Από τους πιο συμπαθείς αποδήμους που υποδεχόμασταν κάθε καλοκαίρι στα γραφεία μας ήταν κι ένας χαριτωμένος κύριος, με ροδαλό πρόσωπο και μοναδική ευγένεια. Μιλούσε και σε καθήλωνε , ενώ μπορούσε άμεσα να σου δώσει μια απάντηση σε κάθε σου απορία γύρω από την τοπική ιστορία. Ήταν ο Μιχαήλ Μύρωνος Παπαδάκις επίτιμος δικηγόρος και πολυγραφότατος συγγραφέας .
Ίσως να διασκέδαζε με το γεμάτο θαυμασμό ύφος μου κάθε φορά που μου ανέπτυσσε κάποιο ιστορικό θέμα και με τιμούσε βαθύτατα με την προσοχή και το ενδιαφέρον του, αφού αφιέρωνε και σε μένα αρκετή ώρα ,όταν επισκεπτόταν τον εκδότη μου. Και πόσα δεν έμαθα από τις συζητήσεις αυτές. Και πόσες ιστορικές στιγμές, σταθμούς στα τοπικά χρονικά δεν ευτύχησα να ζήσω πλάι στον πολυμαθέστατο αυτό Ρεθεμνιώτη που αντιπροσώπευε στην κυριολεξία το Ρέθυμνο των Γραμμάτων.
Ένα μόνο απαιτούσε από μένα .Μια προσεκτική διόρθωση όταν ετοίμαζαν το κείμενό του και προς Θεού το Παπαδάκις να γράφεται με γιώτα και να μπαίνει απαραίτητα το πατρώνυμο Μιχαήλ Μύρωνος Παπαδάκις.
«Παραξενιά πες το» μου έλεγε. « Μα επιμένω σ’ αυτό»
Και μια Κυριακή , Ιούνιος του 1985 ήταν, ημέρα εκλογών μάλιστα, ήρθε από την Αθήνα το θλιβερό άγγελμα . Ο καλός μας συμπολίτης δεν θα ξανακατέβαινε στη γενέτειρα να μας δώσει χαρά με την παρουσία και γνώση με τα γραφόμενά του , αποτέλεσμα σχολαστικών ερευνών. Μια μετεγχειρητική επιπλοκή στάθηκε μοιραία . Επιφανείς του τόπου μας λόγιοι , ανάμεσά τους, Γιώργος Δρανδάκης, Γιάννης Παπιομύτογλου, K. Αντωνάκης, Στέργιος Μανουράς, Λεωνίδας Καούνης, Σπύρος Λίτινας, σκιαγράφησαν την προσωπικότητα του σημαντικού αυτού Ρεθεμνιώτη που ο απλός κόσμος αποκαλούσε «κ.Μιχαλάκη» με περίσσια αγάπη Αλλά την πληρέστερη βιογραφία του εντοπίσαμε σε μια εργασία του Σπύρου Μαρνιέρου , με πλούτο στοιχείων Και αντλούμε από αυτή τα απαραίτητα για το αφιέρωμά μας αυτό.
ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΗ ΤΟΥ ΑΙΩΝΑ
Ο Μιχ. Μυρ. Παπαδάκις , γεννήθηκε στο Βάτο Αγίου Βασιλείου τη νύχτα της Πρωτοχρονιάς , μόλις άλλαζε και ο αιώνας Γεννήθηκε δηλαδή 31 Δεκεμβρίου 1899 προς 1 Ιανουαρίου 1900 και ήταν το πρώτο παιδί του Μύρωνα Εμμ. Παπαδάκι και της Αικατερίνης το γένος Γεωργίου Παπαδομιχελάκι από το χωριό Αγαλλιανού
Τα χρόνια στο δημοτικό μοιράστηκαν στα σχολεία Βάτου, Κεραμέ, Άνω Μέρους και Ρεθύμνης . Τέλειωσε το Γυμνάσιο στο Ρέθυμνο τον Ιούνιο του 1917 και το Νοέμβριο γράφτηκε στη Νομική Σχολή. Δύσκολοι καιροί κυρίως για τα παιδιά της επαρχίας που δεν είχαν οικονομική δύναμη να σπουδάσουν Ο Μιχαλάκης κατάφερε να βρει αμέσως δουλειά στη διεκπεραίωση της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως του Εθνικού Τυπογραφείου σαν απλός εργάτης.
