Το παρακάτω κείμενο που δημοσιεύτηκε στην ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ μόνο με αρχικό Μ αποτελεί τον αποχαιρετισμό της Μαρίας Τσιρομονάκη στην φίλη και συνεργάτιδά της σε συλλογικές προσπάθειες Φανή Παπαδουράκη
ΓΡΑΜΜΑ ΔΙΧΩΣ ΑΠΟΔΕΚΤΗ
Το γράμμα τούτο δεν μπορείς να το πάρεις κι ούτε να το διαβάσεις.
Άφησες όμως πλούσια συναισθηματική βιβλιογραφία που μας επιτρέπει να επικοινωνούμε με Σένα, ο καθένας με τον τρόπο του: με το στοχασμό ή με το λόγο, με τα κείμενα ή τη ρίμα, πολλές φορές και με τη σιωπή…..
Χωρίς να επιδιώξεις ποτέ την εντυπωσιακή πρωτοπορία σε πράξεις αρετής και γόνιμης δράσεως, η ακτινοβολία σου δημιουργούσε ισχυρούς δεσμούς ανάμεσα σε πλήθος προσώπων και σε Σένα. Η οικογένεια, οι συγγενείς, οι φίλοι, οι συνεργάτες της επιχειρήσεως, οι συναθλητές στις κοινωνικές και στις άλλες προσπάθειες οι άνθρωποι της ανάγκης ή της αξίας, τα παιδιά και οι έφηβοι, χρόνια τόσα έβρισκαν σε Σένα το καταφύγιο. Η καρδιά σου, η κατασταλαγμένη κρίση σου, η θετική συμπαράστασή σου, αναλάβαιναν ύστερα τα υπόλοιπα.
Μετουσίωνες το:μια καλή πράξη την κατάλληλη στιγμή, είναι μια καλή πράξη στην αιωνιότητα, σε στόχο σου, που μπορεί να μη την κατακτούσες όταν και όσο ήθελες. Η αδιαλλαξία σου όμως καθυπότασσε τα πολλά εμπόδια και σε αντάμειβε με όχι και λίγες στιγμές ευδαιμονίας.
Δεν διάβηκες από τη ζωή χωρίς δοκιμασίες αγωνίες και πίκρες. Κι ούτε προσδοκούσες πως τα προβλήματα βρίσκουν τη λύση τους δίχως προσπάθειες, χωρίς θυσίες.
Να ισχυριστούμε πως στις πεπαιθήσεις σου αυτές θεμελιώνονταν το μέτρο στη συμπεριφορά σου, η αυτοεπιβολή και η ψύχραιμη θεώρηση των πραγμάτων;
Πρέπει να είναι έτσι.
Ως τη στερνή στιγμή, καμμιά υπερβολή, κανένα παράπονο, κανείς φόβος για το θάνατο, δεν υποστάθμισε τη βαθύτερη δομή του είναι σου ή τη λεβεντιά σου.
Ο θάνατος επιδίωξε να σε υποτιμήσει με βασανισμούς, πάλαιψε για να σ’ αφανίσει.
Τον αντιμετώπισες ήρεμα και πειστικά. Μόλις τη προηγούμενη μέρα αχνοασαίνοντας, σιγομουρμούρισες πως θα τελειώσεις. Τι ποτέ λιγώτερο, τίποτε περισσότερο.
Η αναμέτρησή σου αυτή με το θάνατο προκάλεσε, δίκαια, σπαραγμό ψυχής σ’ όλους του η τον πλάι σου, νοερά η αυτοπρόσωπα, ενώ τα πρόσωπα της στενότατης οικεγένειας σου άπλωναν στην ψυχή σου όλη την εκλεπτισμένη τρυφερότητά τους.
Και γιατί όχι; Μήπως δεν ήσουν ο εμψυχωτής τους, το πρότυπο τους κι ο εκφραστής της αγάπης και της στοργικότητας;
Υπάρχουν ήττες που αντί να δικαιώνουν την ισχύ του νικητή λαμπρύνουν τον ηττημένο.
Το μεγάλο κενό που άφησες πίσω σου, καλύπτει η ανάμνηση ολάκερης της ζωής σου, που αφιερώθηκε στην αρετή και στην προσφορά. Αν η αρετή έχει πολλούς δασκάλους αλλά λίγους αγωνιστές, μην μας αρνηθείς την επιθυμία να σε νοιώθουμε ανάμεσα στους λίγους.
Οι επιφανείς γράφουν ιστορία για τα έθνη ή για χάρη της ανθρωπότητας. Οι εκλεκτοί ποδηγετούν τις παροικίες της ανθρωπότητας και σβύνουν πάνω στο χρέος για τον άνθρωπο και για την κατίχυση του καλού και του ωραίου.
Αναρωτήθηκες αγαπημένη μας γιατί η ζωή μας να είναι τόσο σύντομη; Γιατί πάνω στο γύρισμα της καλής πλευράς της ζωής, που ποοιωνίζει μια – κάποια ευτυχία, ο κακός δαίμονας αστράφτει κι άλλο χαστούκι;
Όχι βέβαια. Χωρίς να είσαι ασυμφιλίωτη με τη μεταφυσική ή φιλοσοφική διάθεση σου σταματούσε περισσότερο στη μετρημένη θεώρηση της ρέουσας ζωής.
Αν ο θάνατος έσπευσε, Συ τον αντίκρυσες γενναία. Θέλησες να μας αφήσεις πίσω σου καμμιά σκιά σ’ ότι ο βίος σου ολόκληρος παραδειγμάτιζε.
Κι η απονιά ακόμη μένει μετέωρη μπροστά, στη μεγαλοσύνη!
Στο σημερινό συναπάντημα, αγαπημένα ή προσφιλέστατα πρόσωπα θα δοκιμάσουν ξανά οδύνη και βαθειά λύπη. Τους βασανίζει το μεγάλο ερωτηματικό:γιατί ξεριζώθηκες απ’ τη ζωή πολύ σύντομα, όταν τόσοι είχαν την ανάγκη από της καρδιάς και της ζωντάνιας σου τα πλούσια αποθέματα.
Εντελώς αναίτια στην οδύνη που προκάλεσε σε μας ο θάνατός σου, δικαιούσαι πάντως να μας φροντίζεις πάντοτε. Αποφθεγματική ήσουνα όταν έλεγες Ναίσαι σωστός.
Για Σένα ίσχυσε αυτό που είπε ο Σενέκας: Καλημέρα….. Καληνύχτα!…. Να η ζωή. Η ζωή σου αυτή που κύλησε χωρίς να την σπαταλήσεις.
Για μας η μνήμη σου πρέπει να γίνει ερέθισμα και προσπάθεια άμιλλας στο χώρο του καλού και του ωραίου.
– Μ –