Το επιτυχημένο καρναβάλι του 1961

ΣΥΝΕΧΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΝΟΣΤΑΛΓΙΚΟ ΜΑΣ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ

Το επιτυχημένο καρναβάλι του 1961
• Έφτασε μέχρι τον Πλατανιά, πρωτοφανής η κοσμοσυρροή από Χανιά και Ηράκλειο
 
Από τα πιο επιτυχημένα καρναβάλια ήταν και αυτό του 1961 παρά το γεγονός ότι ο καιρός δεν ήταν καθόλου φιλικός.
Το άνοιγμα του Τριωδίου συνοδεύτηκε με την εμφάνιση μέρους αρμάτων που προκάλεσαν θύελλα ενθουσιασμού. Ο κόσμος αδιαφορώντας για την κακοκαιρία που απειλούσε τα πάντα βγήκε να χαρεί το θέαμα.
Το Σάββατο της Τυρινής δήλωσε πάλι την παρουσία του στην πόλη που αδημονούσε για γλέντι και ξεγνοιασιά, ένα ακόμα τμήμα της παρέλασης που έγινε την επομένη, τελευταία μέρα της Απόκριας, με το Ρέθυμνο να έχει ξεχυθεί στους δρόμους για να καμαρώσει το μόχθο τόσων ημερών από ανιδιοτελείς εργάτες του πολιτισμού.
Αυτή τη χρονιά και η τοπική κοινωνία είχε αφήσει στην άκρη κάθε ενδοιασμό και απολάμβανε το γεγονός με περισσότερη θέρμη. Δεν είχε καμιά σχέση με το «σφιγμένο» κοινό άλλων εποχών. Το Καρναβάλι είχε αρχίσει να κερδίζει οπαδούς, πρόθυμους να κλέψουν μια του χάρου σε ξέφρενο γλέντι. Ο πάγος είχε σπάσει.
Δεν αποκλείεται να συνετέλεσαν σ’ αυτό οι εθελοντές που ασχολούντο με τις κατασκευές. Με τον τρόπο τους είχαν πείσει για την αναγκαιότητα αυτών των εκδηλώσεων που έβγαζαν το Ρέθυμνο από την απομόνωση. Έτσι το Καρναβάλι έγινε υπόθεση όλων των Ρεθεμνιωτών και όχι μόνο.
Και στη δεύτερη διοργάνωση χιλιάδες επισκέπτες από Χανιά και Ηράκλειο ήρθαν να γιορτάσουν με τους Ρεθεμνιώτες. Ήταν μάλιστα τόσος ο κόσμος που ήρθε από όλη την Κρήτη, ώστε δεν υπήρχε μετά από λίγο ούτε κρεβάτι στα ξενοδοχεία, όσα βέβαια υπήρχαν εκείνη την εποχή. Και παρά το γεγονός ότι πολλοί αναγκάστηκαν να επιστρέψουν τη νύχτα στην πόλη τους χαλάλισαν τον κόπο για να μη χάσουν το μεγάλο αυτό πολιτιστικό δρώμενο.
Η ορχήστρα του Μπάμπη Πραματευτάκη έδινε ψυχή σε όλες τις εκδηλώσεις του Καρνάβαλου
 
Αφετηρία η Σοχώρα
Ας γυρίσουμε πάλι το χρόνο σε εκείνες τις απόκριες και ας φανταστούμε το πέρασμα της πομπής των αρμάτων με τη βοήθεια των ρεπορτάζ του τοπικού τύπου.
Κυριακή λοιπόν στις 3.30 το μεσημέρι ξεκίνησε η παρέλαση από τη Σοχώρα, που είχε εννοείται πλημμυρίσει από κόσμο.
Το άρμα των ζαχαροπλαστών προηγείτο σκορπίζοντας στον κόσμο σοκολάτες και μπισκότα προς μεγάλη χαρά μικρών και μεγάλων.
Ακολουθούσε ο Βασιλιάς Καρνάβαλος κι αμέσως μετά η πανέμορφη βασίλισσα που αυτή τη φορά επέβαινε σε άρμα ομοίωμα τριαντάφυλλου. Την πλαισίωναν μασκαράδες με εντυπωσιακότερους αυτούς με τις κεφαλές που θεωρούμε ότι ήταν και σήμα κατατεθέν εκείνων των πρώτων καρναβαλικών εκδηλώσεων.
 