Το Μάιο του 1918 διορίστηκε υπογραμματέας στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών. Το Μάρτη του 1919 στρατεύθηκε διακόπτοντας υποχρεωτικά τις σπουδές του . Βρέθηκε στη Σμύρνη και πήρε μέρος σε όλες τις μάχες κατά τη Μικρασιατική εκστρατεία , μέχρι που τραυματίστηκε στην εκστρατεία του Σαγγαρίου ,βορεινά από το βουνό Τσαλ Νταγ στις 29 Αυγούστου 1921.Νοσηλεύτηκε σε διάφορα νοσοκομεία μέχρι τον Απρίλιο του 1922 που επέστρεψε στη μονάδα του. Στις 22 Αυγούστου 1923 απολύθηκε από το στρατό. Τιμήθηκε με τον πολεμικό Σταυρό, το μετάλλιο Νίκης και το Αριστείο Ανδρείας που του ενεχείρισε ο ίδιος ο βασιλεύς Κωνσταντίνος στο Εσκί Σεχίρ στις 18 Ιουλίου 1921.
Οι περιπέτειές του αυτές περιέχονται στο βιβλίο του « Το ημερολόγιο ενός Λοχίου» όπου αναφέρονται και στοιχεία πολιτισμού των Ελλήνων της Ιωνίας.
Επιστρέφοντας στην Αθήνα κατάφερε να τελειώσει τις σπουδές του ,εργαζόμενος παράλληλα και πήρε το δίπλωμά του στις 14 Απριλίου 1924.
Έμεινε λίγο στην πρωτεύουσα για να αποκτήσει κάποια εμπειρία παρακολουθώντας τις διαδικασίες στα πολιτικά δικαστήρια και το 1925 αν και του προτάθηκε να διοριστεί Ειρηνοδίκης προτίμησε το ελεύθερο επάγγελμα Αρχικά εργάστηκε στο Σπήλι και μετά στο Ρέθυμνο.
ΠΛΟΥΣΙΑ ΔΡΑΣΗ ΣΤΟ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟ ΣΥΛΛΟΓΟ
Σύντομα ξεχώρισε στον κλάδο για τις ικανότητές του καθώς είχε εξελιχθεί σε άριστο νομικό. Η εκτίμηση και των συναδέλφων του φαίνεται από την πρώτη του εκλογή ως προέδρου του Δικηγορικού Συλλόγου το 1934 , σε ηλικία μόλις 35 χρόνων. Αυτό το αξίωμα κράτησε επάξια για 25 χρόνια συνολικά αλλά σε δύο περιόδους γιατί τον είχε καταργήσει η κυβέρνηση Μεταξά .
Η δράση του ως προέδρου είναι ιστορική. Ανασυγκρότησε το Σύλλογο, οργάνωσε τη Βιβλιοθήκη του που εξελίχθηκε σε μια από τις πρώτες νομικές βιβλιοθήκες της Κρήτης. Με πρωτοβουλία του σώθηκε το Διοικητήριο Ρεθύμνης που είχε αποφασιστεί η κατεδάφισή του ως ετοιμόρροπου επί Μεταξά. Τότε έγιναν και οι πρώτες ενέργειες για να οικοδομηθεί ανεξάρτητο δικαστικό μέγαρο Ρεθύμνης.
Η δράση του όμως ενόχλησε το Μεταξικό καθεστώς και μια μέρα τον απέλυσε τηλεγραφικώς από την προεδρεία του Δικηγορικού Συλλόγου ως αντιδικτατορικό.
