικατασταθεί με συνοπτικές διαδικασίες.

Για καλό και για κακό λοιπόν φρόντιζε κάθε έπαρχος και ιδιαίτερα ο Τούρκος της ιστορίας μας να έχει ισχυρή φρουρά που ήταν διαρκώς σε ετοιμότητα. Όσα μέτρα κι αν πήρε όμως λογάριαζε χωρίς τον Βαβουράκη που είχε καημό να τον ρεζιλέψει. Με ποιο τρόπο όμως;

Δεν άργησε να σκεφτεί κάτι και αμέσως να καλέσει μερικούς ψυχωμένους φίλους του που είχαν το ίδιο πάθος με αυτόν για να ταπεινώσουν τον εχθρό. Αυτοί τον άκουσαν με ενθουσιασμό και δέχτηκαν αμέσως να συμμετέχουν στο σχέδιό του.

Μια βραδιά με καταρρακτώδη βροχή φρόντισε να δανειστεί ρούχα και στιβάνια και κάλεσε τους φίλους του, γιατί έφτασε η μεγάλη στιγμή που από καιρό σχεδίαζαν.

Ο δανεισμός ήταν απαραίτητος για το σχέδιο, γιατί εκείνη την εποχή δεν διέθεταν οι άνθρωποι τη γκαρνταρόμπα των σημερινών δυνατοτήτων.

Πήγαν στο Σπήλι μπαλωτάρησαν καλά καλά το Επαρχείο και μέχρι να καταλάβουν οι φρουροί τι συμβαίνει και να επέμβουν, ο καπεταν Μιχαλης με τους άνδρες του είχαν καταφέρει να διανύσουν την απόσταση των 15 χιλιομέτρων και να επιστρέψουν στην Κρύα Βρύση.

Βοήθησαν οι στενοκοπιές και τα δύσβατα μονοπάτια που ήξεραν καλά οι Κρυοβρυσανοί στο να κλείσουν πίσω τους την πόρτα του σπιτιού τους με ανακούφιση. Γιατί κανένας δεν τους είχε ακολουθήσει.

Η προσβολή στον Έπαρχο δεν θα μπορούσε να περάσει απαρατήρητη και κυρίως ατιμώρητη. Και δεν άργησαν να αντιληφθούν ποιος έκανε την αποκοτιά αυτή. Σάμπως είχαν πολλοί το θάρρος και την τόλμη του καπετάν Μιχάλη Βαβουράκη;

Δεν έχασαν καιρό. Καβάλα στ’ άλογα έσπευσαν στην Κρύα Βρύση και χτύπησαν την πόρτα του ήρωα με την ηράκλεια δύναμη.

Ατάραχος τους υποδέχτηκε αυτός και μάλλον ενοχλημένος για την αναστάτωση. Εκείνοι χωρίς να χασομερήσουν του είπαν το λόγο που τον υποψιάζονταν και του ζήτησαν να τους ακολουθήσει.

Εκείνος τους κοίταξε με επιτιμητικό ύφος κουνώντας το κεφάλι του με σημασία. Μα ήταν τρελοί; Μπορούσε μια τέτοια νύχτα να κάνει αυτό που τον κατηγορούσαν και να τους υποδέχεται με ρούχα ολόστεγνα που έδειχναν πως δεν είχε βγει ούτε στο κατώφλι του σπιτιού του;

Οι Τούρκοι δεν είχαν καν στοιχεία για να ενοχοποιήσουν επίσημα τον Βαβουρακη. Και γύρισαν πίσω άπρακτοι. Όπως ήταν φυσικό ο έπαρχος όχι μόνο πήρε εκδίκηση για την προσβολή που του έγινε αλλά αντικαταστάθηκε αμέσως.

Μια άλλη φορά πληροφορήθηκε ότι ένας από τους πιο προκλητικούς κακοποιούς της εποχής κι επικίνδυνος για την τάξη, επίσης μυώδης και ρωμαλέος μαζί με άλλον περιβόητο κακοποιό κοιμόταν απέναντι στην Κρύα Βρύση στη θέση Αρδακτυλινές.

