Γεώργιος Πλυμάκης: Πρωτοπόρος σε κάθε τομέα ανάπτυξης

 

ΜΙΑ ΜΕΓΑΛΗ ΜΟΡΦΗ ΠΟΥ ΣΗΜΑΔΕΨΕ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΖΩΗ

Γεώργιος Πλυμάκης: Πρωτοπόρος σε κάθε τομέα ανάπτυξης
Μιλούσε για τον τουρισμό στο Ρέθυμνο από την μετακατοχική περίοδο
Έτρεφα πάντα εκτίμηση στο πρόσωπο του κ. Αντώνη Πλυμάκη από τότε που ήρθα στην Κρήτη. Είχε ένα ξεχωριστό τρόπο να σε κερδίζει και ένα τρόπο ζωής που άξιζε να έχει μιμητές. Εξαιρετικός και σαν συγγραφέας με μάγευε το ύφος γραφής του Αλλά πως θα μπορούσε να είναι διαφορετικός από το πρότυπο του ανθρώπου όταν πήρε τις βάσεις για τη δική του ύπαρξη από τον πατέρα του Γεώργιο. Έναν άνθρωπο που ζούσε για να προσφέρει και να υπηρετεί τις ανάγκες κάθε ταπεινού και απλού ανθρώπου. Ένα φωτεινό νου που έβλεπε δεκαετίες πέρα από την εποχή του. Τυχαίο ότι αυτός πρωτομίλησε για την τουριστική ανάπτυξη του Ρεθύμνου;
Ένα Χριστιανό που εφάρμοζε στην καθημερινότητά του το λόγο του Ευαγγελίου.
Ας επιχειρήσουμε μια πρώτη παρουσίαση της λαμπρής αυτής προσωπικότητας, με απόλυτη βεβαιότητα ότι δεν θα καταφέρουμε να αναπτύξουμε ούτε τις μισές πτυχές του πολύπλευρου και χαρισματικού χαρακτήρα του.
Γεννήθηκε το 1884 στην Ασή Γωνιά. Πήρε από το ηρωικό χωριό του τις λεβέντικες καταβολές του απροσκύνητου Κρητικού αλλά παράλληλα διψούσε για γνώση. Από νέος ακόμα ήταν υπέρμαχος της πράξης μετά τη θεωρία. Δεν άντεχε μια στείρα φλυαρία ιδεών, νουθεσίας, φιλοσοφίας πάνω στο ανέφικτο πολλές φορές.
Έτσι σε μια εποχή που άλλες ήταν οι προσφιλείς κατευθύνσεις σπουδών εκείνος επέλεξε την Εμπορική Ακαδημία. Έβλεπε την Κρήτη να σηκώνει κεφάλι μετά από αιώνων δουλεία και πίστευε πως για να ενταχθεί σε μια ισχυρή τροχιά ανάπτυξης χρειαζόταν υγιείς βάσεις. Τέλειωσε με άριστα τις σπουδές του ενώ υπηρέτησε και την πατρίδα του επί πέντε χρόνια με το βαθμό του λοχία. Δυστυχώς όμως το 1916 βρέθηκε με άλλους στρατιώτες στο στρατόπεδο του Γκαίρλιτς της Γερμανίας. Αναφέρει σχετικά ο γιος του Αντώνης σε δημοσίευμά του στα «Χανιώτικα Νέα».
 
