Υπό ΕΥΑΓ. Ε. ΝΗΣΙΑΝΑΚΗ Χημικού, Φαρμακοποιού
Προέδρου του Συνδέσμου Διαδόσεως Καλών Τεχνών
Την ιστορία αυτήν την έζησα από τη αρχή.
Και είναι ιστορία μεγάλη. Αι σελίδες αυτές της είναι πυκνογραφημένες με κόπους, με ελπίδες, με απογοητεύσεις. Και γράφτηκε με αγωνίες και μόχθους.
Αλλα ας αρχίσουμεν από την αρχή. Είναι το έτος 1930. Γίνεται σκέψη να κληθεί ένας μουσικοδιδάσκαλος δια να διδάξει μανδολίνο , βιολί, πιάνο, διότι οι χοροί γίνονται με γραμμόφωνα των οποίων τα ελατήρια συχνά σπάζουν. Ένας μουσικοδιδάσκαλος όπως παλαιότερα, ο Φούντας, ο Παρίδης κλπ. Την πρωτοβουλίαν της συσκέψεως αναλαμβάνει ο συμπολίτης δικηγόρος κ. Νίκος Ανδρουλιδάκης. Τους προσκεκλημένους φιλοξενεί εις τα Γραφεία της Στρατιωτικής Λέσχης ο εξαιρετικός άνθρωπος Συνταγματάρχης κ. Κων/νος Γεωργαντάς.
Εις την σύσκεψιν συμμετέχουν, Θεοφιλέστατος Τιμόθεος, Εμμ. Σαουνάτσος, Μιχαήλ Πρεβελάκης, Ιωάννης Φώτιος, Εμ. Λινοξυλάκης, Γεώργιος Δαφέρμος, Γεώργιος Τσουδερός, Πιέρ Γκοντράντ, Ανδρέας Βενιέρης, Εμμ. Τσάκωνας, Πολύβιος Τσάκωνας, Γεώργιος Τζανουδάκης, Ευαγγ. Δρανδάκις, ΦερενίκηΒαλαρή, Λάουρα Σωτήρχου, Γεωργία Ζακάκι, ΛέλαΚούνουπα, Δανάη Σταυρουλάκη, Νινα Χαλκιαδάκη Εμμ. Ψυμικός, Ευαγγ. Φουντουλάκης και ο υποφαινόμενος.Γίνεται ευρεία συζήτησις ρίπτονται γνώμαι, πολλαί και όλα αφορούν την αναβίωσιν της μουσικής κινήσεως του τύπου του παρελθόντος.
Εζήτησα τότε τον λόγον και εξήγησα ότι δεν λύεται το ζήτημα της μουσικής μορφώσεως με ένα μουσικοδιδάσκαλον που θα διδάξει μανδολίνο, βιολί και λίγο πιάνο και ελάχιστη θεωρία. Από την προσπάθεια αυτή δεν μπορεί να προκύψει τίποτε μεγαλύτερο , από μια ορχηστρούλα κατάλληλη μόνο για χορούς. Προτιμότερη βέβαια από το γραμμόφωνο, αλλά άσχετη με τη μουσική. παρεκάλεσα να εγκαταλειφθεί πια αυτή η προχειρότης και να φιλοδοξήσωμεν κάτι καλύτερον.
Και υπέδειξα ότι η προσπάθεια όλων πρέπει να τείνει εις την ίδρυσιν Ωδείου, εις το οποίον να διδάσκει συστηματικά και επίσημα και επιστημονικά η μουσική.
Υπέδειξα και τον τρόπον δημιουργίας του Ωδείου δια της ιδρύσεως Συνδέσμου Διαδόσεως Καλών Τεχνών, ακριβώς όπως έγινε στα Χανιά, ως παράρτημα του εν Αθήναις Ελληνικού Ωδείου.
Η πρότασίς μου δεν έτυχε ουδέ μιας προσοχής. Ίσως το νεαρόν της ηλικίας μου δεν ενέπνευσε εμπιστοσύνη και εθεωρήθη ότι ένας νέος 27 ετών δε μπορεί να έχει βαρύνουσαν γνώμην επι ενός ζητήματος που χρόνια και χρόνια έχει ρυθμισθεί πάνω σε άλλες βάσεις και με άλλες επιδιώξεις.
Έτσι η συγκέντρωσις διελύθη, χωρίς να καταλήξει σε καμία απόφαση.
Μια ώρα αργότερα με αναζητεί ο φίλος δικηγόρος κ. Πολύβιος Τσάκωνας και με παρακαλεί να του εξηγήσω λεπτομερέστερα την πρότασίν μου περί ιδρύσεως του Ωδείου, την οποίαν ως μου εξήγησε, πολύ εξετίμησε, διότι δια του τρόπου τούτου θα ελύετο οριστικά πλέον το ζήτημα της επιστημονικής μορφώσεως των νέων της πόλεως μας.