Μια ανάμνηση από τον «Πύραυλο»
Για μια ακόμα φορά πέρασε το άρμα του πυραύλου που είχαν κατασκευάσει οι μαθητές των Τεχνικών Σχολών Βαβουράκη. Είχε τόσο εντυπωσιάσει την πρώτη φορά που οι διοργανωτές αποφάσισαν να το παρουσιάσουν και στο δεύτερο καρναβάλι.
Στην κατασκευή του είχε συμβάλει ο κ. Μανόλης Ροδινός με την πολύπλευρη πολιτιστική δράση. Μας αφηγήθηκε λοιπόν για την εμπειρία του αυτή.
«Ήμουν τότε μαθητής της Σχολής και όταν μάθαμε για το Καρναβάλι σκέφτηκα να προτείνω αυτή την κατασκευή επηρεασμένος σαφώς από τα πρώτα εκείνα ταξίδια στο Φεγγάρι. Ο διευθυντής μας ο Βαβουράκης με άκουσε σκεπτικός αλλά του άρεσε η ιδέα. Το είδε μάλλον και σαν ένα είδος εξάσκησης όλων των μαθητών. Ασχολήθηκα ιδιαίτερα με το σκελετό, που ντύσαμε με λαμαρίνες. Σαν σχολή είχαμε κάποιες πρώτες ύλες αλλά χρειάστηκε να εφεύρουμε πατέντες για να το ολοκληρώσουμε. Όταν πια είχαμε μπροστά μας τον πύραυλο, σκεφτήκαμε, για καλύτερο αποτέλεσμα να του προσθέσουμε και μια μηχανή που να δημιουργεί θόρυβο. Είχαμε παθιαστεί με την προσπάθεια αυτή. Ιδιαίτερα οι πιο «σκανταλιάρηδες» από μας που ήθελαν να κάνουν και την πλάκα τους. Κοπέλια βλέπεις…
Όλοι είχαμε ενθουσιαστεί. Στην πρώτη παρέλαση είχαμε κι ένα απρόοπτο που παραλίγο να αμαυρώσει τη γιορτή. Εγώ ήμουν μέσα στο άρμα. Κάποια στιγμή οι απέξω που κανόνιζαν τη ροή του καπνού και της φασαρίας είπαν να αυξήσουν την ισχύ. Και ξαφνικά από την πίεση αποσπάστηκε ένα κομμάτι. Ευτυχώς ήταν στο τέλος της παρέλασης και κανένας δεν έπαθε τίποτα. Η καρδιά μου όμως πήγε στην Κούλουρη, γιατί όπως ήμουν μέσα δεν θα προλάβαινα να βγω αν συνέβαινε κάτι. Τέλος καλό όμως όλα καλά…».
 
Η πορεία του Καρνάβαλου
Γεγονός είναι ότι η εμφάνιση του πυραύλου και στο δεύτερο καρναβάλι σημείωσε επιτυχία. Ήταν και το θέμα επίκαιρο, ήταν και ο θόρυβος που προκαλούσε εντυπωσιακός. Ήταν φυσικό λοιπόν και το άρμα αυτό να διακριθεί. Η πορεία ήταν ίδια η περυσινή.
Άρματα και ομάδες μασκαράδων πέρασαν την Ηγουμένου Γαβριήλ, την πλατεία Τεσσάρων Μαρτύρων, την Λεωφόρο Κουντουριώτη, την οδό Γιαμπουδάκη και κατέληξαν στην πλατεία του Άγνωστου Στρατιώτη, όπου έγινε η επίσημη υποδοχή με προσφώνηση και αντιφώνηση του Βασιλιά Καρνάβαλου.
Οι περίφημες κεφάλες έργα Τάκη Αποστόλου και Κώστα Πετουσάκη
 
