του Γιώργου Λινοξυλάκη
Το Ρεθεμνιώτικο Καρναβάλι αποτελεί κάθε χρόνο το μεγάλο γεγονός που έχει καθιερωθεί στη συνείδηση των Ρεθεμνιωτών και για το οποίο εργάζονται και κοπιάζουν πολλοί άνθρωποι, δίνοντας τον καλύτερο εαυτό τους για το μέγιστο αποτέλεσμα. Ο κάθε θεσμός όμως έρχεται κάποια στιγμή που διανύει την παρακμή του – ή στην προκειμένη περίπτωση του Ρεθεμνιώτικου Καρναβαλιού – των πέτρινων χρόνων του που παρουσιάζονται σε αδρές γραμμές στο παρόν άρθρο. Τα χρόνια που δεν πραγματοποιούνταν καρναβάλι στο Ρέθυμνο για μια ολόκληρη οκταετία, από το 1984 μέχρι το 1992, με μόνη εξαίρεση το 1985 που το καρναβάλι διεξήχθη κανονικά. Οι πληροφορίες είναι αποκλειστικά και μόνο από το τον τοπικό τύπο εκείνης της εποχής.
ΤΟ ΡΕΘΕΜΝΙΩΤΙΚΟ ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ 1983
Το καρναβάλι του 1983 ήταν σύμφωνα με τον τύπο το πιο επιτυχημένο της τελευταίας 20ετίας με 17 άρματα, αν και ο κόσμος <<παρακολουθούσε παθητικά>> με την φιλαρμονική Ηρακλείου να ντύνει μουσικά την παρέλαση. Σύμφωνα με την εφημερίδα Κρητική Επιθεώρηση <<Κρίνοντας από το αποτέλεσμα της όλης προσπάθειας, έχουμε να παρατηρήσουμε ότι ο στόχος της Οργανωτικής Επιτροπής να κάνει την πόλη μας πόλο έλξης αυτό το γιορταστικό τριήμερο πέτυχε απόλυτα >>. Το καρναβάλι παρακολούθησε μεταξύ άλλων και ο τότε υφυπουργός Εργασίας Γιώργος Μωραΐτης του ΠΑΣΟΚ, στα πλαίσια ιδιωτικής επίσκεψής του. Τίποτα όμως δεν προμήνυε αυτό που θα επακολουθούσε τα επόμενα χρόνια.
Η ΜΑΤΑΙΩΣΗ ΤΟΥ 1984 ΛΟΓΩ… ΠΛΗΜΜΥΡΑΣ
Την επόμενη χρονιά και ενώ όλα φαινόταν να κυλούσαν ομαλά στη διεξαγωγή του καρναβαλιού, συνέβη κάτι αναπάντεχο. Στις 6 Φεβρουαρίου 1984 το Ρέθυμνο επλήγη από τη μεγαλύτερη πλημμύρα που γνώρισε μέχρι τότε. Οι ζημιές ξεπέρασαν συνολικά τα 200.000.000 δραχμές. Στις 18 Φεβρουαρίου το Δημοτικό Συμβούλιο αποφάσισε τη ματαίωση του καρναβαλιού, λίγες μέρες μετά σε άρθρο με τίτλο <<Γιατί να ματαιωθεί;>> εκφράστηκε η απορία της μη διεξαγωγής του καρναβαλιού και συν τοις άλλοις ότι δεν υπήρχε σοβαρός λόγος, στο να μην διεξαχθεί κανονικά η παρέλαση αφού οι ζημιές στο Ρέθυμνο ήταν μόνο υλικές και δεν θρηνήθηκαν ανθρώπινα θύματα. Ο κόσμος έμεινε με το παράπονο εκείνη τη χρονιά.
ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ 1985
Το 1985 ευτύχησε το Ρέθυμνο να δει ξανά καρναβάλι το οποίο έγινε στις 24 Φεβρουαρίου με άσχημο χειμωνιάτικο καιρό, κάτι που δεν πτόησε κανέναν στο να διασκεδάσει με την ψυχή του και στο πανηγύρι που συνεχίστηκε με την ορχήστρα της φιλαρμονικής και όπως συνηθιζόταν τότε δίνονταν και χρηματικά βραβεία στα καλύτερα άρματα του καρναβαλιού. Και ύστερα ήρθαν τα 7 πέτρινα χρόνια… <<καρναβαλικής ξηρασίας>>.
ΤΙ ΣΥΝΕΒΗ ΑΠΟ ΤΟ 1986 ΜΕΧΡΙ ΤΟ 1992
Σε συνέντευξη του στην εφημερίδα Ρέθεμνος το 2013 ο Μιχάλης Καράς (Καραδάκης) περιγράφει τι συνέβη μετά το καρναβάλι του 1985, αναδημοσιεύουμε τι είπε τότε:
<<Το ’85, μετά που τέλειωσε το καρναβάλι, ο δήμαρχος ο Σκουλούδης μας κάλεσε στο δημαρχείο για να μας πει ότι πήγε πολύ καλά και να σκεφτούμε και να οργανώσουμε το επόμενο καρναβάλι. Κι εκεί εγώ του ζήτησα αν είναι δυνατόν να μην υπάρχουν τρύπες στο δρόμο, γιατί είχαμε όλοι πρόβλημα με τα άρματα και τις παλιές καρότσες. Τσαντίστηκε και με έβρισε κυριολεκτικά. Και τότε σηκώθηκε ο συγχωρεμένος ο Κώστας ο Κανάς και λέει: «Σε έναν άνθρωπο που έχει προσφέρει τόσα για την πόλη, εγώ δε δέχομαι να υβρίζεται από το δήμαρχο τόσο χυδαία κι εμείς σαν σύλλογος, σαν Περιηγητική Λέσχη, που τόσα έχουμε κάνει για την πόλη, δε θα ξανακάνουμε καρναβάλι». Προς τιμήν του. Για τη μνήμη του το λέω γιατί ήταν πραγματικά ένας άνθρωπος που είχε προσφέρει πάρα πολλά μαζί με την περιηγητική. Δεν ξανάγινε καρναβάλι μέχρι το ’92>>.
Από τότε η μόνη – ας μας επιτραπεί ο όρος – <<ελάχιστη αποζημίωση>> για τους Ρεθεμνιώτες ήταν ο μεγάλος αποκριάτικος χορός της Περιηγητικής Λέσχης την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς. Το 1993 το καρναβάλι επέστρεψε και μέχρι σήμερα είναι το μεγάλο πολιτιστικό γεγονός του Ρεθύμνου.
Γιώργος Λινοξυλάκης
Πηγές: Κρητική Επιθεώρηση 1983 – 1993