Ευτυχώς έχω διασώσει όλα τα σχετικά Πρακτικά και όσα είπα και θα εξιστορήσω παρά κάτω, στηρίζονται σ’ αυτά τα επίσημα έγγραφα.
Εζητήσαμεν λοιπόν από τα Χανιά, αμέσως την επομένην το Καταστατικόν του Συνδέσμου, το προσηρμόσαμεν με τας απαιτήσεις μας και τότε εκάλεσεν αμέσως νέαν σύσκεψίν εις τα Γραφεία της Στρατιωτικής Λέσχης την Κυριακήν 7ην Δεκεμβρίου 1930.
Ο κ. Πολύβιος Τσάκωνας μετά βραχείαν και ωραίαν εισήγησιν ανέγνωσε το καταστατικόν, το οποίον ενεκρίθη από την συνέλευσιν η οποία εξέλεξε πενταμελή επιτροπήν αποτελούμενην από τον κ. Πολύβιον Τσάκωνα, Ευαγ. Νησιανάκην, Ευαγ. Δρανδάκιν, Δανάη Σταυρουλακη και Νένα Χαλκιαδάκη δια να υποβάλει το καταστατικόν εις το Πρωτοδικείον προς έγκρισιν. Κλπ.
Η πενταμελής Επιτροπή εκάλεσεν αμέσως τους ιδρυτάς προς εκλογήν του πρώτου Διοικητικού Συμβουλίου, την 4ην Ιανουαρίου 1931 εις το Κατάστημα της Στρατιωτικής Λέσχης.
Πρόεδρος της Συνέλευσης εξελέγη ο αείμνηστος Γυμνασιάρχης Μιχαήλ Πρεβελάκης και Γραμματεύς ο Ιωάννης Φώτιος.
Παρόντες Πολύβιος Τσάκωνας, Κων/νος Γεωργαντάς, Μάνος Τσάκωνας, Ιωάννης Φώτιος, Ιωσήφ Κοντράν, Εμμ. Ψιμικός, Ανδρέας Βενιέρης , Εμμαν. Λινοξυλάκης, Γεωργ. Τζανουδάκης, Νίκος Γκίνος, Γεώργ. Δαφέρμος, Ευαγ. Δρανδάκις, Ευαγ. Νησιανάκης, Δανάη Σταυρουλακη, Νένα Χαλκιαδάκη εν όλω 17.
Η συνέλευσις εξέλεξε Πρόεδρον τον κ. Πολύβιον Τσάκωνα, Αντιπρόεδρον τον κ. Κων/νο Γεωργαντά, Γραμματέα τον κ. ΓεώργιονΤζανουδάκιν, Ταμίαν τον κ. ΕυαγγελονΝησιανάκη, Εφορον την Νένα Χαλιαδάκη και Μέλη Ευαγγ. Δρανδάκη και Δανάη Σταυρουλάκη.
Το πρώτον αυτό ΔιοικητικόνΣυμβούλιον, είχε να αντιμετωπίσει τεράστιες δυσκολίες. Δεν υπήρχεν διδάσκαλος. Δεν υπήρχε στέγη, ούτε μια καρέκλα και προπαντός δεν υπήρχαν χρήματα. Και όμως χάρις εις την δραστηριότητα του Προέδρου κ. Πολύβιου Τσάκωνα και του Διοικητικού Συμβουλίου,εντός μικρού διαστήματος αρχίζει η λειτουργία του Ωδείου. Ήλθομεν εις επαφήν με το ΕλληνικόνΩδείον, το οποίον απέστειλε διδασκάλισα την δίδαΠόλιγκερ. Τα πρώτα χρήματα τα έδωσεν ο Δήμος Ρεθύμνης με Δήμαρχον τον κ. ΤίτονΠετυχάκη. Το δε Ωδείον εστεγάσθη το πρώτον απέναντι εις το ταχυδρομείον όπου σήμερον το οπωροπολείον Χατζηγεωργίου. Τον πρώτον μήνα είχαμεν υπερ τα 40 μαθητρίας.
Αι μαθήτριαι αυταί είναι οι μητέρες των σημερινών μαθητριών μας. Εις τον πραγματικόν αυτόν άθλον συνετέλεσεν μεγάλως ή συγκινητική υποστήριξις όλης της Ρεθυμνιακής Κοινωνίας, η σταθερά υποστήριξης του δήμου Ρεθύμνης και η αποτελεσματική βοήθεια του Ελληνικού Ωδείου Αθηνών υπό την Γενικήν Διεύθυνσιν του εξαιρετικού ανθρώπου και εκλεκτού φίλου κ. Πέτρου Κοτσιρίδη και του Καλλιτεχνικού Διευθυντού Μαέστρου – Μουσουργού αειμνήστου θησέως Πινδίου.