Ο Βαβουράκης δεν μπορούσε να χωνέψει αυτή την πρόκληση. Ανησυχούσε μήπως οι δυο κακοποιοί έβαζαν σε περιπέτεια τους χωριανούς του. Κάλεσε αμέσως μερικούς από τους πιο ψυχωμένους φίλους του, έναν Φωτάκη που ήταν άσσος στο σημάδι, έναν Μαυρομιχελάκη με γάλο παλικάρι κι αυτός κι έναν Κανακάκη επίσης σπουδαίο και δυνατό και τους καθοδήγησε πώς να συλλάβουν τους κακοποιούς.

Λέγεται πως από το κεφάλι του ενός κακοποιού, αυτού με την ηράκλεια δύναμη έγινε τρύπα το χώμα στην προσπάθειά του να αποφύγει τη σύλληψη. Κι όμως οι Κρυοβρυσανοί με το Βαβουράκη τα κατάφεραν και τους οδήγησαν δέσμιους στον Καντή στο Σπήλι.

Για μέρες κουβέντιαζαν κι αυτό το κατόρθωμα ακόμα και στα γύρω χωριά.

Πέρασαν χρόνια και μια μέρα επισκέφθηκε την Κρύα Βρύση ο έπαρχος από το Σπήλι με συνοδό τον κακοποιό με την εξαιρετική δύναμη.

Τον είδε και ο Βαβουράκης κι έγινε θηρίο. Όρμησε πάνω του κι αφού τον έδειρε καλά καλά απαίτησε από τον έπαρχο να τον απομακρύνει διαφορετικά θα γινόταν ένοπλη σύγκρουση. Ο έπαρχος αναγκάστηκε να υπακούσει. Έδιωξε τον κακοποιό που πήγε και περίμενε στη θέση Βίγλα, μέχρι το απόγευμα που τέλειωσε ο έπαρχος τις υποχρεώσεις του και πήρε τον δρόμο της επιστροφής για το Σπηλι.

Κάποιος κοντοχωριανός τους ζημίωνε με το κοπάδι του τις περιουσίες των Κρυοβρυσανών. Αν και του έκαναν παρατηρήσεις εκείνος έδειχνε να έχει αποθρασυνθεί και γινόταν χειρότερος. Ούτε και τις συστάσεις του Βαβουρομιχάλη έλαβε υπόψη, ο οποίος βέβαια είχε ανοίξει λογαριασμό με τον προκλητικό κοντοχωριανό του.

Μια μέρα έτυχε να συναντηθούν. Κι ο κοντοχωριανός θέλησε με το γκρά να χτυπήσει τον Βαβουρομιχαλη για να προλάβει τα χειρότερα. Εκείνος έσκυψε και απέφυγε τη σφαίρα. Δεν άργησε όμως να σφίξει στα χέρια του τον επίδοξο δολοφόνο του να τον ακινητοποιήσει και να τον οδηγήσει δέσμιο στο δικαστήριο.

Κι όμως αυτό το «θηρίο» πέθανε πολύ νέος, μόλις σε ηλικία 37 ετών από πνευμονία.

Είχε παντρευτεί τη Μαρία Φωτάκη και είχε αποκτήσει ένα γιο το Γιώργη ή Ορφανό, λόγω της πρόωρης ορφάνιας του. Θα μας απασχολήσει και αυτός στο μέλλον.

Να ευχαριστήσω για μια ακόμα φορά τον κ. Γιώργη Μαυροτσουπάκη, που γίνεται αφορμή να γνωρίζουμε τόσο σπουδαίους ανθρώπους όπως ο Μιχάλης Βαβουράκης. Ο ήρωας με την ηράκλεια δύναμη και την απροσκύνητη ψυχή.

Κρύα Βρύση: Οι παλιοί Α(ν)θρώποι. Επιμέλεια Γιώργου Μαυροτσουπάκη

Μαρτυρίες: Νίκος Βαβουράκης (Τερζίνης)

Ζαχαρίας Ασουμανάκης

Γεώργιος Σ. Βαβουράκης