Τον θεωρούσαν νεκρό
«Το θέρος του 1916 το 4ο Σώμα Ελληνικού Στρατού από 6.000 άνδρες και υπό τον συνταγματάρχη Δ. Χατζόπουλο απομονώθηκε από τους Αγγλογάλλους «συμμάχους» μας στην Ανατολική Μακεδονία και μη δυνάμενο να επανέλθει στην παλαιά Ελλάδα και επειδή δεν υπήρχε η θέληση να προσχωρήσει στους «συμμάχους» παραδόθηκε στους Γερμανούς και μεταφέρθηκε στην πόλη Γκαίρλιτς στην Κάτω Σιλεσία, όπου στρατωνίσθηκε μέχρι και το 1918 οπότε αξιωματικοί και άνδρες άρχισαν να επανέρχονται στην Ελλάδα με τους τελευταίους το 1919.
Στο Σώμα αυτό υπήρχαν πολλοί Κρητικοί μεταξύ των οποίων και ο πατέρας μου Γεώργιος Ιωσήφ Πλυμάκης από Ασή-Γωνιά Αποκορώνου, έφεδρος λοχίας. Αρκετοί εργάστηκαν κατ’ αρχάς σε ανθρακορυχεία και ο πατέρας μου έλεγε ότι όταν συναντιόνταν σε γαλαρίες μέσα στη γη, ο χαιρετισμός των ήταν «Γκουτ Αουτ», δηλαδή «καλό έξω». Μετά εργάστηκε σε γραφικές εργασίες και έμαθε καλά τη γερμανική γλώσσα και γι’ αυτό έλαβε δίπλωμα και βράβευση. Αρκετοί δημιούργησαν δεσμούς εκεί και είτε τους διέκοψαν αναχωρώντας είτε κάποιοι διέμειναν μόνιμα στην εκεί οικογένεια. Τον πατέρα μου θεωρούσαν στο χωριό του χαμένο ή φονευθέντα και του είχαν κάμει και μνημόσυνο….».
Ο Γεώργιος Πλυμάκης γύρισε από την κόλαση αλλά η υγεία του είχε κλονιστεί.
 
Καινοτόμες δράσεις σε δίσεκτες εποχές
Άνθρωπος απόλυτα προσγειωμένος αναζήτησε να υπηρετήσει το εφικτό, διευρύνοντας όμως διαρκώς τους πνευματικούς του ορίζοντες. Πίστευε ακράδαντα ότι με γνώμονα τη γνώση μπορεί ο καθένας να βελτιώνει τις συνθήκες ζωής του. Ο ίδιος όμως ποτέ δεν θέλησε να εξασφαλίσει το ατομικό του όφελος.
Με σκληρή προσπάθεια κατάφερε να υλοποιήσει ένα από τα όνειρα της ζωής του. Ίδρυσε φροντιστήρια λογιστικής και εμπορικές σχολές στο Ρέθυμνο, στα Χανιά και στην Κίσσαμο. Κι ήταν χαρά του να βλέπει μαθητές του να διαπρέπουν στην οικονομική ζωή της χώρας είτε ασχολούμενοι οι ίδιοι με το εμπόριο είτε σαν υψηλόβαθμα στελέχη σε τράπεζες ή μεγάλες εταιρίες.
 
Εκδότης του πρώτου λογιστικού περιοδικού
Φύση πάντα ανήσυχη και δημιουργική προχωρά το 1927 στην έκδοση του πρώτου εμπορικού λογιστικού περιοδικού στην Κρήτη που ήταν και από τα πρώτα στη χώρα μας.
Κυκλοφορούσε κάθε δεκαπενθήμερο και τυπωνόταν στο τυπογραφείο Μπορτολή. Είχε τίτλο «το Εμπόριον» και περιείχε λογιστική, εμποριολογία, πολιτική οικονομία, εμπορικό δίκαιο, εμπορικό οδηγό πανελλαδικό και παγκόσμιο, οικονομικές ειδήσεις κ.α.
 