Η πρώτη μας δοκιμασία ήτο η απόλυσις της Πόλιγκερ. Μια σφοδρά λογομαχία του Προέδρου μας κ. Π. Τσάκωνα με τη μητέρα της Πόλιγκερ κατά την οποίαν η δευτέρα εξύβρισε τον Πρόεδρον, είχεν αποτέλεσμα να απολύσει το Συμβούλιον την ίδια ημέραν την διδασκάλισαν Πόλιγκερ. Αυτό μας εταλαιπώρησε πολύ, διοτι εμείναμεν χωρίς διδασκάλισα και διότι αυτή ηθέλησε να παραμείνη εις τη πόλιν και να διδάσκει δια λογαριασμόν της.
Με την επέμβασιν όμως του Κεντρικού Ωδείου, αι Πόλιγκερ απεμακρύνθησαν.
Με τους νέους καθηγητάς που μας έστειλεν το Ωδείον εσταθήκαμεν πολύ πιο τυχεροί. Το αξέχαστο ζεύγος Γέροντα. Ο περίφημος βιολονίστας Αχιλλεύς Γέροντας και η εξαιρετική πιανίστα Αγγέλα Γέροντα. Με τους μεγάλους αυτούς καλλιτέχνας το Ωδείον προχωρεί αλματωδώς. Αι μαθήτριαι αυξάνουν. Το Ωδείον μεταφέρεται εις το Τζαμί Μεγάλης Πόρτας.
Την εποχήν εκείνην ένας μεγάλος τύφος με καθηλώνει στο κρεβάτι επί 4 μήνες. Κατά την ανάρρωσίν μου βρίσκω σε πλήρη εξέλιξη το Ωδείον μας. Δύο ωραιότατα πιάνα κοσμούν την αίθουσαν. Ο μαθηταί έχουν σχεδόν διπλασιασθεί και μόλις έχουν περάσει 10 μήνες. Πριν όμως συμπληρωθεί χρόνος τον Ιανουάριον 1932, ο Πρόεδρος κ Πολύβ. Τσάκωνας υποβάλλει την παραίτησίν του προκειμένου να μεταβή εις την θέσιν του Νομάρχου Μεσολογγίου. Η απομάκρυνσίς του κ. Τσάκωνα πολύ μας ελύπησε και μας απεθάρρυνε. Διοτι το Συμβούλιον έχανε ένα τόσο ικανό και δραστήριον Πρόεδρον, διότι έπρεπε δυο ακόμη μέλη του Συμβουλίου να αντικατασταθούν λόγω παραιτήσεως η Νένα Χαλκιαδάκη και Ευαγγ. Δρανδάκης και διοτι αι δημιουργηθήσαι υποχρεώσεις του Ωδείου εκ της αγοράς επί πιστώσει των δύο πιάνων, και οι μεγάλοι μισθοί του ζεύγους Γέροντα, ήσαν υποχρεώσεις δυσαναλόγως μεγαλύτεραι των εσόδων του Ωδείου.
Κατά την Γενικήν Συνελευσιν 31 Ιανουαρίου 1932 εκλέγεται Νέος Πρόεδρος ο αείμνηστος Εμμ. Τσιριμονάκης Δικηγόρος και εις την θέσιν των παραιτηθέντων οι αλησμόνητοι μας Αριστείδης Κορωνάκις και Ιωάννης Δερμιτζάκης.
Η εξεύρεσις χρημάτων είναι το επιτακτικόν πρόβλημα.
Ο Πρόεδρος Εμμ. Τσιριμονάκις κρούει όλας τας θύρας. Παραλλήλως χοροί, τσάγια, συναυλίες δίδονται τακτικά, αλλα η απόδοσις είναι μικρά δια να εξυπηρετήσει τόσας υποχρεώσεις.
Μέσα στην απελπισία του ο Πρόεδρος Εμμ. Τσιριμονάκης, στην συνεδρίαση της 12 Ιουνίου 1932, προτείνει ή να πωληθούν τα δύο πιάνα προς εξόφλησιν του υπολοίπου εις συναλλαγματικάς αξίας των και των μισθών του ζεύγους Γέροντα, και να διαλυθεί το Ωδείον, ή να συγχωνευθεί με το Λύκειον Ελληνίδων σύμφωνα με συνομιλίαν του προς την Πρόεδρον αυτού Ιουλία Πετυχάκη.