Εξακολουθούσε να δικηγορεί στο Ρέθυμνο μέχρι το Μάη του 1941 Η Κυβέρνηση Τσουδερού τον κάλεσε στα Χανιά να του αναθέσει τη Διεύθυνση του Υπουργείου των Εσωτερικών ,αλλά τον πρόλαβε η πτώση των αλεξιπτωτιστών Πήρε μέρος στη Μάχη της Κρήτης
Μάζευε τρόφιμα στην επαρχία Αγίου Βασιλείου ,τα μαγείρευαν στα χωριά Σπήλι, Δαριβιανά, Μιξόρρουμα κι ύστερα με τρία αυτοκίνητα των Δημοσθένη Πεδιαδιτάκη, Γιάννη Χατζιδάκη και Νίκου Μανουσάκη τα έφερνε προσωπικά στα Περιβόλια και τα μοίραζε στους πολεμιστές.
ΠΡΟΛΑΒΕ ΑΙΜΑΤΟΧΥΣΙΕΣ
Η μεγάλη του ικανότητα να προλαμβάνει καταστάσεις με την οξύνεια που τον διέκρινε έσωσε την επαρχία του από μεγάλη αιματοχυσία . Ήταν τότε που οι σύμμαχοι , κυρίως Αυστραλοί ζητούσαν διέξοδο ελευθερίας από τη Μονή Πρέβελη. Επειδή κάθε πιθανή συνάντηση με Γερμανούς θα στοίχιζε την καταστροφή ολόκληρου χωριού , ο Παπαδάκις σύστησε μια επιτροπή με τον Ηγούμενο Λαγκουβάρδο, τον Πολιό Περαντωνάκη και τον ίδιο , η οποία καθόρισε σε κάθε χωριό που ήταν Αγγλοι να επιβλέπει ένας ,συνήθως ο Αγροφύλακας και να ειδοποιεί μόλις έβλεπε ύποπτες κινήσεις Γερμανών για να μετακινούνται ανάλογα οι κρυψώνες των φυγάδων. Έλαβε μέρος με επιτυχία και σε άλλες αποστολές
Αυτό που αξίζει να τονιστεί είναι ότι το δεύτερο δεκαήμερο του 1941 ,είχε πάρει μέρος σε μια κρυφή σύσκεψη που έγινε στο ξενοδοχείο « Αρκάδι» στην οδό Αρκαδίου Εκεί αναγνωρίστηκε η πρωτοκαθεδρία στον Χρίστο Τζιφάκη και μάλιστα από εκπροσώπους διαφορετικών πολιτικών και ιδεολογικών πεποιθήσεων. Και ξεκίνησε η Αντίσταση κατά του εχθρού.
Έκτοτε ο Παπαδάκις εγκατέλειψε την πόλη και τη δικηγορία και ασχολήθηκε συστηματικά με την οργάνωση της Αντίστασης κυρίως στην περιοχή της Γιαλιάς.
ΟΡΓΑΝΩΣΕ ΔΙΚΤΥΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ
Με άριστα οργανωμένο δίκτυο συνέλεγε πληροφορίες που μέσω του Αλέξανδρου Κοκονά διοχέτευε στη μυστική συμμαχική αποστολή που δρούσε στην Κρήτη Τελικά ο Παπαδάκις δεν γλίτωσε τη σύλληψη Κατάφερε όμως να σωθεί χάρις στην πλαστή ταυτότητα που του έδωσε ο σταθμάρχης Χωροφυλακής Αρδάκτου Γεώργιος Εμμ. Ακουμιανάκης και με άλλα τεχνάσματα που γέννησε η ευρηματική σκέψη του.
Αργότερα με το διχασμό και των ομάδων της Αντίστασης ο Παπαδάκις προσχώρησε στον ΕΟΡ. Με την πειθώ και το κύρος του όμως κατάφερε να αμβλύνει διαφορές και αντιπαλότητες μεταξύ των αντάρτικων ομάδων.