Η προσφώνηση
Καλώς μας ήρθες Βασιλιά του γέλιου της χαράς
κι ας είσαι φουκαράς.
Καλώς μας ήρθες βασιλιά …Καλέ θυμάσαι τα παλιά
θυμάσαι που σε φέραμεν απάνω σ’ ένα κάρο
κι έτρεμε η καρδούλα μας τ’ άλογο μην τρομάξει
και σε ανατινάξει;
Θυμάσαι πόσο κόλιαντρο και ρύζι και φασόλες
σ’ ούρριξαν όλοι κι όλες;
Τότε σ’ υποδεχτήκαμε πλούσια και στρωτά
τώρα ασφαλώς θα μας το πεις
δεν τα ‘χομε σωστά.
Αφού Σένα διαλέξαμε
πως δεν εσωμπερδέψαμε;
Θυμάσαι τότε βασιλιά γυναίκες να καπνίζουν
τις είδες να ψηφίζουν;
Ή μήπως είχαν τότες εκείνο το ΣΑΠΟΛ
τις είδες να χορεύουν τότε το ΡΟΚ ΕΝΤ ΡΟΛ;
Είδες κανένα πύραυλο ή Σπουτνικ δορυφόρο
στην εφορία δήλωση κατέθεσες για φόρο;
Δεν θέλω κι άλλα να σου πω και να σ’ υπενθυμίσω
Αφέντη και Κουμπάρε;
Μα τα παλιά περάσανε και δεν ξαναγυρίζουν
κι απόφαση το πάρε.
Πήγαινε τώρα άρχοντα ν’ ακούσεις κι άλλους λόγους
και να φροντίσεις να γραφτείς στους νέους καταλόγους …
Η αντιφώνηση του καρνάβαλου
Καλώς σας ηύρα Άρχοντες που ξέρετ’ όλοι γράμματα
κι έχετε συνηθίσει στα εύκολα τρεχάματα.
Εγώ θα θεραπεύσω όλες σας τις ανάγκες
και θα δημιουργήσω στην αμμουδιά παράγκες.
Τουριστικό περίπτερο εκεί θα σας σκαρώσω
να σας αποστραβώσω.
Το χαρουποεργοστάσιο εγώ θα σας το κάνω
εις την Φορτέτζα πάνω.
Και τον περιφερειακό εγώ θα τον τελειώσω
αν δεν το μετανιώσω.
Κι εκείνο το λιμάνι σας όπου το λένε μώλο
θα σας το κάνω να χωρεί της γης όλο το στόλο.
Θέλετε αεροδρόμιο και αερολιμένα
μα όλα από μένα;
Τα χασαπιά, τα μαγαζιά, τα μέσα και τα όξω
βγαν’ από τα θεμέλια.
Μη σας φανεί παράξενο μη σκάσετε απ’ τα γέλια
με θέλουν στη διάσκεψη κείνη της κορυφής
να πάω παρευθείς.
Κι εγώ για το συμφέρον σας και για καλό δικό σας
πάω χωρίς αναβολή μα με το Δήμαρχό σας!
 