Διαβάζοντας το σχετικό Πρακτικό, νομίζω πως ήταν χθες. Στα λόγια αυτά που Προέδρου, έγινεν έξω φρενών ο Αντιπρόεδρος Κων. Γεωργαντάς, και ολο το Συμβούλιο. Μια ολόκληρη σελίδα Πρακτικών γράφει εν συνόψει οσα είπεν ο κ. Γεωργαντάς . με αποτέλεσμα να ενθουσιασθούν όλοι να ελαττώσει το ζεύγος Γέροντα οικειοθελώς τας απαιτήσεις δια τους μισθούς του να αποφασισθεί να διενεργηθεί έρανος εις όλη την πόλιν, και προσφέρει ο Πρόεδρος Εμμ. Τσιριμονάκις πρώτος δια τον σκοπόν αυτόν δραχ. 500. Ο έρανος εις την πολιν έγινεν και επέτυχε. Εκπληρώθησαν αι εκκρεμούσαι συναλλαγματικαί πιάνων και μέρος των καθυστερούμενων μισθών του ζεύγους Γέροντα.
Και έτσι απεσβήσθη η απειληθείσα διάλυσις του Ωδείου δια την εποχήν εκείνην.
Το μέγα πρόβλημα της οικονομικής καταστάσεως του Συνδέσμου το οποίον προσωρινος μόνον ετακτοποιήθη, αναγκάζει εντός ολίγων μηνών τον Πρόεδρον Εμμ. Τσιριμονάκιν να παραιτηθεί.
Την εποχήν εκείνην εξήρχετο της ενεργού υπηρεσίας μια μεγάλη ιστορική μορφή, ένας υπέροχος άνθρωπος, μια εξαιρετική προσωπικότης ο αείμνηστος Γυμνασιάρχης Μιχαήλ Πρεβελάκης.
Ο άνθρωπος αυτός με τη μεγάλη του ψυχή μπροστά στις επίμονες παρακλήσεις όλων ημών των μαθητών του, εδέχθη το αξίωμα του Προέδρου του Συνδέσμου, με τον οποίον τον ετίμησεν ολόκληρη η Γενική Συνέλευσις της 11 Ιουνίου 1933 και παρέμεινε Πρόεδρος μέχρι της ημέρας που μας άφησε για πάντα.
Υπο την ηγεσίαν του Μεγάλη μας Διδασκάλου Μιχαήλ Πρεβελάκη το Ωδείον γνωρίζει λαμπράς ημέρας προόδου και δόξης.
Λειτουργούν σχολαί πιάνου, βιολιού, βιολοντσέλου, λαϊκών οργάνων, χορωδία, ορχήστρα, οι δε μαθηταί μας υπερβαίνουν τους 150.
Αλλά το επιστέγασμα της επιτυχίας είναι η απόκτηση αιθούσης και στέγης μονίμου. Η αίθουσα του τζαμιού που μας στεγάζει σήμερον ήτο ένας σταύλος δια τα άλογα του στρατού. Το δάπεδον με χώμα και οι τρούλοι ραγισμένοι.
Ο Πρόεδρος Μιχαήλ Πρεβελάκης με τη βαρύτητα της προσωπικότητάς του, με σύντονες και ακούραστες και όχι σπασμωδικές ενέργειες, κατορθώνει, ώστε να ενοικιάσει ο Σύνδεσμός μας αντί ασήμαντου ποσού το ερειπωμένον κτίριον του 1934.
Εξασφαλίζει παραλλήλως σημαντικήν οικονομικήν βοήθειαν από τον αείμνηστον Εμμ. Τσουδερόν, από τον εξαιρετικόν συμπολίτην κ. Παντελήν Πρεβελάκιν και από τον Δήμο Ρεθύμνης. Η αίθουσα επισκευάζεται. Τα πλακάκια του δαπέδου εστρώθησαν υπο την προσωπική επίβλεψιν του προέδρου μας Μιχ Πρεβελάκι του Αντιπροέδρου μας Αριστείδου Κορωνάκη του Γραμματέως Γεωργίου Τζανουδάκη και όλων ημών των μελών του Διοικητικού συμβουλίου.
Και έλαβεν ο σταύλος όψιν πολιτισμένης αιθούσης.
Η αίθουσα αυτή είδεν δόξες και γιορτές, συγκεντρώσει χορευτικές, συναυλίες ρεσιτάλ Μεγάλων καλλιτεχνών, εποχή που δεν θα λησμονηθή ποτέ –ποτε.
Το Ωδείον χάρις εις την νοικοκυρεμένην διοίκησην του είχε αποκτήσει περί τα 400 καθίσματα και ανάλογα τραπέζια και είδη Κυλικείου. Κατά τας χορευτικάς συγκεντρώσεις ο μπουφές ήτο πάντοτε του Ωδείου και όλον το Συμβούλιον υπεδέχετο και επεριποιείτο τους προσκεκλημένους με επί κεφαλής πάντοτε τον γλυκύν τους τρόπον και με την αλησμόνητον ευγένειαν του Προέδρου Μιχαήλ Πρεβελάκιν.
