Τον περασμένο Μάιο η περιηγητική Ρεθύμνης έκαμε μια εκδρομή προς το σπήλαιο
Μιλάτου, οπού ετελείτο αρχιερατικό μνημόσυνο, υπέρ των τρισχιλίων και πλέον εκεί
πεσόντων.
Κατά την διανυκτέρευσιν εις την Νεάπολιν (Το αρχαίο Νιο χωριό – ή καινούριο
χωριό) κατατέθει στέφανος εις τον εκεί τάφο του Ηρώος Στρατηγού Νικολάου
Σταύρου Ζερβού, (και κατά τον Κρητικόν Εθιμον) Ζερβονικόλα, εις δε την ευρείαν
αίθουσα των Σχολών της Βασιλίσσης, εγένετο διάλεξη περί της δράσεως και του
θανάτου του ήρωος.
Η διάλεξη εκείνη εδημοσιεύθη εις το «Βήμα» Ρεθύμνης, φύλλα του οποίου
εστάλησαν προς τον Πρόεδρον της Κοινότητας Κουντούρων, μετ’ επιστολής δια της
οποίας παρεκαλείτο ουτος (ο πρόεδρος) να ζητήσει συμπληρωματικάς πληροφορίας
παρα της οικογενείας Ρόκα, εκ της οποίας κατήγετο ο ήρως Ζερβονικόλας.
Αλλα ο Πρόεδρος της Κοινότητας Κουντούρων δεν υπάρχει όπως δεν υπάρχει και
χωρίον διότι τούτο ονομάζεται Μάνδρα. Επί Κρητικής Πολιτείας, οτε ιδρύθη το
Σώμα της Πολιτοφυλακής στρατός της Κρητικής πολιτείας, μετεκλήθησαν προς την
οργάνωσιν Έλληνες Αξιωματικοί. Μεταξύ των οποίων ήτο και ο Νικόλ. Ρόκας
κατόπιν αντιστράτηγος. Αυτόν κυρίως είχα υπ’οψιν εάν ζει ότι θα μας έδινε
πληροφορίες, αλλα ατυχώς έχει πεθάνει.
Αφηκεν όμως υιο όστις είναι διαπρεπής Καθηγητής του Εμπορικού Δικαίου του
Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Κωνστ. Ν. Ρόκας, εις χείρας του οποίου έφθασεν η
επιστολή και ο οποίος είχε την ευγενή καλοσύνη να μας παρέξη συμπληρωματικάς
πληροφορίας περί του Ζερβονικολάκη.
Ούτω το χωρίο ή συνοικισμός Κούντουρα, συνοικισθει αρχικώς από αλβανοφώνους
Έλληνες (σημ. είναι δε γνωστό ότι από κει είναι η αρχική καταγωγή της Μεγάλης
Πατριωτικής Οικογένειας των Κουντουριωτών.
Ο πρώτος που πήγε στην Υδρα, τον είπαν Κουντουριώτης, επειδή ήτο από τα
Κούντουρα, κι ετσι εδημιουργήθη το οικογενειακόν όνομα.
Ο πατέρας του ήρωα ονομάζετο Σταύρος Ρόκας, οστις όμως λόγω του υψηλού του
αναστήματος επώνομάζετο Μάδης, που στην αλβανική θα πει «Μεγάλος».
Ο ήρως μας επωνομάσθη Ζερβός, διότι ήτο αριστερόχειρας. Ετσι εμείς εδώ στη
Κρήτη που συνηθίζουμε να κολλάμε στο τέλος του επωνύμου το μικρό όνομα το
λέγομεν Ζερβο-Νικόλα, στην ιδιαιτέρα όμως πατρίδα του που αντιθέτως προτάσσουν
το μικρό όνομα, τον λέγαν Κολζέρβαν δηλ. Νικόλα Ζερβό και ετσι σήμερον μερικοί
από τους συγγενείς του φέρουν το όνομα Κολιμάδης (Νίκος μεγάλος).
Η Περιηγητική Ρεθύμνης είναι άξια επαίνων, διοτι κατά τα εκδρομάς της, δεν
αποβλέπει μόνο εις την ψυχαγωγία των μελών της αλλα ενδιαφέρεται και δια την
επιμόρφωσιν αυτών, ως και διά την εκπλήρωση πατριωτικών καθηκόντων , έχουσα
υπ’οψιν οτι οι νεκροί κι ήρωές μας δεν ζητούν από μας τίποτε άλλο, παρα να τους
τιμώμεν και να τους θυμούμεθα.
Όταν δε αυτοί είναι τυχόν ξένοι, αι υποχρεώσεις μας είναι βαρύτερες. Τα ίδιο μας
γράφει και ο κ. Μελέτης Τσαντήλας, Δήμαρχος Μάνδρας.
Ευχαριστούμεν αμφότερους και υποσχόμεθα να καταβάλομε πάσα προσπάθεια προς
εκπλήρωσιν ολόκληρου του καθήκοντός μας προς τον ήρωα Ζερβονικόλα.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΕΛΑΪΔΗΣ
Εφημ «Βήμα»1959