Του «Παλαιού»(;)
Προ ημερών που έλεγα του Τουρκοκρήτα του Ουσάκ θυμήθηκα ένα
άλλο πατριώτη μας το Μουσταφά Νεσίμη.
Όταν καταλάβαμε το Ουσάκ τον βρήκαμε στη φυλακή καταδικασμένο
από το Μουσταφά Κεμάλ σε θάνατο.
Δεν είχεν εκτελεσθεί γιατι φαίνεται περίμεναν να προβεί σε
αποκαλύψεις. Ωστόσο φύγανε κακώς έχοντας και ετσι γλύτωσαν
εκείνος όμως απέδιδε τη σωτηρία του στο Ραμπή στο κισμέτ.
Ήτο Τούρκος Σελινιώτης. Η οικογένεια τους είχε πάει εκεί προ πολλών
ετών στην Κων/πολη, αυτός ήτο τότε μικρός και τα Ελληνικά τα ήξερε
τσάτρα –πάτρα.
Είχε μπει στη Σχολή των Ευελπίδων – ως θα λέγαμε – και ήτο
συμμαθητής με το Μουσταφά – Κεμάλ.
Από την πρώτη μέρα όμως που γνωρίσθηκαν δεν χωνεύονταν.
Φαίνεται πως συνερίζονταν το Καπετανιλίκι στην τάξη. Ο δικός μας
εκαυχάτο πως ήτο «Κιριτλής» και απεκάλει περιφρονητικώς τον άλλον
οβραίο Μουσταφά γιατί ο Μουσταφά Κεμάλ ήτο Θεσσαλονικιός. Δεν
καταλάβαινε πόσο μεγάλος άνθρωπος και μεταρρυθμιστής ήτο.
Όταν επαναστάτησε ο Κεμάλ όλοι οι Κιρκάσιοι, λαός φιλελεύθερος και
ριψοκίνδυνος, εστράφησαν εναντίον του.
Είναι περίεργο πώς οι Κιρκάσιοι είναι εκ γενετής άριστοι ιππείς. Ένα
ολόκληρο Σύνταγμα Ιππικού απ’ αυτούς ηυτομόλησαν στο δικό μας
Στρατό και υπηρέτησε μέχρι της καταρρεύσεως στη (ΧΙ) Μεραρχία στα
Μουδιανά. Ισως άλλη φορά να πω για τους Κιρκάσιους.
Με αυτούς ήτο και ο Μουσταφά Νεσίμη οτε συνελήφθη αιχμάλωτος.
Ήτο ταγματάρχης ελάμβανε πλήρης αποδοχάς ως και οι λοιποί
Κιρκάσιοι από μας και μετα την απελευθέρωση του έμενε στο Ουσάκ,
τον ανέλαβα και αυτό υπο την προστασία μου.
Μια μέρα ελήφθη Διαταγή από Στρατιά να του χορηγηθεί φύλλον
πορείας να παρουσιασθεί στον Αρχιστράτηγο. Σε λίγες μέρες εγύρισε
μα και συγχρόνως ελήφθη εμπιστευτική διαταγή παραγγέλουσα να
τελεί υπο παρακολούθηση να μην απομακρυνθεί από το Ουσακ μέχρι
νεωτέρας διαταγής.
Ο υπεύθυνος Στρατιωτικός Διοικητής Μεσσίνης μου τον παράδωκε και
μου δήλωσεν υπ’ ευθύνη μου να τον κάνω ότι νομίζω.
Δεν ήθελα να τον προσβάλλω μα και η υπόθεσις ητο σοβαρά.
Επειδή μου παραπονείτο για διάφορες, αρρώστιες, παρεκάλεσα τον
Διευθυντή του Στρ/κού Νοσοκομείου τον φιλο κ. Κώστα Βλαχοθανάση,
ήδη βουλευτή Ευβοίας, να τον βάλει στο Νοσοκομείο, λέγοντας του και
το μυστικό. Έτσι και έγινε. Είχαμε δε και φύλακα να τον παρακολουθεί
χωρίς εκείνος να το καταλάβει.
Στο νοσοκομείο τον ρώτησα μετα φορτικότητος, τί τον ήθελαν στη
Σμύρνη.
Μου είπε πως του απαγόρευσαν να πει μα επειδή εγώ ήμουν «αδελφός
του» θα μου έλεγε:
Μου ενεπιστεύθει λοιπόν πως ο «Πάπουλας» ως έλεγε τον μακαρίστη
Παπούλα του είπε να να πάει μαζί με τον Ντελή Μπαχ στο Ικόνιο μαζί
με δέκα οπαδούς να επαναστατήσουν τους Τούρκους της Περιφέρειας
κατά του Κεμάλ.
Ο δικός μας Μουσταφάς απήντησε ότι ο πληθυσμός είναι όντως
Αντικεμαλικός, μα για να ξεσηκωθεί πρέπει να δει σοβαρά δύναμη και
προστέθηκε.
Ντελή ΜπαΧ: Κ. Παπουλα (θα πει Τρελή Κεφαλή) μην τον ακούς γιατί
δεν θα κάμεις τίποτε».
Δεν τον υποχρέωσε να πάει μα τον έθεσε υπο περιορισμό.
Ο Ντελή Μπάχ πήγε με τους δέκα.
Ο Κεμάλ τον απεκήρυξε προσθέτων ότι όποιος από τους οπαδούς τους
τον φονεύσει, θα αμνηστευθεί.
Αμέσως οι σύντροφοι του, τον αποκεφάλισαν και πήγαν την κεφαλήν
του στο Κεμάλ, ζητούντες την επίκυρηξη και αμνηστία…
Την άλλη μέρα εδιάβασαμε στις Εφημερίδες της Κων/λεως πως ο
Κεμάλ, διέταξε και τους κρέμασαν όλους! Εμεις δ’ελάβαμε διαταγή δι’
ης ο Μουσταφάς αφήνετο ελεύθερος.
Όταν έκλεισε η ειρήνη ο Κεμάλ εκοινοποιησε πίνακα εκείνων που δεν
εδέχετο στο Κράτος του. Μεταξύ των πρώτων, ήτο και ο Μουσταφά
Νεσιμή.
Ηλθε στα Χανιά, του παρεχωρήθη το σπίτι του πατέρα του, που το
ανακάλυψε στη Σπλάτζια λίγο προ του 2ου Πολέμου όταν τα τρία
παιδιά του, επέτυχαν άδεια και του επετράπη ο επαναπατρισμός.
Στα Χανιά μένων εφόρει ένα μαύρο κάλυμμα από Αστραχάν και ετσι
πρόσθεσε και στο όνομά του Μουσταφά Νεσιμή «καρακαούκ».
Στο σπίτι του πατέρα του βρήκε ένα «Γιατροσόφι» μετάφραση στην
Τουρκική ως μου έλεγε του «Μπουκράτη». Ιπποκράτη ήθελε να πει και
εθεράπευσε «πάσαν νόσον και πασαν μαλακίαν».
Κατηγγέλετο μα πάντα πήγαιναν οι θεραπευθέντες ισχυριζόμενοι πως
κατέφευγαν σ’αυτόν άμα τους απήλπιζεν η Επιστήμη και ότι
εθεραπεύοντο δωρεάν. Δεν πληρώναν παρα μόνο τα «φάρμακα».
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 24,26/2/1934