Κατά την χρυσήν αυτήν περίοδον το Διοικ. Συμβούλιον απετελείτο από τους : Πρόεδρος Μιχαήλ Πρεβελάκης, Αντιπρόεδρος Αριστείδης Κορωνάκης, Γραμματεύς Γεώργιος Τζανουδακης, ταμίας Ευγγελος Νησιανάκης, Μέλη: Ανδρέας Σφηνιάς, Τάσσος Μεσθενέος και Γεώργιος Κούσουλας.
Το ζεύγος Γέροντα Αχιλλεύς και Αγγέλα εδίδαξαν μέχρι το 1935. Έκτοτε κατά σειράν εδίδαξαν ο κ. Βασίλειος Ξενάκις και Μηνάς Τζωρτζάκις, Λίνα Καραλευθέρη, Αριάδνη Γιανναρέλη, Θεώνη Γεωργίου και Κρινιώ Παπασταύρου.
Μα ήλθεν η λαϊκή του πολέμου του 1941 και έργον μας αυτό ακολούθησε την κοινήν μοίραν της γενικής καταστροφής.
Κατά την λεηλασίαν τα πάντα διηρπάγησαν. Δεν μας έμεινεν ούτε μια καρέκλα, ακόμα και κεραμίδια της παραπλεύρου αιθούσης μας επήραν. Μόνο μια ντουλάπα, μερικά είδη κυλικείου, βιβλία και το Αρχείον διεσώθησαν με προσωπικόν μου κίνδυνον και τα διεφύλαξα.
Με πολλούς κινδύνους και θυσίες διέσωσα το ένα πιάνο το υπάρχον σήμερον και τον Ωδείον το άλλο μετεφέρθη υπο των Γερμανών μέσω Βάμου εις τα Χανιά.
Παρ’ολας τας έρευνας και προσπάθειας μου το πιάνο αυτό δεν κατωρθώσαμεν να το ανεύρωμεν ποτέ. Όταν ο βραχνάς της σκλαβιάςδιελύθη και ξαναφώτισε τον κόσμο της λευτεριάς ο ήλιος, το Ωδείον δεν είχε τίποτε.
Ετσι βρεθήκαμε στην ανάγκη να ξαναρχίσωμεν από την αρχή. Επι πλέον χάσαμε και την άιθουσα που μετεβλήθη εις Κινηματογράφον. Είναι μια μεγάλη ιστορία που δεν θέλω ούτε να την θυμάμαι. Κι ούτε θα μιλήσω γι αυτήν εδώ γιατι τότε θα έλεγα πράγματα ελάχιστα κολακευτικά για ορισμένους ανθρώπους .
Η εξαιρετική μορφή του Προέδρου μας Μιχαήλ Πρεβελάκη βρίσκεται και παλιν μεταξύ μας. Πρώτος εις τον αγώνα. Η εσπέρα της ζωής του λάμπει με τα φώτα της νεότητος. Μας ενθαρρύνει μας εμψυχώνει.
Η πρώτη μεταπολεμική συνέλευσις της 30 Δεκεμβρίου 1945 εκλέγει και πάλιν Πρόεδρον τον Μιχαήλ Πρεβελάκιν, Αντιπρόεδρον τον ΑριστείδηνΚορωνάκιν, Γραμματέα τον Γεώργιον Τζανουδάκι , Ταμίαν Ευγ. Νησιανάκιν και Συμβούλους τους κ. Γεωργιο Τρουλινόν, ΓεώργιονΤσουδερόν, Ανδρέα Σφηνιάν.
Το πρώτο μας βήμα οφείλεται εις την κυρίαν Ελένη Μοάτσου – Μανουσέλην παλαιάν μαθήτριαν του Ωδείου μας, και διπλωματούχου του Πιάνου. Η κ. Μανουσέλη αναλαμβάνει την διδασκαλίαν επι εν ολόκληρον έτος εντελώς δωρεάν.
Ετσι ερχόμεθα σε πρώτη επαφή με τους μαθητάς μας και δημιουργείται μια νέα μουσική προσπάθεια. Το έργο της διδασκαλίας συνεχίζει η κ. Χρυσούλα Δαφνομίλη – Ανδρουλιδάκη με επαινετήν προσπάθεια.
Νέα περίοδος αρχίζει. Εδώ όμως κλείνει η μοίρα και την τελευταίαν σελίδα του βιβλίου της υπέροχης ζωής του Προέδρου μας Μιχαήλ Πρεβελάκη. Η μακρά παραμονή του το κρεβάτι του πόνου όσον και αν μας είχε συνηθίσει στη σκέψη πως γρήγορα θα τον χάσωμεν για πάντα, ο θάνατός του μας εγέμισε πόνο και θλίψη.
Αν και δεν θα ξανακούσομε ποτέ πια την ήρεμη και υποβλητική φωνή, δεν θα λησμονήσωμεν ποτέ την ευγενική του φυσιογνωμία, ούτε τα λόγια του ούτε τα διδάγματά του.
