του Γιάννη Παπιομύτογλου
Πλήρης ημερών εγκατέλειψε τα εγκόσμια στις 24-7-97, ο γνωστός σε όλους τους Ρεθεμνιώτες συνταξιούχος δάσκαλος Ανδρέας Στυλ. Σταυρουλάκης. Ζωντανός και δραστήριος μέχρι τις τελευταίες του στιγμές και με πολυσχιδή δραστηριότητα, άφησε πλούσιο έργο και έντονα τα σημάδια της προσωπικότητάς του σε όλους τους τομείς που διοχέτευσε την πληθωρική του ενεργητικότητα. Υπήρξε υποδειγματικός παιδαγωγός, ακαταπόνητος συνδικαλιστής, δόκιμος συγγραφέας, μαχητικός δημοσιογράφος, ακριβοδίκαιος βιβλιοκριτικός και, προπάντων, φλογερός πατριώτης και αφοσιωμένος οικογενειάρχης.
Γεννήθηκε το 1907 στη Μουρνέ Αγ. Βασιλείου όπου άκουσε τα εγκύκλια γράμματα. Από τα πέντε παιδιά της οικογένειάς του ήταν ο μόνος που προχώρησε στα γράμματα. Κατ’ αρχάς φοίτησε στην περιώνυμη Σχολή του Αγίου Πνεύματος της επαρχίας του και στη συνέχεια τελείωσε το εξατάξιο Γυμνάσιο του Ρέθυμνου. Αμέσως μετά σπούδασε στην Παιδαγωγική Ακαδημία το λειτούργημα του Δασκάλου, αφού οικονομικές δυσκολίες δεν του επέτρεψαν να ακολουθήσει την νομική επιστήμη, όπως επιθυμούσε. Έτσι μπορεί να τον έχασε η Θέμιδα τον κέρδισε όμως η εκπαίδευση την οποία υπηρέτησε με αφοσίωση και αυταπάρνηση από το 1926 μέχρι το 1966 οπότε συνταξιοδοτήθηκε.
Το πλείστο της θητείας του (25 χρόνια) αναλώθηκε σε σχολεία της υπαίθρου κοντά στους απλούς ανθρώπους του χωριού από τους οποίους άντλησε πλουσιότατο λαογραφικό υλικό. Τα τελευταία 13 χρόνια της θητείας του στη στοιχειώδη εκπαίδευση (1953-1966) υπηρέτησε στην πόλη του Ρεθύμνου και συγκεκριμένα στο 2ο Δημοτικό Σχολείο.
Άφησε πλουσιότατο συγγραφικό έργο, το οποίο απαρτίζεται από εφτά βιβλία και εκατοντάδες δημοσιεύματα στον ημερήσιο και περιοδικό τύπο. Τα πρώτα τρία βιβλία του έχουν παιδοψυχολόγικό περιεχόμενο, όπως άλλωστε μαρτυρεί και ο τίτλος τους: Παιδαγωγικά ερεθίσματα (1950), Η αγωγή στην πράξη (1959) και Η παιδική ζήλεια (1959). Το επόμενο βιβλίο του εκδίδεται το 1982 με τίτλο Καταχανάδες, και περιέχει 120 κρητικές ηθογραφίες, που συνέλεξε κατά τα χρόνια της υπηρεσίας του στα σχολεία της υπαίθρου. Το 1984 εκδίδει το βιβλίο Κτυποκάρδια και αγωνίες της Κατοχής, στο οποίο περιγράφεται η δωδεκάμηνη οδύσσεια της επιστροφής του από το μέτωπο στην Κρήτη, η εμπειρία της στρατιωτικής του θητείας, καθώς και οι προσωπικές του εντυπώσεις από την Κατοχή και την Αντίσταση στην Κρήτη. Το έκτο του βιβλίο με τίτλο Επιλογές εκδόθηκε το 1987 και περιέχει επιλεγμένα κείμενα, που δημοσιεύθηκαν στις Ρεθεμνιώτικες εφημερίδες κατά την εικοσαετία 1966-1986. Το τελευταίο του βιβλίο με τίτλο Συμπληγάδες εκδόθηκε το 1993 και αποτυπώνει την τριανταοχτάχρονη διαδρομή του στη στοιχειώδη εκπαίδευση.
Επιδόθηκε με ιδιαίτερη επιτυχία στη βιβλιοκριτική και στο χρονογράφημα. Έκρινε με αντικειμενικότητα περί τα τετρακόσια βιβλία κυρίως Κρητών και ιδιαίτερα Ρεθεμνιωτών συγγραφέων και δημοσίευσε στις τοπικές εφημερίδες περί τις 2000 χρονογραφήματα από τις εξής στήλες: «Χωρίς φόβο και πάθος» (Κρητική Επιθεώρηση), «Εφήμερα» (Βήμα Ρεθύμνης), «Της ημέρας» (Ρεθεμνιώτικα Νέα), «Αδέσμευτα» (Ελεύθερη Γνώμη) κ.ά. Άφησε ανέκδοτο πλούσιο λαογραφικό υλικό και τέσσερα βιβλία έτοιμα προς έκδοση.
Και στον κοινωνικό τομέα η παρουσία του υπήρξε έντονη. Διετέλεσε επί σειρά ετών πρόεδρος του Διδασκαλικού Συλλόγου Ρεθύμνης με γόνιμο και επωφελές έργο για τη δημοτική εκπαίδευση και τον διδασκαλικό κλάδο. Υπήρξε ιδρυτής και επί πολλά χρόνια πρόεδρος του Συλλόγου Πολιτικών Συνταξιούχων Ρεθύμνης. Πρόεδρος επί μια πενταετία (1975-1980) της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ρεθύμνης και τέλος μέλος επί πολλά χρόνια του Δ.Σ. της Ιστορικής και Λαογραφικής Εταιρείας Ρεθύμνης.
Ας είναι αιωνία η μνήμη του και ελαφρύ το χώμα της Ρεθεμνιώτικης γής που τον σκεπάζει.
Γιάννης Ζ. Παπιομύτογλου