Στην Τράπεζα Κρήτης
Η εμπειρία του και οι γνώσεις του δεν άφησαν αδιάφορους τους παράγοντες της εποχής. Έτσι το 1935, η Γενική Συνέλευση των μετόχων της Τράπεζας Κρήτης κάλεσε τον Πλυμάκη να αναλάβει ως διευθύνων σύμβουλος μήπως και καταφέρει να την σώσει από τη βέβαιη κατάρρευση που την απειλούσε. Εκείνος βρέθηκε στο στοιχείο του και με επιμονή κατάφερε να την αναδιοργανώσει. Το ένα μετά το άλλο άνοιγαν υποκαταστήματα σε όλες τις πόλεις και κωμοπόλεις της Κρήτης.
Για την ιστορία να αναφέρουμε ότι η «Τράπεζα ιδιοκτησίας Κρήτης», αυτή ήταν η πρώτη ονομασία, το 1927 πήρε την ονομασία που τη γνωρίζουμε.
Η έδρα της αρχικά ήταν στο Ηράκλειο και στη συνέχεια το 1936, επί Πλυμάκη μεταφέρθηκε στο Ρέθυμνο.
Η «κάτω βόλτα» και γι’ αυτήν είχε αρχίσει όταν σεισμοί, καταστροφές σοδειάς, και η θέσπιση των αγροτικών χρεωστασίων, δημιούργησαν μεγάλες ζημίες και επισφαλείς απαιτήσεις που δέσμευσαν σημαντικό μέρος των κεφαλαίων της.
Ο Γεώργιος Πλυμάκης εφάρμοσε αμέσως μια επιθετική πολιτική που δεν άργησε να φέρει αποτελέσματα. Προχώρησε συγκεκριμένα στην εξυγίανση του ενεργητικού της Τράπεζας και την απόσβεση των ζημιών μειώνοντας το κεφάλαιο και εκδίδοντας -σε αντικατάσταση παλαιών – νέες μετοχές – ονομαστικής αξίας 550 δραχμών- που αντιστοιχούσαν στο νέο κεφάλαιο. Έτσι η Τράπεζα κατάφερε να ανακτήσει την παλιά της δυναμική. Για την ιστορία να παραθέσουμε και το Δ.Σ. που είχε το 1938:
Πρόεδρος: Γεώργιος Χαμαράκης Μεγαλέμπορος, Πρόεδρος Εμπορικού Επιμελητηρίου Ρεθύμνου,
Αντιπρόεδρος: Ζαχαρίας Μονιάκης, Ιατρός Κτηματίας Ρεθύμνου,
Διευθύνων Σύμβουλος Γεώργιος Πλυμάκης,
Συμπράττων Σύμβουλος: Παναγιώτης Γερωνυμάκης Εισοδηματίας,
Σύμβουλος: Μιχαήλ Σηφάκης Ιδιοκτήτης – Διευθυντής «Παλλαδίου» Λυκείου Ηρακλείου,
Νικόλαος Σουριαδάκης Δικηγόρος, πρώην δικαστικός, κάτοικος Ηρακλείου,
Παναγιώτης Καμπίτσης: Εισοδηματίας – Μόντρεαλ Καναδά,
Ιωσήφ Χομπίτης: Υφασματέμπορος, πρόεδρος Συλλόγου Υφασματοπωλών Ρεθύμνου, Αντιπρόεδρος Εμπορικού Επιμελητηρίου,
Σταύρος Βυζιργιανάκης Εισοδηματίας, Επιχειρηματίας Ρέθυμνο.
Τότε δεν υπήρχε Αγροτική Τράπεζα και ο διορατικός αυτός άνθρωπος, έριξε όλο το βάρος στους αγρότες ενισχύοντάς τους με κάθε τρόπο, Επί της εποχής του η Τράπεζα Κρήτης εισήγαγε το περίφημο «γκουανό» του Περού, το αρχαιότερο οργανικό λίπασμα.
 