Το Ωδείον θα είναι πάντα ευγνώμον προς τη μνήμην του.
Η μεγάλη μας αυτή απώλεια δεν μας απεθάρρυνε. Ο νέος πρόεδρος εκλέγεται ο Χρήστος Τζιφάκης, αλλά λόγω των πολλών του ασχολιών, σύντομα υποβάλλει την παραίτησίν του. Η συνέλευσις της 24 Μαίου 1954 εκλέγει Πρόεδρον Ευαγ. Νησιανάκιν, ΑντιπρόεδρονΕμμ. Βογιατζάκιν, Γραμματέα Δημήτριον Μοάτσον, Ταμίαν Μιχαήλ Μανουράν και Μέλη: Ειρήνη Γρηγοριάδου, Ελένη Μανουσέλη και Ιωσήφ Χομπίτη.
Η πρώτη φροντίδα του νέου Δ.Σ ήτο η εξεύρεσις στέγης. Και εχρησιμοποιήθη ως τοιούτη το κτίριον της αειμνήστου Αρτεμισίας Κουτρουμπά. Το οίκημα όμως αυτό δεν ήτο κατάλληλον ούτε δια την διδασκαλίαν ούτε δια τας δημοσίας εμφανίσεις του Ωδείου.
Εις το ζήτημα όμως του διδακτικού προσωπικού εσταθήκαμεν τυχεροί. Είχεν έλθη η ώρα να ωφεληθώμεν από τους κόπους των προσπαθειών και μόχθων τόσων χρόνων. Τώρα δεν είχαμεν ανάγκη να μας στέλνη το Ελληνικόν Ωδείον ξένον διδάκτικόν προσωπικόν. Από τας παλαιάς μαθητρίας μας είχαμεν ήδη αποκτήσει κατάλληλο, άξιο, περίφημο, διδακτικόν προσωπικόν, ντόπιο και το εχρησιμοποιήσαμεν με τόσην επιτυχίαν. Ετσι προστίθενται δίπλα στην Κυρία Χρυσούλα Δαφνομήλη, η Λενιώ Γεωργ. Ζαννουδάκη έπειτα η Φωφώ Ζαμπετάκι, βραδυτέρα η Κοκώ Λιονή, ο κ. Δημ. Δαφέρμος, ο κ. Χαρ. Πραματευτάκις, ο κ. Ν. Μαμαγκάκις.
Το Συμβούλιον παραιτηθέντων λόγω πολλών ασχολιών των κ. κ. Δημ. Μοάτσου και. Κ. Ελένης Μοάτσου – Μανουσέλη, συμπληρούται με τους κ.κ. Μιχαήλ Παντζάρην και Ιάκωβο. Φουντουλάκιν. Το Ωδείον και πάλιν βαδίζει σιγά –σιγά προς τα εμπρός αλλά με σταθερό βήμα. Η πείρα του παρελθόντος τους είναι ασφαλέστερος οδηγός. Σπεύδει βραδέως.
Το Συμβούλιον μας προγραμματίζει ότι μόνον με την απόκτησιν καταλλήλου οικήματος θα μπορέσει να ολοκληρώσει τους σκοπούς και τας επιδιώξεις του Ωδείου. Και αρχίζει τον μεγάλον αγώνα με ελάχιστα οικονομικά μέσα, αλλά με συμπαραστάτας τόσους και τόσους καλούς φίλους.
Με επιμονήν, θάρρος και αυτοπεποίθησιν αθόρυβα και σεμνά, και χάρις εις τους φίλους συμπαραστάτας επανέρχεται εις την παλαιάν του αίθουσαν του Τζαμιού Νερατζέ, ως ενοικιαστής τον Δεκέμβριον 1955.
Μετά 15 ολόκληρα χρόνια. Την 23 Δεκεμβρίου 1959 ετελέσαμεν αγιασμόν εις την αίθουσαν η οποία εστέγασεν το Ωδείον επι 6 έτη και εις την οποίαν ξαναγυρίζαμεν πάλι. Εις την ομιλία μου της ημέρας εκείνης μεταξύ των άλλων είπα:
«Με τη βοήθειαν όλων των ευγενών φίλων και υποστηρικτών, εξαναγυρίσαμεν εις την αίθουσαν αυτήν που είναι γεμάτη αναμνήσεις, δόξες και επιτυχίες. Ελπίζομεν ότι θα επιτύχωμεν την πλήρη πραγματοποίησιν των σκοπών του Συνδέσμου μας. Δια να εξασφαλισθεί όμως η λειτουργία του ιδρύματος μας εις το διηνεκές και να έχει η πόλη μας οριστικά ένα ανώτερο μουσικό μορφωτικό ίδρυμα απαραίτητο για τα παιδιά μας, πρέπει το κτίριο αυτό να γίνει ιδιοκτησία του Ωδείου. Το συμβούλιον μας όταν το κατορθώσει αυτό, σκοπεύει εν συνεννοήσει μετά των αρμοδίων να αναστηλώσει τον εις πλείστα σημεία ερειπωμένον αυτόν αρχαιολογικόν χώρον, να διατηρήσει τον ρυθμόν του. Να το ευπρεπίσει και να το διακοσμήσει καταλλήλως ώστε να δώσει εις τον Τουρισμόν της πόλεως έναν σπουδαίον τουριστικόν μνημείον».