Όταν ελευθερώθηκε το Ρέθυμνο διορίστηκε Κυβερνητικός Επίτροπος στο έκτακτο Στρατοδικείο και μετά την απόλυσή του 9 Μαρτίου 1945 συνέχισε να δικηγορεί μέχρι το 1967. Επανεξελέγη επίσης πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου από το 1945 μέχρι το 1967.
Οι περιπέτειες που έζησε και οι υπηρεσίες του στην πατρίδα τον εμπόδισαν να δημιουργήσει νωρίς οικογένεια Στάθηκε τυχερός όμως όταν το αποφάσισε γιατί παντρεύτηκε μια εξαίρετη γυναίκα την Ευαγγελία το γένος …Μιχαήλ Παπαδάκη (γαμπρός και πεθερός συνώνυμοι) και απέκτησε δυο χαριτωμένες θυγατέρες την Κατερίνα και τη Θεανώ
ΑΜΕΤΡΗΤΕΣ ΚΡΗΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ
Η συνταξιοδότηση του επέτρεψε να ασχοληθεί ευρύτερα με τις έρευνές του Είχε στο μεταξύ εγκατασταθεί μόνιμα στην Αθήνα κι ερχόταν στο Ρέθυμνο για διακοπές το καλοκαίρι . Οι Κρητολογικές του μελέτες με πληθώρα άρθρων κατακλύζουν εφημερίδες και περιοδικά με θέματα ιστορικά και λαογραφικά, διηγήματα, χρονογραφήματα, ταξιδιωτικές εντυπώσεις βιβλιοκρισίες, βιογραφικά σημειώματα και άλλα κείμενα που ο συνολικός τους αριθμός δεν μπορεί να υπολογισθεί.
Από τα αυτοτελή του έργα απλά σημειώνουμε τα:
– Ημερολόγιο ενός Λοχίου , Το Χρονικό της Κυρίας των Αγγέλων , το Μοναστήρι του Πρέβελη στην Κρήτη ( Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών ) Δικαστηριακές αναμνήσεις
Πλήρη εργογραφία και όλες του τις διακρίσεις που ήταν αρκετές, αναφέρει ο Σπύρος Μαρνιέρος προλογίζοντας το βιβλίο του Μιχαήλ Παπαδάκι « Το χωριό μου ο Βάτος» Ο χώρος δεν μας επιτρέπει δυστυχώς λεπτομερέστερη αναφορά
ΑΝΑΒΙΩΣΗ ΜΙΑΣ ΕΠΕΤΕΙΟΥ
Ένα πρωί ήρθε στο γραφείο να μου ανακοινώσει ότι είχε επαληθεύσει ιστορικά την ακριβή ημερομηνία μαρτυρίου των Αγίων Τεσσάρων Μαρτύρων και σκοπός του ήταν να αναδείξει μια ακόμα επέτειο το ολοκαύτωμα της Λαμπινής Και τα κατάφερε. Η επέτειος άρχισε να εορτάζεται από το 1977 και μετά με μεγάλη επισημότητα κάθε Γενάρη. Θυμάμαι πως είχα καλύψει με συνεργείο της ΕΡΤ εκείνο τον πρώτο επίσημο εορτασμό της επετείου που ο Κώστας Απανωμεριτάκης είχε λαμπρύνει την εκδήλωση με το ποίημά του «Ύμνος και Θρήνος»
Η έρευνα απορροφούσε όλο το χρόνο του Παπαδάκι Ακόμα και στο νοσοκομείο που είχε μεταφερθεί για πρόβλημα της υγείας του τον απασχολούσε ένα θέμα αν κρίνουμε από δημοσίευμα του Λεωνίδα Καούνη που αναφέρει
«Το χαροχτύπημα τον βρήκε σκυμμένο πάνω στη βιογραφική μελέτη για τον Γυμνασιάρχη και υποψήφιο Καθηγητή Πανεπιστημίου μακαρίτη Μάρκο Δασκαλάκη από τα Ρούστικα.» Και συνεχίζει αναφέροντας μερικά ακόμα σημαντικά στοιχεία για τη ζωή του Παπαδάκι
«Το Μιχάλακη και την αδερφή του Ιωάννα τους γνώριζα από παιδί τα καλοκαίρια στο Βυζάρι.