Ζήτησε μείωση των αποδοχών του
Αυτό που έμεινε σαν φωτεινό παράδειγμα στην ιστορία είναι ότι ο Πλυμάκης στις δύσκολες περιόδους ζήτησε μείωση αποδοχών, δίνοντας πρώτος το παράδειγμα για να ορθοποδήσει η τράπεζα.
Ο ανοικτός του πνευματικός ορίζοντας και η πρωτοπόρα για την εποχή του αντίληψη, φαίνεται και από το παρακάτω περιστατικό.
Η Τράπεζα Κρήτης τότε, ήταν στη γωνία που είναι σήμερα το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο. Από πάνω ήταν το σπίτι του, όπου δέσποζε η προσωπικότητα της συζύγου του, άριστης οικοδέσποινας και νοικοκυράς.
Κάποια στιγμή στο σπίτι άρχισαν να παρουσιάζονται κάποια περίεργα φαινόμενα που οδηγούσαν στο συμπέρασμα ότι ξαφνικά είχε … «στοιχειώσει».
Όπως ήταν φυσικό η γυναίκα του και η βοηθός που είχαν δεν μπορούσαν να ηρεμίσουν. Ο Πλυμάκης όμως το είδε διαφορετικά και αποφάσισε να λύσει το μυστήριο επειδή τότε ο Αντώνης του ήταν κάπου τεσσάρων χρόνων. Και δεν ήθελε να ζει το παιδί μέσα στο φόβο.
Αντί να καταφύγει σε μεσαιωνικές μεθόδους, προτίμησε να ζητήσει τα φώτα της επιστήμης. Και κάλεσε στο Ρέθυμνο τον Άγγελο Τανάγρα τον περίφημο ερευνητή που πραγματικά έλυσε το μυστήριο. Όταν θα έρθουμε σε παραψυχολογικά φαινόμενα του Ρεθύμνου θα γράψουμε λεπτομέρειες.
Μας κάνει εντύπωση που με την έκρηξη του πολέμου εκείνος καταφέρνει και την τράπεζα να κρατήσει και να συμβάλει τα μέγιστα στην ενίσχυση του εθνικού αγώνα. Έχει πολλά να μας δείξει η εφημερίδα της εποχής.
 
Από τη μια στιγμή στην άλλη πάμπτωχος
Κι ήρθε ο νόμος Σβώλου να γκρεμίσει όσα έκτισε με τόσο κόπο και μάλιστα σε χαλεπούς καιρούς.
Ο Αλέξανδρος Σβώλος, ήταν επιφανής Έλληνας νομικός και πολιτικός που την περίοδο της Κατοχής διατέλεσε πρωθυπουργός της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ, γνωστής και ως «Κυβέρνησης του Βουνού»). Στις 6 Σεπτεμβρίου 1944, ο Σβώλος ανέλαβε υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης Γ. Παπανδρέου και στις 19 Νοεμβρίου 1944 οδήγησε τη χώρα στη χρεοκοπία του 1944, που επιβλήθηκε με το νόμο 18/1944, γνωστού ως Νόμος Σβώλου.
Ο Γεώργιος Πλυμάκης από τη μια στιγμή στην άλλη βρέθηκε χωρίς καμιά περιουσία. Κι όμως δεν γονάτισε. Η βαθειά του πίστη στο Θεό τον βοήθησε να βρει το κουράγιο και να ξεκινήσει από την αρχή.
Πήρε αντιπροσωπείες, κρατούσε λογιστικά βιβλία, δεν άφηνε ευκαιρία για να εξασφαλίσει με έντιμο τρόπο την οικογένειά του. Το μυαλό του όμως κυοφορούσε μια ακόμα εξαιρετική ιδέα. Φανατικός φυσιολάτρης καθώς ήταν είχε εκτιμήσει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του Ρεθύμνου. Και άρχισε να μιλά και να γράφει για τις προοπτικές τουριστικής ανάπτυξης του τόπου. Βέβαια αυτά για τους αναγνώστες της εποχής ήταν «ψιλά» γράμματα. Ο Πλυμάκης όμως επέμενε.
 