Και το Συμβούλιον μας ετήρησε την υπόσχεσίν του. Πριν περάσει χρόνος δηλαδή 10 Αυγούστου 1957 υπέγραφα το σχετικόν συμβόλαιον και το Ωδείο Ρεθύμνης εγένετο ιδιοκτήτης ολοκλήρου του κτιρίου του Τζαμιού Νερατζές.
Τώρα που το Ωδείον Ρεθύμνης απέκτησε οριστικήν και μόνιμον στέγην και η πόλις μας Ωδείον με ιδιόκτητον πλέον οίκημα, αξίζει ν’αναφέρω εδώ εν συντομία το ιστορικόν αυτό και να ευχαριστήσω ακόμα μια φορά και να εκφράσω την βαθειάν ευγνωμοσύνην του συνδέσμου μας προς όλους εκείνους που συνετέλεσαν και εις τους οποίους οφείλομεν την σημερινήν μεγάλη πραγματικότητα.
Από την πρώτη ημέραν που επανήλθομεν εις τη παλαιάν μας αίθουσαν του τζαμιού της Νερατζές, δεν ηρκέσθημεν εις την ιδιότητα του απλού ενοικιαστού, αλλα αρχίσαμεν τον αγώνα δια να γίνωμεν ιδιοκτήται μόνιμοι του κτιρίου.
Ο Δήμος Ρεθύμνης είχε δεσμεύσει το κτίριον αυτό με σκοπόν να το εξαγοράσει . Επρεπε λοιπόν πρωτίστως να μεταβιβάσει το δικαίωμα αυτό ο Δήμος εις τον σύνδεσμόν μας. Ο Δήμαρχος κ. Στυλ. Ψυχουντάκης εισηγήθη το θέμα και το Δημοτικόν Συμβούλιον ενέκρινε δι’ αποφάσεως αυτού την παραίτησην του Δήμου εκ του κεκτημένου δικαιώματος του της απ’ ευθείας εξαγοράς δια να αποκτήσει εν συνεχεία δικαίωμα τούτο το Ωδείον μας. Δια της ιστορικής τούτης αποφάσεως του ο Δήμος Ρεθύμνης και ο Δήμαρχος κ. Στ. Ψυχουντάκης προσέφερε μια σπουδαιοτάτην και θετικήν εξυπηρέτησιν τόσον εις το Ωδείον όσον και εις την πόλιν γενικώτερα.
Με την απόφασιν αυτήν του Δημοτικού Συμβουλίου ζητούμεν από την οικονομικήνΕφορίαν να καθαρίση την αξίαν του κτιρίου. Εσυναντήσαμεν και εδώ εις την αρμοδίαν Επιτροπήν μεγάλην κατανόησιν.
Το αρχικώς υπό της Επιτροπής καθορισθέν μέγα ποσόν υπεβιβάσθη εις 180.000 αλλά και το ποσόν αυτό ήτο τρομερά μεγάλο σχετικώς με τας οικονομικάς δυνατότητας του συνδέσμου μας.
Και κινδυνεύει να χαθεί το ζήτημα την τελευταίαν στιγμήν. Εκείναις ταις ημέρες έρχεται από τη Αθήνα ο φίλτατος βουλευτής τότε κ. Γιώργος Τρουλλινός, μέλος προ ολίγων ετών του Διοικητικού Συμβουλίου του Ωδείου.
Εξιστόρησα εις τον κ. ΓεώργιονΤρουλλινόν τα καθέκαστα και του εζήτησαν την βοήθειάν του. Με επληροφόρησεν ότι σύντομα θα συζητηθεί εις την Βουλήν Νομοθετικόν διάταγμα που θα ρυθμίσει τα της περιουσίας των ανταλλάξιμων και μου υπεσχέθη ότι θ’ αναλάβει την υπόθεσιν του Ωδείου, δια το οποίον και ως Σύμβουλος τόσον είχεν ενδιαφερθεί και εργασθεί.
