Ο Νόμος και η Χάρη
Δύο δυνάμεις κυριαρχούν στη ζωή του ανθρώπου, ο νόμος των ανθρώπων και η χάρη του Θεού . Ο πολιτισμός αναγνωρίζει την συνεργασία των δύο αυτών δυνάμεων. Ο άνθρωπος έχει δικαιώματα , αλλά έχει ανάγκη και να ζητεί την αγάπη των ανθρώπων και το έλεος, δηλαδή την υπέρτατη αγάπη του Θεού.
Την ώρα του σεισμού και των άλλων φυσικών καταστροφικών δυνάμεων, ο άνθρωπος ζητεί το νόμο, αλλά και τη χάρη. Μεταξύ των δύο οι άνθρωποι, ανάλογα με το πώς ζουν, τρέχουν με περισσότερη εμπιστοσύνη, προς τη μια δύναμη, για προστασία ή προς την άλλη. Τα παιδιά του Θεού πιστεύουν στη σωτηρία του Θεού. Κύριος καταφυγή μου και δύναμις, λέει ο στίχος του ψαλμού. Ήρα τους οφθαλμούς μου εις τα όρη, όθεν ήξει η βοήθειά μου. Η βοήθειά μου παρά Κυρίου του ποιήσαντος τον ουρανόν και την γην.
Είναι αυτονόητο ότι χωρίς αγάπη δε ζει ο άνθρωπος. Ακόμα και τα αναπτυγμένα ζώα, έχουν ανάγκη από την αγάπη και την τρυφερότητα. Το μωρό, αν δεν το χαϊδεύουν μαραζώνει. Και μόνο ότι τα ολοκληρωτικά καθεστώτα στηρίζονται στη βία και στον καταναγκασμό , αρκεί για να πεισθεί κανείς ότι χωρίς τη χάρη του Θεού, δεν είναι πολιτισμός αλλά βαρβαρότητα. Τα ολοκληρωτικά καθεστώτα καταδιώκουν την πίστη.
Ο άνθρωπος ζει με το Νόμο και με τη Χάρη του Θεού. Κανείς δεν ζει μόνο με το νόμο. Άλλωστε είναι τόσες οι διατάξεις του Νόμου, που κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να τις τηρήσει όλες. Και μια διάταξη του νόμου να παραβεί , είναι παραβάτης όλου του Νόμου. Ο Θεός έχει τάξει τα πάντα υπό την αμαρτία, δηλαδή την παράβαση του νόμου, για να επισκηνώσει επάνω στον κάθε άνθρωπο η δύναμη του Χριστού.
Ο άνθρωπος ζει με το Νόμο, δηλαδή με τα δικαιώματα που του δίνει ο Νόμος, και με τη Χάρη, με την οποία ασκούνται τα δικαιώματα του Νόμου . Ο νόμος εξαναγκάζει ενώ η χάρη είναι δωρεά, χάρισμα. Χάρη είναι η ζωή. Ο άνθρωπος όσα δικαιώματα κι αν έχει από το νόμο, δεν μπορεί να εξαναγκάσει τη ζωή, αν δεν έχει ζωή. Χάρη εννοούμε κάθε λόγο εξερχόμενο εκ του πνεύματος του Θεού
.«Ουκ επ΄άρτω μόνο ζήσεται άνθρωπος¨». Ο άνθρωπος δε θα ζήσει με μόνο το ψωμί, δηλαδή με μόνο τα δικαιώματα που του δίνει ο νόμος, είπε το αψευδές στόμα του Κυρίου και Θεού μας Ιησού Χριστού. Ο άνθρωπος δε θα ζήσει μόνο με τα δικαιώματα που του δίνει ο νόμος , για να ικανοποιεί τις υλικές του ανάγκες. Με τη χάρη του Θεού θα ασκήσει τα δικαιώματα του Νόμου.
Στην κινηματογραφική ταινία του ΊγκμαρΜπέργκμαν «Σιωπή» ο διάσημος Σουηδός σκηνοθέτης πραγματεύεται το θέμα της χάρης του Θεού κάτω από το συμβολικό όνομα της «Σιωπής». Η ηρωίδα του έργου, μόνη, χαμένη σε μια χώρα που αγνοεί τη γλώσσα, σε μια άγνωστη πόλη, όπου κανένα δεν γνωρίζει και κανείς δεν την γνωρίζει, δεν μπορεί να ζήσει χωρίς τη χάρη του Θεού. Η ηρωίδα συνθλίβεται στη μοναξιά της και δεν ακούγεται ούτε ένα «Θεέ μου». Η σιωπή στο έργο αυτό του ιδιοφυούς δημιουργού ,είναι η σιωπή του Θεού.
Όσο είσαι νέος, λέει η Γραφή, πηγαίνεις όπου θέλεις. Όταν όμως γεράσεις , σε ζώνουν και σε πάνε όπου θέλουν. Άρα είναι αυταπάτη να πιστεύουμε ότι ζούμε στηριγμένοι στα δικαιώματά μας, ενώ ποτέ δε ζούμε χωρίς τη χάρη. Ποτέ ο άνθρωπος δε ζει στηριγμένος στα δικαιώματα, και όταν ακόμα έχει τη δύναμη να τα ασκήσει, αφού έρχεται ώρα που δεν μπορεί να ασκήσει τα δικαιώματά του. Παλιά ο κόσμος ανέτρεφε τα παιδιά του, για να τον «κοιτάξουν» στα γεράματά του, όταν δεν θα μπορεί να ασκήσει τα δικαιώματά του.
Οι γέροι φοβούνται μην τους εγκαταλείψει η δύναμη, με την οποία ασκούν τα δικαιώματα του Νόμου. Χωρίς τη δύναμή τους, δεν θα ζήσουν. Ποτέ δεν ζήτησαν τη βοήθεια του Θεού. Ποτέ σε όλη τους τη ζωή δεν ενδιαφέρθηκαν για τη χάρη του Θεού και τους απορρόφησε ο Νόμος . Οι Σισυφοι αυτοί, , όταν τους εγκαταλείπουν οι σωματικές τους δυνάμεις, νιώθουν ότι τους εγκαταλείπει η χάρη του Θεού, ενώ αυτοί ποτέ δεν ζήτησαν τη χάρη του Θεού.
Χωρίς τη χάρη του Θεού οι πάντες τα εαυτών ζητούσι. Και πρώτοι οι άρχοντες που έχουν την εξουσία. Όταν οι αρχοντες αγαπούν το λαό, οι λαοί ευτυχούν. Που υπάρχουν λαοί που ευτυχούν; Οι άρχοντες ζητούν την υποταγή των υπηκόων , για να διατηρούν την εξουσία τους.