Κοντά στους ανθρώπους που ζητούσαν μια ευκαιρία
Εκείνη την εποχή μετά τον πόλεμο αρχίζει η μεταναστευτική υστερία των ανθρώπων που ζητούσαν μια ευκαιρία για καλύτερη ζωή. Ο φιλοπρόοδος Κρητικός συλλαμβάνει τα μηνύματα των καιρών και ιδρύει στο Ρέθυμνο το 1946 την εταιρία γενικού τουρισμού «Κρήτη». Αντικείμενο δεν ήταν μόνο η έκδοση εισιτηρίων αλλά και η ρύθμιση όλων των γραφειοκρατικών διαδικασιών για να μπορέσει κάποιος να μεταναστεύσει. Κι αυτό το κατάφερε ο Γεώργιος Πλυμάκης. Εκατοντάδες άνθρωποι άρχισαν να συρρέουν στο γραφείο του για να εξυπηρετηθούν. Αρκετοί δεν είχαν καν τα στοιχειώδη για να ταξιδέψουν. Ο Πλυμάκης δεν δίσταζε να εμπιστεύεται τους πλέον αδύναμους οικονομικά και να τους εξασφαλίζει τα πάντα για να ταξιδέψουν με μόνο το λόγο τιμής τους ότι μόλις τακτοποιηθούν και πιάσουν δουλειά θα τον πληρώσουν. Πόσους και πόσους δεν βοήθησε ο σπάνιος αυτός άνθρωπος με τη βαθειά χριστιανική αντίληψη. Κι ενώ άλλα γραφεία θησαύριζαν ποντάροντας στην ανάγκη των ανθρώπων να φύγουν, εξαπατώντας μάλιστα πολλούς, το γραφείο του Πλυμάκη τιμούσε το νησί σεβόμενος την αγωνία τόσων εξαθλιωμένων πλασμάτων.
Ήταν ο ιδρυτής της Κρητικής Εταιρίας Γενικών Επιχειρήσεων με παράρτημα το Τουριστικό και Μεταναστευτικό Γραφείο ΚΡΗΤΗ, εταιρεία που διαδέχτηκε η Παγκρήτια Ανώνυμη τουριστική Εταιρία ΚΡΗΤΗ και μετά η ιδιωτική επιχείρησή του.
Τον Ιούλιο του 1948 η κεντρική διοίκηση της Αθήνας του Ελληνοαμερικανικού Επιμελητηρίου τον όρισε ως γραμματέα του παραρτήματος Κρήτης και τον ίδιο μήνα ως αντιπρόσωπο στην Κρήτη του Ελληνοαμερικανικού Επιμορφωτικού Ινστιτούτου του πρώτου οργανισμού στην Ελλάδα που ασχολήθηκε με τη διδασκαλία της Αγγλικής Γλώσσας.
Το 1949 μεταφέρει πλέον τις δραστηριότητές του στα Χανιά.
 
Εκδότης του πρώτου τουριστικού οδηγού
Το 1951 ξεκίνησε την μεγάλη προσπάθεια για την έκδοση τουριστικού οδηγού. Όλες οι υπηρεσίες αναγνωρίζοντας την σοβαρότητα κάθε του δραστηριότητας έδωσαν εντολή στους αρμόδιους υφισταμένους τους να του προσφέρουν κάθε εξυπηρέτηση για την ευόδωση του σχεδίου προβολής του νησιού.
Ακόμα πιο μεγαλεπήβολα σχέδια που βάζει σε εφαρμογή στα Χανιά πια που είχε μεταφερθεί βρίσκουν ευήκοον ους από το Σοφοκλή Βενιζέλο, ενώ για την προσπάθεια να φέρει κοντά στη δημιουργία σπουδαίων τουριστικών υποδομών ελληνοαμερικανούς επενδυτές έρχεται σε επαφή με τον Αριστοτέλη Ωνάση.
Δική του ιδέα και η οργάνωση τουριστικής εβδομάδας τον Απρίλιο του 1957. Την όλη προετοιμασία, έκδοση φυλλαδίων, ειδικών εντύπων και οδηγών θα δούμε αργότερα να «αντιγράφει» ο ΕΟΤ.
Στις 21 Ιουλίου 1957 πραγματοποιεί μια ομιλία στο Εμπορικό Επιμελητήριο Χανίων που θα μείνει μνημειώδης και μετά από δεκαετίες θα δικαιώσει απόλυτα τη φιλοσοφία του ανδρός γύρω από τα θέματα τουρισμού.
 