Για φέτο είχε προγραμματίσει από πέρυσι μια μας περιήγηση στο Αμάρι για να πάρει διάφορα στοιχεία και για ένα μνημόσυνο στο χωριό Βιζάρι, χωριό του παππού του, ήταν από μητέρα Σιγανού.
Δεν ήταν μόνο ο Βάτος και το Βυζάρι, διεκδικεί μέρος της καταγωγής του δικαιωματικά γιατί εκεί είχε περάσει όπως έλεγε όμορφα παιδικά χρόνια. Ο ευπρεπισμός του τάφου Σιγανού στο Βυζάρι αρκετά τον απασχολούσε. Ο Μιχαλάκης πονούσε τον τόπο του και είχε έντονη τη διαίσθηση μιας αισθητικής αλλοίωσης της πόλης με το τουριστικό δαιμονιώδη κτιριακό οργανισμό.
Θυμάμαι μέσα στα τόσα καυτά δημοσιεύματα του και το θρήνο του για το ξερίζωμα των πεύκων που ήταν μπροστά στο Νομαρχιακό Μέγαρο που θεωρούσε τιμητική φρουρά του μεγαλόπρεπου κτιρίου και οι ψευδείς μάρτυρες ενός όμορφου παρελθόντος της Σοχώρας.
Όλα τα Ρεθυμνιώτικα προβλήματα τα ζούσε με ξεχωριστό ενδιαφέρον και πονούσε αρκετά στις εκάστοτε βεβηλώσεις τόσο των ιστορικών μνημείων όσο και της παράδοσης. Το ανάτυπο του από το περιοδικό «ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ Ο ΠΥΡΦΟΡΟΣ» με παρατηρήσεις του στη χορογραφία της Κρήτης του Ζαχαρία Πρατικίδου νέα έκδοση, Ηράκλειο 1983 με την κάτοψη στο εξώφυλλο της τεράστιας τρίκλιτης Βασιλικής του Αη Βλάση ( Αρχαία Σύβριτος) Βυζάρι ήρθε στα χέρια των φίλων του με ξέχωρες αφιερώσεις στο καθένα με ημερομηνία 30-04-1985.
Ήταν το αποχαιρετιστήριο γράμμα του για το μεγάλο ταξίδι.»
ΑΔΗΜΟΣΙΕΥΤΟ ΤΟ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ
Το έργο του Μιχαήλ Μύρωνος Παπαδάκι στο μεγαλύτερο μέρος του είναι ανέκδοτο Ευτυχώς που διασώζεται ένα μέρος στη Δημόσια Βιβλιοθήκη έστω και με τη μορφή χειρογράφων , κι αυτό χάρις στο Γιάννη Παπιομύτογλου.
Τελικά από την οικογένεια του Μύρωνος Παπαδάκη έχουμε τρεις προσωπικότητες Ο Κωστής ήταν ο πρώτος νεκρός ανταποκριτής στον πόλεμο του 40, στη Μαρία μετέπειτα Χουρδάκη οφείλουμε το τμήμα Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και από μελέτες του Μιχαήλ , του αγαπητού μας και αξέχαστου κ. Μιχαλάκη μάθαμε γωνιά γωνιά και πέτρα πέτρα τον τόπο μας Αν ξεφυλλίσουμε ποτέ με υπομονή τον τοπικό τύπο κι αν μελετήσουμε τα βιβλία που μας άφησε θα το διαπιστώσουμε . Και θα τον ευγνωμονούμε
Εύα Λαδιά (Evaladia1 @gmail .com)
ΜΙΧΑΗΛ ΜΥΡΩΝΟΣ ΠΑΠΑΔΑΚΙΣ
Αφήστε μια απάντηση