Αυτοσχεδιασμοί που σκόρπιζαν κέφι
Σε όλη τη διάρκεια της παρέλασης ο κόσμος φρόντιζε να βρίσκει την κατάλληλη θέση για να παρακολουθεί καλύτερα. Όπου και να κοιτούσες «δεν έπεφτε καρφίτσα».
Ο Βαγγέλης Στεφανάκης ως ιππότης συνοδός του κορυφαίου άρματος
Δεν ήταν μόνο τα άρματα που κέρδιζαν τις εντυπώσεις. Ήταν και οι μασκαράδες, ήταν εκείνοι οι περίφημοι Ρεθεμνιώτες που με το πηγαίο χιούμορ τους έδιναν το πρόσταγμα του κεφιού.
Έχουν να λένε οι παλιοί για το Μάρκο το Γιουμπάκη που γύριζε με δοχείο νυκτός και με λουκάνικα προχωρούσε σε μια διαδικασία που προκαλούσε γέλια μέχρι δακρύων. Υπέροχος, ευρηματικός καρναβαλιστής, που έμεινε αλησμόνητος και για την συμμετοχή του στο Καρναβάλι εκτός βέβαια από την υπόλοιπη μεγάλη προσφορά του στην πόλη…
Υπήρχαν και κάποιοι άλλοι που μέχρι να τελειώσει το Καρναβάλι δεν έπαιρναν ανάσα. Ήταν τα μέλη της Περιηγητικής Λέσχης που ήθελαν να είναι όλα στην εντέλεια και να προλάβουν το απρόοπτο που θα απειλούσε την εκδήλωση.
Κώστας Μανουράς, Όλγα Δασκαλάκη, Βασίλης Παπαβασιλείου, Γιάννης Φωτόπουλος, Κώστας Καννάς και τόσοι άλλοι. Ανώνυμοι και επώνυμοι συμμετείχαν χωρίς να επιδιώκουν ατομική προβολή. Σαν ένας άνθρωπος πάσχιζαν για την προβολή της πόλης.
Το βράδυ γέμισαν ασφυκτικά οι αίθουσες τόσο του Λυκείου όσο και του Ωδείου, όπου είχαν προγραμματιστεί οι χοροί. Και το γλέντι κράτησε μέχρι το πρωί. Και τις δυο χοροεσπερίδες οργάνωσε η Περιηγητική Λέσχη. Ούτε και οι δυο αίθουσες έφτασαν όμως για να διασκεδάσει όλος ο κόσμος που θα το ήθελε. Έτσι ήταν πολλοί αυτοί που αναγκάστηκαν να φύγουν και να συνεχίσουν το γλέντι τους κάπου αλλού.
 
Η συνέχεια στην Πλατανιά
Η Καθαρή Δευτέρα διατήρησε αρκετά το αποκριάτικο χρώμα της περασμένης μέρας, καθώς συνεχίστηκαν οι εκδηλώσεις στον Πλατανιά. Μια ωραία πρωτοβουλία που έδινε το περιθώριο και στα ανατολικά προάστια να απολαύσουν το θέαμα.
Η κοσμοσυρροή πρωτοφανής για τα δεδομένα της εποχής αιφνιδίασε τους κατοίκους, που λυπήθηκαν βλέποντας ότι δεν κάλυπταν οι υποδομές τις ανάγκες που δημιουργήθηκαν. Ούτε καρέκλα, ούτε χώρος περίσσευε για όλους. Οι καταστηματάρχες κόντευαν να σκάσουν από τη στενοχώρια. Πού να το προβλέψουν και να κάνουν μεγαλύτερες προμήθειες;
Έκαναν το σταυρό τους ευγνωμονώντας την Περιηγητική κι έβαλαν κατά νου του χρόνου να οργανωθούν καλύτερα για να εξυπηρετήσουν όσο το δυνατόν περισσότερο κόσμο.
Για πρώτη φορά το Ρέθυμνο και τα προάστια ζούσαν τέτοια μεγαλεία. Έστω και σε αρκετά στενάχωρα πλαίσια έπαιρναν ωστόσο μια γεύση τουριστικής προόδου. Και το όνειρο να παγιωθεί αυτή η κίνηση για να δει ο τόπος καλύτερες μέρες άρχισε να κυοφορείται. Μέχρι που μια ομάδα φιλοπρόοδων συμπολιτών πήραν το μεγάλο ρίσκο και έκαναν το όνειρο της τουριστικής ανάπτυξης μια υπέροχη πραγματικότητα.

Αφήστε μια απάντηση