Ανεκτίμητη κοινωνική δράση
Ο Γεώργιος Πλυμάκης ποτέ δεν ξέχασε το χωριό του την Ασή Γωνιά. Εκτός από τον απανταχού Ασηγωνιωτών ίδρυσε τη βιβλιοθήκη του χωριού του και το πνευματικό του κέντρο.
Η κοινωνική του δράση ανεπανάληπτη. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Προσκοπισμού στο Ρέθυμνο, του ταμείου ελεημοσύνης, του χριστιανικού συλλόγου Αγία Τριάδα και στα Χανιά πρωτοστατεί στην ίδρυση προστασίας αποφυλακιζομένων, του συλλόγου Ορθοδόξων διανοουμένων, του συλλόγου Βρακοφόρων, του συλλόγου βομβοπλήκτων. Δεκάδες τα άρθρα που δημοσίευσε με εμπορικά, οικονομικά, φυσιολατρικά, θρησκευτικά, τουριστικά θέματα και δυο βιβλία με θρησκευτικό περιεχόμενο. Ο ίδιος κήρυττε το λόγο του Θεού ως επίσημος ιεροκήρυκας αλλά και με δική του πρωτοβουλία στις εκκλησίες της υπαίθρου.
Αυτό που ελάχιστοι γνωρίζουν είναι ότι επί σειρά ετών διατήρησε τον τίτλο της Τράπεζας Κρήτης με δικά του έξοδα, μόνο και μόνο για να μη σβήσει η επωνυμία, χωρίς να έχει καμιά απολαβή γιατί ο τίτλος και οι μετοχές του είχαν αγοραστεί σε ευτελιστική τιμή.
Ευτύχησε να δει το γιο του Αντώνη να ακολουθεί τα δικά του χνάρια και να καταξιώνεται. Είχε δικαιωθεί απόλυτα σαν πατέρας. Υπήρξε όμως και αφοσιωμένος σύζυγος Στα τελευταία χρόνια της ζωής του που δοκιμάστηκε υπερβολικά από προβλήματα υγείας δεν σταματούσε να επαναλαμβάνει στη σύζυγό του που ήταν επίσης ανήμπορη στο διπλανό δωμάτιο πόσο τη λάτρευε και να την παρακαλεί να έχει θάρρος.
Σχεδόν τυφλός ήταν αλλά δεν έπαυσε να στέλνει το θείο λόγο, καθώς και νουθεσίες στους συγχωριανούς του.
Όταν πλησίαζε το τέλος του άρχισε να βλέπει την αγαπημένη του σύζυγο, πλάι στον Άγιο Γεώργιο, και άλλους αγαπημένους νεκρούς. Συνέβη μάλιστα και το εξής παράδοξο…
Πριν αφήσει η άγια ψυχή του το σώμα για το χώρο των δικαίων, σε ηλικία 90 χρόνων, εμφανίστηκε στη νύφη του που επίσης λάτρευε στην Ουγγαρία που βρισκόταν συνοδεύοντας γκρουπ και την αποχαιρέτισε. Έφυγε έχοντας ολοκληρώσει όλη τη διαδικασία που επιδιώκει και επιθυμεί κάθε πιστός χριστιανός διατηρώντας πλήρη διαύγεια πνεύματος, προσευχόμενος και νουθετώντας μέχρι την τελευταία του πνοή. Ήταν Μάρτιος του 1984. Και όπως το ζήτησε τάφηκε στο αγαπημένο του χωριό που υπηρετούσε με κάθε τρόπο μέχρι το τέλος της πολυκύμαντης αλλά τόσο πολύτιμης ζωής του.
ΠΗΓΕΣ:
Κανονισμός της εν Ρεθύμνη παραρτήματος της Νέας Εμπορικής Ακαδημίας Αθηνών (έκδοση στο τυπογραφείο Κρητικής Επιθεώρησης 1920)
«Έμποροι και λογιστικά βιβλία» Γ. Πλυμάκη, «Κρητική Επιθεώρηση» 1 Δεκεμβρίου 1951
Γεώργιος Πλυμάκης εφημερίδα «Κήρυξ» 27/3/1984
Γεώργιος Πλυμάκης εφημερίδα «Χανιώτικα Νέα» (19 Απριλίου 1984)
Νικολάου Ιγγλέση Οδηγός των Ανωνύμων Εταιριών: Η Τράπεζα Κρήτης (Αθήνα 1938)
Αρχείο Αντώνη Γ. Πλυμάκη τον οποίο και ευχαριστώ από καρδιάς για την πολύτιμη βοήθειά του.

 

Αφήστε μια απάντηση