Όταν επέστρεψεν εις Αθήνας ο κ. Τρουλλινός, παρουσιάσθη εις τον Υφυπουργόν Οικονομικών Αξιοτ. κ. Δημ. Αλιμπράντην εις τον οποίον εξιστόρησε την εικοσιπενταετή δράσιν του συνδέσμου μας, την οποίαν εξ ιδίας αντιλήψεως λεπτομερώς εγνώριζε, και εζήτησε από τον κ. Αλιμπράντην να βοηθήσει το Ωδείο Ρεθύμνης ώστε να αποκτήσει ιδιόκτητονστέγην.
Χάρις εις την λαμπράν εισήγηση του αγαπητού μας Γεώργιου Τρουλλινού, ο υπέροχος άνθρωπος με την μεγάλην θετικήν σκέψη, με την μεγάλη αντίληψη, και αποφασιστικότητα,ο υφυπουργός Οικονομικών κ. Δημήτριος Αλιμπράντης, έδειξεν αμέσως απόλυτη κατανόηση εις το αίτημα του Συνδέσμου μας. Και Εισηγείται ο μέγας ούτος ευεργέτης του Ωδείου μας εις την βουλήν την ειδικήν διάταξιν του άρθρου 9 της παραγράφου 8 του Ν.Δ 3713/1957 κατά την οποίαν παραχωρείται τον κτίριον του Τζαμιού Νερατζές εις τον Ωδείον μας και εις τιμήν τοιαύτην (εις τον εν τρίτον της ορισθείσης υπο της επιτροπής) ώστε να δύναται ο Σύνδεσμος να την αντιμετωπίσει με τους πενιχρούς αυτού πόρους. Και το συμβόλαιον υπεγράφη. Και η εύνοια, η κατανόησις, η καλοσύνη του Εξοχώτατου Υπουργού κ. Δημ. Αλιμπράντη, συνεχίζεται. Ο Σύνδεσμός μας έγινεν ιδιοκτήτης του οικήματος.
Αλλά δεν είχεν τα χρήματα δια τας αναγκαίας επισκευάς.
Κατά τας εορτάς του Αρκαδίου 1958 κατέρχεται εις την πόλιν μας ο μέγας μας φίλος, κ. Αλιμπράντης μετά του συμπολίτου Υφυπουργού κ. Κεφαλογιάννη ως εκπρόσωποι της Κυβερνήσεως. Επισκέπτονται το Ωδείον, βλέπουν την κατάσταση, την εκτιμούν και σε λίγες μέρες ο κ. Αλιμπράντης μας στέλνει ως οικονομικήν ενίσχυσην δια την επισκευήν του κτιρίου 50.000. δρχ.
Ο Σύνδεσμος Διαδόσεως Καλών Τεχνών, θα ευγνωμονεί πάντοτε τον Εξοχώτατον Υπουργόν κ. Δημήτρη Αλιμπράντη δια την κατανόησιν ην έδειξεν δια την εξασφάλισην μονίμου στεγάσεως του Ωδείου, και δια το ενδιαφέρον του ώστε δια νόμου να κατοχυρώσει το σοβαρόν τούτο και ζωτικόν ζήτημα αναγνωρίζων την επιτυχή και κοινωφελή μακροχρόνιον δράσιν του Ωδείου μας.
Το σημερινόν ΔιοικητικόνΣυμβούλιον του Ωδείου αποτελείται από τον Πρόεδρον Ευάγγελον Νησιανάκιν, ΑντιπρόεδρονΕμμ. Βογιατζάκιν, Γραμματέα Ειρήνην Γρηγοριάδου, Ταμίαν Μιχαήλ Μανουράν, και Μέλη Ιωσήφ Χομπίτην, Ιακώβου Φουντουλάκιν και Μιχαήλ Παντζάρην.
Διδάσκουν δε πιάνο η κ. Φωφώ Λυρούδια- Ζαμπετάκη, η Δις Κοκώ Λιονή και η κ. Στέλλα Ρεϊση – Μπερνιδάκη. Βιολί ο κ. Δημ. Δαφέρμος, θεωρήτικά μαθήματα ακορντεόν και έγχορδα ο κ. Χαράλαμπος Πραματευτάκης και ρυθμική η κ. Πόπη Ρέντζου – Μιχελιουδάκη.
Οι δε φοιτούντες εις το Ωδείον εις όλας τα Σχολάς είναι υπερ τας 120.
Ετσι το Ωδείον μπήκε στο δρόμο μιας νέας περιόδου και σταθεράς πλέον εξελίξεως, το δε Ρέθυμνον απέκτησεν οριστικά ένα ανώτερον μουσικόν μορφωτικόν ίδρυμα με εξησφαλισμένην πλέον την μελλοντική λειτουργίαν του, ενώ παραλλήλως κατωχυρώθη η διατήρησης, η συντήρησης και ο ευπρεπισμός ενός ωραιοτάτου και μοναδικού Αρχαιολογικού Μνημείου.
NOEMBΡΙΟΣ 1959