Η ΔΙΑΛΕΞΗ ΤΗΣ Π. ΤΕΤΑΡΤΗΣ ΣΤΟ ΩΔΕΙΟ
ΤΟΥ Κ. ΑΝΔΡΕΑ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΚΗ
Το δριμύ ψύχος, ασυνήθιστο για την Κρήτη με το ήπιο, γλυκύ της κλίμα,
δεν εμπόδισε την προσέλευση πνευματικού κοινού, το βράδυ της π.
Τετάρτης στο Ωδείο. Μπορεί να θεωρηθή, σαν ικανοποιητική και ιδία,
αν ληφθή υπόψη, ότι το ακροατήριο αποτελέσθηκε, το πλείστο, από
ανθρώπους των Γραμμάτων.
Δόθηκε η διάλεξη με το παραπάνω θέμα: Η ΝΕΟΚΡΗΤΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΚΑΙ Ο
ΠΟΙΗΤΗΣ ΜΗΝΑΣ ΔΗΜΑΚΗΣ με την ευκαρία της συμπληρώσεως 20
χρόνων από του θανάτου του ΓΙΓΑΝΤΟΣ της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας
Κρητικού – Ηρακλειώτη Νίκου Καζαντζάκη. Πρόκειται, περί τμήματος
από πλατύτερη εργασία, για τη <<Νεοκρητική Σχολή>> του λαμπρού
Εκπαιδευτικού της πόλεώς μας κ. Αντώνη Σανουδάκη.
Ο κ. Σανουδάκης, είναι Φιλόλογος – θεολογος, λογοτέχνης και ποιητής.
Μου έχει δοθή και άλλοτε, η ευχάριστη ευκαιρία, να εξάρω την
αφοσίωσή του στα γράμματα, και την λαμπρή επίδοσή του στη
Λογοτεχνία. Μας έχει δώσει μέχρι τις δύο ποιητικές Συλλογές το ΠΟΡΕΙΑ
και ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ και την ΨΥΧΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣς.
Πέραν τούτων κατά την διάρκεια του 1976 μας παρουσίασε ανάγλυφο
το έργο των δύο από τους κορυφαίους ποιητές μας Γ. Σεφέρη και Κ.
Καβάφη. Τρίτη στη σειρά, είναι η σημερινή εκδήλωση για την
Νεοκρητική Σχολή. Στα 1906, τοποθετεί την αρχή της.
Από τότε μέχρι και σήμερα την χωρίζει σε τρεις περιόδους. Λίαν
εύστοχα έχρισε σαν ΠΑΤΕΡ ΦΑΜΙΛΙΑΣ το Νίκο Καζαντζάκη. Είναι
πράγματι, ο πατέρας της Νεοκρητικής Σχολής. Έδωσε συνοπτική εικόνα
του παγκοσμίως γνωστού τεράστιου συγγραφικού έργου του, και
απαρίθμησε τους κατά Νομούς της Κρήτης γνωστούς λογοτέχνες και
συγγραφείς. Ακόμα, τους στενούς φίλους και συνεργάτες του
Καζαντζάκη. Ανάμεσα σ’ αυτούς, διακεκριμένη θέση κατέχουν ο
Ρεθύμνιος Παντελής Πρεβελάκης (έχουν ανταλλάξει 400 γράμματα) κι ο
Ηρακλειώτης Μηνάς Δημάκης που όπως πληροφορηθήκαμε ετιμάτο με
την φιλία του Καζαντζάκη, είχε στενή συνεργασία μαζί του στο
Ηράκλειο, Αθήνα, Παρίσι και έχαιρε της βαθειάς του εκτιμήσεως.
Στη συνέχεια, έγινε η παρουσίαση του πλούσιου ποιητικού έργου του κ.
Δημάκη και αναγνώσθηκαν αποσπάσματα ποιημάτων του από τη
μαθήτρια Λυκείου Σμαράγδη Παυλιδάκη. Ο κ. Δημάκης, αν συγκράτησα
καλώς γεννήθηκε το 1917. Σ’ ηλικία 18 ετών (1935) εξέδωσε την πρώτη
ποιητική του συλλογή. Δικαιώνομαι απόλυτα, όταν επαναλάβω, πως οι
ποιητές γεννιούνται, δεν γίνονται. Δεν τον δίδαξε το σχολείο να συνθέτη
ποιήματα. Ούτε η ζωή, που δεν είχε ακόμη γνωρίσει. Η ποίηση, υπήρχε
στο αίμα του. Ήτο δοσμένη από τη Φύση. Τα πρώτα μεταγυμνασιακά
του χρόνια, ίσως μέχρι το 1960, ειργάσθη σαν υπάλληλος στην Τράπεζα
της Ελλάδος. Σαν πάρεργο είχε την λογοτεχνία. Αποχώρησε όμως τότε
και αφοσιώθηκε, με ψυχή και σώμα σ’ αυτήν. Το ποιητικό του έργο έχει
συγκεντρώσει σε τρεις Τόμους τελευταίως. Έχει τύχει ευμενούς
κριτικής. Έχει αποσπάσει τα πιο κολακευτικά σχόλια των κορυφαίων
λογοτεχνών κι έχει βραβευθή από την Ακαδημία Αθηνών.
Και μόνο όμως το γεγονός των μετά του Καζαντζάκη σχέσεων, φιλίας
και συνεργασίας, (έχει ανταλλάξει 17 επιστολές μαζί του) αποτελεί
αμάχητο τεκμήριο της θέσεως που κατέχει στη Νεοελληνική ποίηση.
Δεν προτίθεμαι να κάμω κριτική της εργασίας που την διάκρινε συνοχή,
πνοή, πληρότητα. Γράφω, για να επισημάνω τον τρόπο παρουσιάσεως
της. Να δώσω τόνο και έμφαση στην προσπάθεια. Να εξάρω, τη
συνεργασία καθηγητή και μαθητών. Δεν πρέπει να παροράται και
υποτιμάται το γεγονός. Είναι πρωτότυπο στο τρόπο, οργάνωση και
μορφή. Οι εκπαιδευτικοί, μπορούμε να εκτιμήσωμε περισσότερο, πόση
σημασία έχει η εμφάνιση μαθητών των Λυκείων μας στο δημόσιο
ΒΗΜΑ μαζί με τους καθηγητές των σε ρόλους <<μεγάλων>>. Κι οι πιο
απλοί άνθρωποι νοιώθουν πόσο τούτο προάγει την πρόοδο και τη
μάθηση. Ποιος αντιλέγει πώς δημιουργεί ευγενική άμιλλα που είναι ο
πρώτιστος παράγοντας προόδου; Έπειτα από τη συνοπτική εισήγηση
του κ. Σανουδάκη, την εργασία παρουσίασαν κατά τομείς οι μαθητές, μ’
εκπληκτική επιτυχία, ως κάτωθι:
1)Νεοκρητική Σχολή: Θ. Σταυρουλάκης
2) Η συγγραφική δουλειά του Μ.Δημάκη: Γ. Νοδαράκης
3)Ν. Καζαντζάκης και Μ.Δημάκης: Ανδρ. Ξανθός.
4)Η ποίηση του Μ. Δημάκη: Σμαράγδω Παυλιδάκη.
Ευνόητο, ότι η κατανομή του έργου με την εναλλαγή των ομιλητών
βοηθεί, την χωρίς πνευματική καταπόνηση αδιάλειπτη παρακολούθηση
του θέματος, έστω και μακρού.
ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 20 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1977